75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, LLVT tỉnh Nghệ An đã kế thừa, phát huy, phát triển làm phong phú thêm truyền thống vẻ vang của dân tộc, của Đảng, của Quân đội và của quê hương. Bản chất cách mạng, truyền thống vẻ vang của LLVT tỉnh Nghệ An được hình thành, kết tinh từ trong gian lao thử thách, từ trong chiến đấu, lao động và công tác. Vì vậy, truyền thống LLVT tỉnh Nghệ An vừa mang đậm dấu ấn chung của truyền thống dân tộc, Quân đội, vừa có những nét riêng của truyền thống quê hương. Trong bất kỳ điều kiện hoàn cảnh nào, chiến đấu hay xây dựng, ở tiền tuyến hay hậu phương, LLVT tỉnh Nghệ An luôn lập nhiều chiến công, góp phần cùng quân và dân cả nước làm nên thắng lợi của cách mạng tháng 8/1945, lập ra nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa - Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á.
Hưởng ứng lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày 19/12/1946, quân và dân Nghệ An đã nhất tề đứng lên, quyết tâm “Đem sức ta mà giải phóng cho ta”. Các đơn vị LLVT tỉnh đã chủ động, mưu trí, dũng cảm nổ súng tấn công các đồn bốt, sân bay của địch, làm chủ các trận đánh, bắt gọn quân địch và thu nhiều vũ khí, trang bị, phương tiện chiến tranh của chúng. Thắng lợi những trận đánh đầu tiên đã trực tiếp góp phần vào chiến công chung của cả nước, mở màn cho cuộc trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của dân tộc ta.
Qua 9 năm kháng chiến chống Pháp, hàng vạn cán bộ, chiến sỹ LLVT tỉnh Nghệ An đã bổ sung chi viện cho tiền tuyến, góp phần xây dựng nên những binh đoàn chủ lực đầu tiên của Quân đội ta. Hàng ngàn dân quân, du kích và hàng vạn dân công đã phối hợp với bộ đội chủ lực, chiến đấu, phục vụ chiến đấu trên các chiến trường: Bình Trị Thiên, Hòa Bình, Tây Bắc, Hà Nam Ninh, Trung - Thượng Lào và chiến dịch Điện Biên Phủ. LLVT tỉnh Nghệ An còn làm nòng cốt xung kích trên các mặt trận tiêu diệt giặc đói, giặc dốt và là lực lượng tin cậy của cách mạng trong cải cách ruộng đất ở nông thôn.
Bước sang cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược, với địa bàn hết sức quan trọng của cả nước, Nghệ An trở thành nơi vừa là tiền tuyến của hậu phương Miền Bắc, vừa là hậu phương trực tiếp của tiền tuyến lớn Miền Nam và cách mạng Lào anh em. Đế quốc Mỹ xem Nghệ An là một trọng điểm trong cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân, hải quân đối với Miền Bắc XHCN và thực tế Nghệ An đã trở thành mục tiêu đánh phá đầu tiên, liên tục, dài ngày, ác liệt nhất của địch, cũng là nơi địch đánh phá cuối cùng khi buộc phải chấm dứt chiến tranh phá hoại miền Bắc.
Song, máy bay và vũ khí hiện đại của Đế quốc Mỹ đã không thể khuất phục được khí phách, lòng dũng cảm của quân và dân Nghệ An. Hơn 14 vạn cán bộ, chiến sỹ lại được bổ sung cho các chiến trường và hơn 16 vạn thanh niên là con, em các dân tộc Nghệ An lên đường tòng quân đánh giặc, 12 vạn thanh niên xung phong phục vụ chiến đấu trên các chiến trường.
Những chiến công của quân và dân Nghệ An đã góp phần đánh bại hai cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ đối với Miền Bắc, buộc đế quốc Mỹ phải ký hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh vô điều kiện ở Việt Nam.
Sau 1975, LLVT tỉnh Nghệ An có bước phát triển mới, hệ thống cơ quan chỉ huy quân sự từ huyện đến tỉnh được tổ chức, kiện toàn, hoàn chỉnh, từng bước xây dựng LLVT tỉnh chính quy, cách mạng, từng bước hiện đại. Trình độ cán bộ ngày một nâng cao, lực lượng dân quân tự vệ được xây dựng vững mạnh, rộng khắp, lực lượng dự bị động viên hùng hậu được quản lý, tổ chức huấn luyện chu đáo đáp ứng nhiệm vụ Quốc phòng - An ninh giai đoạn mới.
Quán triệt đường lối, quan điểm về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn cách mạng mới, được sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, trực tiếp của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 4; cấp ủy, chính quyền địa phương LLVT tỉnh đã không ngừng trưởng thành lớn mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, vừa huấn luyện, SSCĐ, vừa tích cực tham gia thực hiện cuộc vận động xây dựng cơ sở xã, phường, cụm ATLC. Đổi mới nội dung, hình thức vận động quần chúng nhân dân, các cơ quan, đơn vị đóng quân ở đâu cũng phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, nhân dân địa phương xây dựng nền QPTD vững mạnh; xây dựng KVPT tỉnh, huyện vững chắc, bám sát những địa bàn khó khăn phức tạp vùng sâu vùng xa, giúp đỡ cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh; tăng gia sản xuất phát triển kinh tế, xây dựng củng cố Quốc phòng, An ninh.
