Trong bản Di chúc thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại, lời căn dặn đầu tiên của Người là nói về Đảng, Người chỉ rõ “Đảng ta là một Đảng cầm quyền, mỗi cán bộ, đảng viên phải thấm nhuần đạo đức cách mạng, thực sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí như giữ gìn con ngươi của mắt mình, phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”. Người căn dặn về những vấn đề cốt yếu của công tác xây dựng Đảng, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, nguyên tắc tự phê bình và phê bình, rèn luyện đạo đức cách mạng, nêu cao tinh thần trách nhiệm, hết lòng phục vụ nhân dân của mỗi cán bộ, đảng viên. Công việc chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ chiến lược, là công việc thường xuyên để giữ vững vai trò lãnh đạo và cầm quyền của Đảng.
50 năm qua, thực hiện Di chúc thiêng liêng của Bác Hồ, thực hiện những lời căn dặn của Bác đối với quê hương trước lúc Người đi xa, Đảng bộ Nghệ An luôn xem công tác xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt trong toàn bộ hoạt động của mình, tập trung thực hiện thường xuyên, liên tục công tác tự phê bình và phê bình để xây dựng khối đoàn kết, thống nhất trong Đảng bộ nhằm không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng.
Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An luôn quan tâm, lắng nghe ý kiến từ các ngành, các cấp bằng việc định kỳ tổ chức giao ban với các ngành trong khối nội chính, với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cấp tỉnh; với các Ban và Văn phòng Tỉnh ủy; giao ban với các huyện, thành, thị, đảng ủy trực thuộc; tổ chức hội nghị gặp người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cơ sở để thảo luận, trao đổi thông tin, đây là những hoạt động có ý nghĩa rất quan trọng, thể hiện sự quan tâm, hướng về cơ sở của Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Định kỳ hàng tháng, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy trực tiếp tiếp dân; chỉ đạo nhiều vụ việc phức tạp có liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội.
Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng được các cấp ủy ở Nghệ An lãnh đạo, chỉ đạo nghiêm túc, đồng bộ, đã xuất hiện nhiều tấm gương cán bộ, đảng viên gương mẫu, nêu cao ý thức phục vụ nhân dân, bước đầu tạo dư luận tốt trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng.
Từ năm 2014 đến nay, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An đã gợi ý kiểm điểm, yêu cầu làm rõ trách nhiệm và biện pháp khắc phục đối với 34 tập thể, 11 cá nhân liên quan đến những vấn đề bức xúc nổi cộm được dư luận quan tâm. Thông qua công tác kiểm điểm tự phê bình và phê bình các cấp có 242 cán bộ, đảng viên bị người dân phản ánh, kiến nghị về những biểu hiện suy thoái “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Sau kiểm điểm, cán bộ, đảng viên nghiêm khắc với bản thân hơn trong tu dưỡng rèn luyện và công tác; cấp ủy và tập thể lãnh đạo các cấp nhận thức sâu sắc hơn, đầy đủ hơn ưu, khuyết điểm của mình để từ đó có giải pháp khắc phục.
Sau 2 năm thực hiện Chỉ thị 13, các chi bộ cơ bản thực hiện nghiêm các nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình.
Quan tâm nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An đã ban hành nhiều văn bản, trong đó có Chỉ thị số 13-CT/TU, ngày 5/7/2017. Sau 2 năm thực hiện Chỉ thị 13, các chi bộ cơ bản thực hiện nghiêm các nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình. Nổi bật là duy trì nề nếp sinh hoạt chi bộ, trong đó nhiều địa phương, đơn vị, cơ quan thực hiện sinh hoạt vào ngày 3 hàng tháng; ý thức chấp hành và tham gia sinh hoạt của đảng viên cao hơn và đầy đủ hơn. Nội dung sinh hoạt được các cấp ủy hướng dẫn chi bộ chuẩn bị bài bản, vì thế chất lượng cũng được nâng lên, chú trọng lựa chọn nội dung trọng tâm để sinh hoạt chuyên đề.
Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, từ đầu nhiệm kỳ đến nay công tác kiểm tra, thanh tra được chỉ đạo quyết liệt, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các sai phạm, siết chặt kỷ luật, kỷ cương góp phần đắc lực ngăn ngừa suy thoái tư tưởng chính trị của cán bộ, đảng viên và nâng cao hiệu quả phòng, chống tham nhũng. Công tác kiểm tra, giám sát từng bước được đổi mới từ lãnh đạo, chỉ đạo đến việc thực thi; việc phối hợp với các ngành liên quan được thực hiện chặt chẽ, kịp thời và có hiệu quả. Cấp ủy các cấp thi hành kỷ luật 29 tổ chức Đảng; cấp ủy các cấp đã thi hành kỷ luật 1.740 đảng viên, ủy ban kiểm tra các cấp thi hành kỷ luật 363 đảng viên (trong đó 197 đảng viên là cấp ủy viên các cấp).
