Cuối tháng 11/2019, Bộ GD-ĐT đã công bố 32 bản mẫu SGK lớp 1 được phê duyệt để sử dụng cho chương trình phổ thông mới. Tuy nhiên, thời điểm đó SGK tiếng Anh chưa được công bố.
Hiện, trong số 6 bản mẫu SGK Tiếng Anh lớp 1 được Hội đồng thẩm định quốc gia đánh giá đạt trong đợt thẩm định đầu tiên, chỉ duy nhất sách của bộ “Cùng học để phát triển năng lực” có tổng chủ biên, chủ biên là người Việt Nam. Các bộ còn lại của các tác giả là người nước ngoài và đều đang được Bộ GD-ĐT đề nghị phải bổ sung tổng chủ biên, chủ biên là người Việt.
Tuy nhiên có luồng ý kiến rộ lên cho rằng mẫu SGK này lại chính là sản phẩm của Đề án Ngoại ngữ quốc gia.
Điều này nếu thực, khiến dư luận khó hiểu, khi sách của Đề án ngoại ngữ tức được sử dụng “tiền ngân sách” để biên soạn, thẩm định và thử nghiệm nhưng giờ lại được chuyển giao về doanh nghiệp và đăng ký thẩm định như SGK theo dạng xã hội hóa.
Theo như lời ông Vân tại hội nghị này, trong số các SGK mới thì có duy nhất bộ SGK Tiếng Anh là của Bộ GD-ĐT vì “Bộ giao Đề án ngoại ngữ quốc gia, NXB Giáo dục Việt Nam và đội ngũ tác giả 3 cấp học phổ thông tổ chức thiết kế và biên soạn”.
Theo Thông tư hướng dẫn, quản lý, sử dụng kinh phí thực hiện Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017 - 2025 do Bộ Tài chính ban hành thì việc tổ chức biên soạn tài liệu dạy học, thẩm định và thực hiện thí điểm tài liệu này nằm trong kinh phí của đề án, tức đều do ngân sách nhà nước chi trả.
Tuy nhiên, Bộ GD- ĐT khẳng định không biên soạn hay chủ trì bất cứ bộ/cuốn SGK nào mà thực hiện đúng tinh thần của Nghị quyết 88 của Quốc hội về xã hội hóa, huy động các nguồn lực trong việc biên soạn SGK nên toàn bộ kinh phí xuất bản SGK mới sẽ hoàn toàn không dùng ngân sách nhà nước.
Dư luận đặt ra băn khoăn vậy liệu có phải bộ sách tiếng Anh dùng ngân sách của Đề án bỗng trở thành xã hội hóa của một doanh nghiệp?
Trao đổi về “bộ SGK duy nhất của Bộ GD-ĐT” như lời của GS Hoàng Văn Vân, ông Vũ Bá Khánh, Phó chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Đầu tư và phát triển Giáo dục Hà Nội, công ty con của NXB Giáo dục Việt Nam cho biết, đúng là công ty của ông từng được NXB Giáo dục Việt Nam giao tổ chức biên soạn sách Tiếng Anh từ lớp 3 đến 12 cho Đề án ngoại ngữ quốc gia - bộ sách cũng do GS Hoàng Văn Vân là tổng chủ biên. Tuy nhiên, bộ SGK của Đề án Ngoại ngữ để dạy thí điểm chỉ từ lớp 3 đến lớp 12. Tức không liên quan đến sách Tiếng Anh 1 và 2 của bộ SGK “Cùng học để phát triển”.
“Chúng tôi tổ chức biên soạn SGK tiếng Anh lớp 1, 2 theo quy trình biên soạn chung của bộ “Cùng học để phát triển năng lực”, ông Khánh khẳng định không có việc lấy sách của Đề án làm sách của doanh nghiệp.
Theo ông Khánh, với SGK tiếng Anh lớp 1 vừa hoàn thành, tất cả từ việc triển khai nghiên cứu, biên soạn đến quy trình thử nghiệm, thẩm định đều do đơn vị ông trực tiếp tổ chức, sử dụng kinh phí của công ty.
Liên quan đến các SGK tiếng Anh, GS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên chương trình phổ thông mới cho rằng, yêu cầu bổ sung người Việt Nam là tổng chủ biên, chủ biên, tác giả của các SGK Tiếng Anh do nhóm tác giả nước ngoài biên soạn là không cần thiết.
Trong các quy định về việc tổ chức biên soạn SGK của Bộ GD-ĐT cũng không có nội dung nào bắt buộc phải có thành viên là người Việt Nam trong nhóm biên soạn SGK.
“Tôi từng biết có những cuốn SGK thuộc nhóm xã hội nhân văn của Úc, nhưng lại do một nhóm tác giả của trường ĐH ở Anh biên soạn. Nhưng ở Úc họ sử dụng những SGK này bình thường”.
Theo GS Thuyết, trong thời đại hội nhập, có thể sử dụng SGK của nhóm tác giả ở các nước khác nhau nếu nội dung sách tốt, phù hợp với yêu cầu giáo dục. “Nhất là sách Tiếng Anh, dùng SGK của tác giả nước ngoài có nhiều ưu điểm” - GS Thuyết chia sẻ.
Ông Thuyết cũng cho biết đã viết thư gửi tới Bộ GD-ĐT về vấn đề này.