Philippines đã bắt đầu tìm kiếm các vũ khí hiện đại và các vũ khí nhỏ để tăng cường cuộc chiến chống các phần tử Hồi giáo cực đoan có liên hệ với tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng từ khi ông Duterte nhậm chức hồi tháng 6/2016.
Tuy nhiên, Washington từ chối bán súng trường tấn công do quan ngại về hồ sơ nhân quyền của nước này trong cuộc chiến chống ma túy đang diễn ra, đã buộc Duterte tìm kiếm các nhà cung ứng mới. Manila, vốn lâu nay phụ thuộc Mỹ về vũ khí, đã quay sang Trung Quốc và Nga để lấp chỗ trống.
“Thực tế là người Mỹ quả thật không giữ lời”, Rodrigo Duterte nói hôm 5/4, giải thích cho quyết định tìm kiếm các đối tác thay thế của ông. Bắc Kinh và Moskva đã hưởng ứng lời kêu gọi, thậm chí còn đồng ý cung cấp một số vũ khí miễn phí, nhà lãnh đạo Phillipines nói với nhóm nông dân và ngư dân tập trung tại sảnh đón tiếp dinh tổng thống.
Duterte nói trong bài phát biểu dài: “Vì thế tôi Trung đến Quốc để yêu cầu giúp đỡ chúng ta: ‘Tôi cần vũ khí’. Tập Cận Bình nói: ‘Không vấn đề gì. Không phải trả tiền đâu, của anh cả đấy’”.
“Vì thế tôi tới Nga… ‘Tôi đến đây để nhờ giúp đỡ’ ‘Được thôi, tôi sẽ cho anh, miễn phí’”, Duterte nhắc lại điều được cho là phản hồi của Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc gặp song phương hồi năm ngoái.
Sau chuyến thăm Moskva của Duterte vào tháng 5/2017, Nga quả thực đã chuyển một chuyến hàng vũ khí vừa phải tới quốc gia châu Á này. Vào tháng 10 năm ngoái, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu đã đích thân giám sát việc giao nhận khoảng 5.000 súng trường tấn công Kalashnikov và khoảng 1 triệu băng đạn xem như tặng phẩm cho mối quan hệ mới giữa Moskva và Manila.
Ngoài súng máy và đạn dược, Hạm đội Thái Bình Dương của Nga cũng đã chuyển 20 xe tải quân sự cho các lực lượng vũ trang của Phillipines, theo AFP.
Bắc Kinh cũng đã chuyển vũ khí tới Manila, tặng hàng nghìn súng trường tấn công và hàng trăm súng bắn tỉa cũng như đạn dược cho Philippines, thể hiện “quan hệ hữu nghị và hợp tác” vào tháng 6 và tháng 10 năm ngoái.
Tuy nhiên, những điều này không đồng nghĩa với việc Manila đang tìm cách tách mình khỏi Washington và tham gia bất kỳ hình thức khối quân sự nào với Bắc Kinh và Moskva mà bằng cách nào đó có thể đe dọa đến Mỹ, nhà lãnh đạo Philippines nhấn mạnh.
“Chẳng có liên minh quân sự nào cả. Tôi chưa sẵn sàng cho điều đó. Đến nay Nga và Trung Quốc vẫn chưa yêu cầu gì, dù là một mẩu giấy hay bút chì”, ông nói.
Duterte cũng lưu ý, không loại trừ khả năng một số nhân vật tại Mỹ có thể cảm thấy các lập luận của ông không đủ sức thuyết phục: “Ít nhất, nếu máy bay của tôi có phát nổ, hay nếu có quả bom nào đó ven đường phát nổ, có lẽ mọi người có thể hỏi CIA. Đó là kinh nghiệm của tôi, tôi chia sẻ nó với mọi người”.