Tuy đã có những cố gắng và đạt được nhiều kết quả trên tất cả các lĩnh vực, nhưng những cố gắng ấy vẫn chưa đáp ứng được mong mỏi và tin cậy của Bác Hồ đã gửi gắm cho đảng bộ và nhân dân Nghệ An. Đã nửa thế kỷ trôi qua, Nghệ An vẫn chưa trở thành “một tỉnh khá nhất miền Bắc” như Bác Hồ căn dặn và cũng chưa trở thành trung tâm của Bắc Trung bộ như nhiệm vụ của Bộ Chính trị đề ra trong Nghị quyết 26. Việc Nghệ An chưa thực hiện được mong muốn của Bác xây dựng Nghệ An thành một tỉnh khá nhất miền Bắc có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân từ công tác xây dựng Đảng, cả trong nhận thức và hành động. Việc thực hiện tự phê bình và phê bình chưa đáp ứng được yêu cầu, vẫn là khâu yếu trong sinh hoạt Đảng; có nơi còn xem nhẹ tự phê bình và phê bình, thậm chí ở một số nơi còn có sự nể nang, hoặc “dĩ hòa vi quý”, làm cho uy tín, sức chiến đấu của tổ chức Đảng bị giảm sút.
Để thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thực hiện mong muốn trong bức thư cuối cùng Bác Hồ gửi Đảng bộ và nhân dân Nghệ An ngày 21/7/1969, trong công tác xây dựng Đảng, đặc biệt là thực hiện tự phê bình và phê bình, trong thời gian tới chúng ta cần làm tốt những nội dung sau đây:
Thứ nhất, tiếp tục tuyên truyền và học tập Di chúc của Bác, những bức thư của Bác gửi Đảng bộ và nhân dân Nghệ An, đặc biệt là những tư tưởng, quan điểm của Bác về công tác xây dựng Đảng, làm cho những tư tưởng, tình cảm của Bác đối với Đảng bộ và nhân dân Nghệ An thấm sâu, lan tỏa đến từng đảng viên, từng người dân, nhất là thế hệ trẻ. Mỗi tổ chức Đảng, mỗi đảng viên xây dựng chương trình hành động cụ thể thiết thực, trước mắt là thực hiện tốt Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị; thực hiện Chỉ thị 05 về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, tác phong Hồ Chí Minh; tổ chức phong trào hành động cách mạng thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch Đại hội Đảng các cấp, chuẩn bị tổ chức tốt Đại hội Đảng bộ các cấp sắp tới.
Thứ hai, để thực hiện tốt nguyên tắc tự phê bình và phê bình trong Đảng hiện nay cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Các cấp ủy, tổ chức Đảng, nhất là người đứng đầu, cần tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục cho cán bộ, đảng viên nâng cao nhận thức về tự phê bình và phê bình bằng nhiều hình thức cụ thể, thiết thực. Cần nhận thức đúng về tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng, của từng cán bộ, đảng viên. Thấy rõ mục đích, ý nghĩa, tác dụng của tự phê bình và phê bình chính là để giúp nhau cùng tiến bộ. Thực hiện nghiêm và có hiệu quả tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) và các quy chế, quy định về chế độ công tác, lề lối làm việc của cấp ủy, cơ quan.
Thứ ba, thực hiện nghiêm túc Quy định số 2993-QĐ/TU, ngày 8/7/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp của tỉnh Nghệ An.
Thứ tư,tăng cường công tác kiểm tra, giám sát tổ chức Đảng cấp dưới và đảng viên trong việc chấp hành chế độ tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt cấp ủy, sinh hoạt chi bộ để kịp thời phát huy ưu điểm, uốn nắn, khắc phục tình trạng mất dân chủ hoặc áp đặt trong phê bình và phê bình, phê bình mang tính hình thức; xử lý nghiêm minh nếu có vi phạm.
Thứ năm, quan tâm xây dựng chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác xây dựng Đảng ngang tầm nhiệm vụ mới, không chỉ có phẩm chất chính trị mà phải hội đủ năng lực, chuyên môn. Đồng thời, mỗi cán bộ, đảng viên phải khắc phục tâm lý tự ti, chủ động tự phê bình, không giấu giếm khuyết điểm của bản thân, tự giác nhận lỗi và tỏ rõ quyết tâm sửa chữa, khắc phục, phấn đấu vươn lên.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một Đảng hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính”.
50 năm đã qua nhưng Di chúc thiêng liêng và những lời dạy của Bác về quê hương, với quê hương vẫn là tài sản tinh thần vô giá, vẫn còn mang ý nghĩa thời sự. Bác đã dành cho quê hương tình sâu nghĩa nặng và quê hương Nghệ An đang từng ngày đổi mới để không phụ lòng tin yêu của Bác.