Nhớ " tiếng kẻng giới nghiêm" ở Bình Chuẩn

 

 

Vào đầu những năm 80 của thế kỷ trước, mỗi dịp lên Bình Chuẩn (Con Cuông) công tác, tuy đường đi còn khó khăn, chủ yếu đi bộ leo dốc và vượt suối, nhưng lên Bình Chuẩn rồi thì không muốn về nữa, bởi ở đây có không khí trong lành, thực phẩm rau rừng, cá suối ngon và sạch, an ninh trật tự đảm bảo. Còn nhớ một lần, chúng tôi vừa chợp mắt bỗng nghe tiếng kẻng vang lên, tưởng có sự cố gì xảy ra, thì Bí thư Đảng ủy xã Lương Đình Hoan lúc đó giải thích đó là “tiếng kẻng giới nghiêm” được phát ra từ nhà trưởng bản, báo hiệu đã đến giờ giới nghiêm. Đó cũng là tin thông báo với những người ở các bản làng khác, rằng người dân không còn tiếp khách từ giờ này, mọi việc sẽ giải quyết vào sáng sớm ngày hôm sau. Trường hợp cần thiết, khi ra khỏi nhà phải có 2 người trở lên và phải có bó đuốc sáng, không được làm ồn ào ảnh hưởng đến giấc ngủ của bà con. Ông Hoan giải thích thêm: “Bà con Bình Chuẩn chúng tôi dùng tiếng kẻng để phát lệnh thông tin. Sáng sớm khi tiếng kẻng vang lên báo hiệu đã đến giờ mọi người đi làm, trẻ con đi học hay để báo hiệu tập hợp bà con sinh hoạt thôn bản. Những năm giặc Mỹ ném bom miền Bắc, tiếng kẻng được dùng báo động phòng không. Khi đất nước hòa bình thống nhất, chiếc kẻng vẫn là công cụ truyền thông của bà con dân bản, nhưng chủ yếu dùng để thông tin về họp hành, làm việc. Nhưng từ khi tình hình an ninh trật tự làng bản có những diễn biến phức tạp, người già trong bản đã đề xuất quy định về giờ giấc và lấy tiếng kẻng để phát hiệu lệnh giới nghiêm. Nhờ đó, tình trạng trộm cắp, gây mất trật tự công cộng đã giảm hẳn, người dân không còn lo ngại mỗi khi phải ra đường vào ban đêm như trước nữa”. 

 

Tiếng kẻng giới nghiêm bắt đầu từ bản Xiềng, người các bản khác thấy cách làm của bản Xiềng thật sự mang lại hiệu quả, liền đề xuất với ủy ban nhân xã thực hiện trong toàn xã. Cùng với bản Xiềng các bản Nà Cọ, bản Đình, bản Mét, bản Tông, bản Quẹ, bản Quăn... đúng 10 giờ đêm tiếng kẻng giới nghiêm đồng loạt vang lên, bà con tự giác nhắc nhau, không gây ồn ào hoặc hạn chế ra ngoài khi không có việc cần thiết. Bà con cho biết, lâu nay, tình hình an ninh trật tự ở Bình Chuẩn được bình yên là nhờ một phần vào tiếng kẻng hàng đêm. Tiếng kẻng giúp bà con yên tâm ngủ ngon. Nhờ có tiếng kẻng giới nghiêm mà Bình Chuẩn hồi đó  không có hiện tượng trộm cắp, không có mất mát vặt, trật tự an toàn thôn bản được đảm bảo. Năm 1989, Bình Chuẩn được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất, trong nhiều thành tích quan trọng, có việc giữ yên bản làng suốt thời gian dài.

 

 

Khi “kinh tế thị trường” về đến Bình Chuẩn, nhất là khi có đường nhựa nối Quốc lộ 48 với Quốc lộ 7A, Bình Chuẩn có điện lưới quốc gia thắp sáng, người ta quên luôn tiếng kẻng. Có người nói ngày xưa đêm về trời tối mịt, kẻ gian lợi dụng đêm tối hoạt động, nay điện sáng như ban ngày kẻ gian nào dám. Vẫn giọng buồn buồn, ông Lương Đình Hoan cho biết: Bây giờ đời sống của bà con Bình Chuẩn có nhiều đổi thay, bà con được hưởng thụ văn minh công nghiệp, có đường to, điện sáng, nhưng tình hình an ninh trật tự có lúc khá phức tạp, nhất là tình trạng thanh niên tụ tập vào ban đêm gây gổ với người đi đường. Có đường to thông suốt, rừng Bình Chuẩn ngày càng trơ trụi. 

 

Nguyên Chủ tịch xã Kha Văn Truyền cho biết thêm, Bình Chuẩn là ngã ba của 3 huyện, phía Tây Bắc giáp huyện Tương Dương, phía Đông Bắc giáp huyện Quỳ Hợp, trước đây tình hình an ninh trật tự rất bình yên. Nhưng gần chục năm nay tình hình an ninh trật tự khá phức tạp, nạn trộm cắp trâu bò xảy ra liên tục, không ít thanh niên thường tụ tập để hút hít, uống rượu say gây gổ, bà con trong xã không dám đi lại vào ban đêm. Thanh niên bây giờ liên quan đến nghiện ngập ma túy, nhiều tệ nạn... gây bức xúc. Bình Chuẩn từ đảng bộ trong sạch vững mạnh hàng chục năm của thế kỷ trước, bắt đầu từ những năm 2000 không còn giữ được phong trào, làm trăn trở ruột gan của những người già, thế hệ đi trước. Mấy năm nay, phong trào mới vươn lên trung bình và khá nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất trật tự an ninh. Theo đề xuất của bà con, các bản nên áp dụng lại “tiếng kẻng giới nghiêm” để Bình Chuẩn thật sự bình yên để tình hình an ninh trật tự đi vào ổn định.  

 

Bài, ảnh: Phùng Văn Mùi