Thực hiện nhiệm vụ phòng chống thiên tai, cứu hộ cứu nạn và Phòng chống dịch bệnh Covid-19, cán bộ, chiến sỹ LLVT tỉnh luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, coi đây là nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình. Tích cực chủ động phòng chống cháy rừng, lụt bão, tìm kiếm cứu nạn góp phần hạn chế tối đa thiệt hại về người, tài sản của Nhà nước và Nhân dân, đồng thời chủ động, phối hợp xây dựng kế hoạch và triển khai đồng bộ các biện pháp phòng chống dịch bệnh Covid-19, tổ chức tiếp nhận cách ly gần 15 ngàn công dân từ Lào, Thái Lan, Campuchia và các vùng dịch về địa bàn chu đáo, an toàn. Quán triệt quan điểm ''giúp bạn là tự giúp mình'' LLVT tỉnh bằng nhiều việc làm thiết thực giúp đỡ LLVT, nhân dân các tỉnh Bạn Lào có chung đường biên giới với Nghệ An; phối hợp với Bạn Lào làm tốt công tác quy tập hài cốt liệt sỹ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất Bạn Lào về nước góp phần giữ gìn, phát huy tình hữu nghị Việt - Lào ''mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững''.
Tham mưu xây dựng, củng cố tiềm lực của KVPT tỉnh vững mạnh toàn diện, cả về chính trị tinh thần, kinh tế, quốc phòng - an ninh, văn hóa, xã hội… Triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XII) trong toàn LLVT tỉnh. Làm tốt công tác chính sách, tham gia xây dựng nhà tình nghĩa, nhà đồng đội, chăm sóc, nuôi dưỡng thương binh, phụng dưỡng Mẹ VNAH và các gia đình chính sách.
Những thành tích và sự trưởng thành của LLVT Nghệ An trong 75 năm qua có được là nhờ sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng, sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy - Bộ Tư lệnh Quân khu 4 và Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh. Sự phối hợp chặt chẽ của MTTQ và các ban, ngành, đoàn thể; Sự thương yêu đùm bọc của nhân dân, sự tận tình giúp đỡ, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ của các địa phương, đơn vị bạn cùng với sức mạnh của tình đoàn kết, hữu nghị mà bạn bè quốc tế đã dành cho, LLVT Nghệ An đã xây nên những truyền thống vẻ vang, cao đẹp.
Phát huy truyền thống vẻ vang đó, thời gian tới, LLVT tỉnh Nghệ An quyết tâm thực hiện tốt những nội dung chính sau:
Thứ nhất, tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của Bác và của nhân dân ta. Không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, rèn luyện đạo đức cách mạng, ý chí chiến đấu, tinh thần cảnh giác, SSCĐ chủ động đối phó thắng lợi với mọi âm mưu chống phá của các thế lực thù địch. Kiên quyết bảo vệ mọi thành quả cách mạng, tích cực tham gia giúp đỡ nhân dân phòng chống thiên tai, bão lụt và cứu hộ, cứu nạn. Ra sức học tập nâng cao trình độ toàn diện, góp phần xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, xứng đáng với bản chất, truyền thống của QĐND Việt Nam anh hùng, thực sự là lực lượng nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân.
Thứ hai, tổ chức quán triệt và thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Hội nghị lần thứ 9 - Ban chấp hành TW Đảng (Khóa XI ) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tập trung triển khai có hiệu quả Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XII), thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Phát huy truyền thống cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”.
Thứ ba, chăm lo xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, mẫu mực tiêu biểu, các tổ chức Đảng trong sạch vững mạnh, nội bộ đoàn kết thống nhất cao; nhân được nhiều tập thể điển hình, cá nhân tiên tiến hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong mọi tình huống, xây dựng Đảng bộ Quân sự tỉnh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và LLVT tỉnh thực sự vững mạnh toàn diện.
Thứ tư, thường xuyên quan tâm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội; xây dựng cảnh quan môi trường “văn hóa, chính quy, xanh - sạch - đẹp”. Bảo đảm công tác hậu cần, kỹ thuật, tài chính, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ.
Thể theo nguyện vọng của Đảng bộ, nhân dân và LLVT Nghệ An, ngày 20/10/1998, Bộ Tư lệnh Quân khu 4 đã ký quyết định số 595/QĐ-BTL công nhận ngày 21/8 là ngày truyền thống của LLVT nhân dân tỉnh Nghệ An. Ngày 19/12/1979 LLVT tỉnh Nghệ An được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND. Trong suốt chặng đường 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành. Có 167 lượt tập thể đơn vị bộ đội địa phương, lực lượng DQTV, 81 cán bộ, chiến sỹ đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Tháng 11/2001, Đội Quy tập được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân trong thời kỳ đổi mới. Có hàng chục ngàn Huân, Huy chương các loại tặng cho cán bộ, chiến sỹ.