(Baonghean.vn) - Mùa giá rét, người vùng cao lựa chọn, cất trữ những sản vật đặc trưng để chống chọi với thời tiết khắc nghiệt. Những thứ ấy giờ đã thành đặc sản, luôn hấp dẫn và mời gọi du khách gần xa.
Tại trung tâm các huyện vùng cao Kỳ Sơn, Tương Dương, Quế Phong, dọc theo quốc lộ thường có những điểm chuyên bán các loại sản vật bản địa. Rất nhiều người miền xuôi lên công tác, hành khách qua đường ghé mua. Trong ảnh là điểm bán khoai sọ ở thị trấn Mường Xén (Kỳ Sơn).Một số gia đình chuyên bán các loại sản vật địa phương, như: măng muối, tỏi củ, ớt ngâm... "Ớt mọi" (loại quả bằng đầu đũa) là sản vật của đồng bào Mông, có vị cay đậm, hương nồng, dùng làm gia vị và rất thích hợp trong những ngày đông giá rét. Quả mắc khẻn-là một thứ gia vị có mùi thơm và vị cay đặc trưng, được ví là "hạt tiêu rừng". Rau cải ngồng của đồng bào Mông luôn là thứ được người dân vùng cao ưu tiên chọn lựa trong mùa đông. Loại rau do chính bà con đồng bào Mông lưu giống, trồng trên triền núi, ăn rất ngọt được nhiều khách miền xuôi tìm mua. Trong những ngày giá lạnh, có món khoai sọ miền núi hầm với xương hoặc xắt thành từng miếng, dùng mỡ rán có tác dụng giữ nhiệt tốt. Đó là cách chế biến thường thấy ở vùng cao. Trong các ống mét là sâu măng do người dân tìm bắt từ trong rừng. Vào ngày mưa lạnh, món sâu măng cũng được nhiều người ưa dùng. Mùa măng rừng đã hết nhưng măng vẫn còn được giữ bằng cách muối chua cùng ớt cay và tỏi là món ăn hấp dẫn trong ngày lạnh. Măng rừng còn có một cách bảo quản nữa là phơi khô, cất trữ cẩn thận. Măng khô thường được dùng để hầm canh xương hoặc nấu với thịt, xào cùng miến... món ăn khá phổ biến trong ngày Tết. Từ lâu, cơm lam của đồng bào dân tộc được biết đến là món ăn đặc sản. Nhu cầu thưởng thức ngày một lớn nên cơm lam được bày bán tại nhiều nhà hàng ở các huyện vùng cao. Bò giàng (treo gác bếp) là đặc sản được nhiều người ưa chuộng, vươn ra khắp thị trường trong và ngoài tỉnh. Lạp xường, loại thực phẩm giàu chất béo, giữ nhiệt tốt cho cơ thể được bà con vùng cao ưa chuộng trong mùa đông. Mật ong cũng là thứ đặc sản được bà con cất trữ, là vị thuốc dùng để chữa trị ho, cảm trong mùa lạnh. Nếp rẫy dẻo thơm là thứ được lựa chọn hàng ngày, được dùng để hông xôi, nấu rượu và gói bánh. Vào ngày lễ Tết, hội bản làng càng không thể thiếu nếp rẫy. Hồ Phương - Tường Anh