(Baonghean) - Thực hiện chủ trương của UBND tỉnh, tháng 9/2008, 3 mô hình HTX kinh doanh dịch vụ chợ (gọi tắt là HTX chợ) chính thức tổ chức đại hội thành lập, đó là HTX chợ Kênh Bắc, HTX chợ Cửa Bắc và HTX chợ Bến Thuỷ (TP. Vinh). Mục đích của việc chuyển đổi này là nhằm thiết lập mô hình tổ chức quản lý chợ thống nhất, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn đồng thời tạo môi trường pháp lý, khuyến khích các thành phần kinh tế, tổ chức cá nhân đầu tư xây dựng, quản lý khai thác, nâng cao hiệu quả kinh doanh chợ theo hướng văn minh, hiện đại.
Mô hình HTX quản lý chợ là hình thức các tiểu thương trở thành xã viên cùng góp vốn thành lập HTX. Lợi nhuận đạt được từ việc quản lý và kinh doanh chợ sẽ được chia cho xã viên, nên quyền lợi và trách nhiệm của tiểu thương tăng lên. HTX chợ còn có thể góp vốn với các doanh nghiệp khác để đầu tư theo điều lệ của HTX. Mô hình này đã thành công ở một số tỉnh như Đồng Nai, Cần Thơ...
Sau 4 năm hoạt động, mô hình HTX kinh doanh dịch vụ chợ được ban quản lý cũng như các hộ kinh doanh trong các chợ rất đồng tình. Các HTX chợ đã thực sự có nhiều đổi mới. Nếu như trước đây, mọi hoạt động, thu chi của chợ đều trực thuộc UBND phường, xã, do đó ban quản lý chợ thiếu tự chủ, không phát huy được năng lực điều hành. Từ khi chuyển sang mô hình HTX chợ, ban quản lý đã chủ động hoàn toàn trong các khoản thu và chi, tự chịu trách nhiệm trước Nhà nước và pháp luật. Đồng thời, do hoạt động tự chủ, có kế hoạch, phương án, giải pháp cụ thể bám sát tình hình phát triển của chợ, nên chợ hoạt động ngày càng hiệu quả, thu nhập của các hộ xã viên tăng lên đáng kể.
Năm 2011, HTX Bến Thuỷ có tổng doanh thu là 1.945.289.000 đồng, năm nay tổng doanh thu ước đạt gần 2,5 tỷ đồng, nộp ngân sách Nhà nước 377 triệu đồng, lãi 407 triệu đồng; thu nhập bình quân người lao động là 2,5 – 3 triệu đồng
HTX chợ Kênh Bắc, sau 4 năm hoạt động theo mô hình mới, tổng doanh thu cũng không ngừng tăng lên. Tổng doanh thu năm 2011 là 670 triệu đồng, lãi 180 triệu đồng. Năm 2012, doanh thu đạt là 780 triệu đồng. Nộp ngân sách Nhà nước 105 triệu đồng. Thu nhập bình quân của người lao động là 2,5 triệu đồng/tháng.
HTX Cửa Bắc, năm 2011 có tổng doanh thu gần 400 triệu đồng, lãi ròng 160 triệu đồng. Năm 2012 doanh thu đạt 520 triệu đồng, thu nhập bình quân của người lao động là 3,5 triệu đồng/tháng.
Gian hàng tạp hóa ở chợ Cửa Bắc - Ảnh: Long Văn
Chị Hồng, một hộ kinh doanh buôn bán lâu năm tại chợ Kênh Bắc cho biết: Từ khi chuyển đổi sang mô hình HTX, chợ được nâng cấp nhiều hơn, sạch sẽ hơn, các dịch vụ trong chợ cũng khá hợp lý, do đó các hộ buôn bán ở đây cũng có cơ hội để mở rộng buôn bán nhiều mặt hàng hơn.
Có thể thấy đây là những mô hình mới, nhưng bước đầu hoạt động đã mang lại nhiều kết quả khả quan. Hiện nay 2/3 HTX chợ này đã thuê được đất lâu dài với Nhà nước, đó là một điều kiện rất thuận lợi để các HTX này thực hiện các dự án nâng cấp chợ ngày càng khang trang, hiện đại hơn
Năm 2012, chợ Phong Toàn đóng trên địa bàn phường Hà Huy Tập cũng đã đi vào hoạt động theo mô hình này. Nhưng có điểm khác đó là HTX Phong Toàn xây dựng mới, không phải là chuyển đổi từ chợ cũ. Tuy nhiên hiệu quả của những mô hình này trong những năm qua là không thể phủ nhận. Hy vọng trong thời gian tới trên địa bàn Thành phố Vinh và toàn tỉnh nói chung sẽ tiếp tục có nhiều mô hình như thế.