Chủ động nguồn "cung" nguyên liệu san lấp
So với các tỉnh, với việc đấu thầu xong các vị trí mỏ đất, đá bổ sung vào quy hoạch nên có thể nói Nghệ An đã chuẩn bị đủ nguyên liệu cho cao tốc Bắc - Nam qua địa bàn và hiện chỉ còn một vài mỏ hoàn thiện thủ tục hồ sơ pháp lý - đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết.
Trước đó, do lo ngại về số lượng mỏ đất, đá thi công cao tốc lên tới gần 20 triệu m3 và thủ tục đấu giá mỏ khá phức tạp, mất nhiều thời gian nên tình trạng thiếu nguyên liệusan lấp làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công, do vậy, từ cuối năm 2021, Ban Quản lý dự án 6 và Bộ Giao thông Vận tải liên tục hối thúc tỉnh vào cuộc, tháo gỡ, cắt bỏ những thủ tục và thời gian nếu có thể để đảm bảo tiến độ dự án.
Đầu tháng 3, có mặt tại xã Hưng Trung (Hưng Nguyên), chúng tôi được đại diện Ban Quản lý dự án đầu tư huyện Hưng Nguyên cho biết: Hưng Trung là điểm triển khai sớm nhất của dự án hợp phần Diễn Châu - Bãi Vọt qua địa bàn huyện Hưng Nguyên. Hiện tại, các nhà thầu đang lấy đất san lấp làm đường công vụ và đoạn qua xã Hưng Trung đã phóng tuyến; sắp tới sẽ triển khai sang các xã Hưng Tây, Hưng Đạo...
Được tỉnh và huyện quan tâm nên khu tái định cư cho các hộ bị thu hồi nhà và đất làm khá sớm, vị trí đẹp nên sau khi tỉnh và huyện làm thủ tục di dời, bố trí tái định cư xong, từ cuối năm 2021, người dân đã làm nhà mới, đồng thời từ sau Tết đã tháo dỡ nhà cửa để bàn giao cho dự án.
Nghi Lộc có 7,14 km cao tốc chạy qua 4 xã và 374 hộ bị ảnh hưởng, thu hồi đất nông nghiệp, gần 1 năm nay huyện đã bàn giao mặt bằng cơ bản và chỉ vướng 150m. Hiện nay, huyện chỉ vướng 1 hộ dân ở xã Nghi Phương, 1 hộ ở xã Nghi Đồng và 3 ngôi mộ ở xã Nghi Đồng và Ban GPMB huyện đã về làm việc và vận động.
Trong khi đó, tại xã Diễn Lợi và xã Diễn Phú (Diễn Châu), các nhà thầu đang tập kết vật liệu và làm đường công vụ nối từ đường N2 vào vị trí mỏ đất để chuẩn bị khai thác. Tương tự, tại nút giao Quốc lộ 7 với cao tốc Bắc - Nam qua xã Diễn Cát, các nhà thầu thi công đang khoan địa chất, đan lồng thép chuẩn bị đổ bê tông và ép cọc móng cầu vượt. Nhìn từ phía nút giao này, hình hài cao tốc đã cơ bản hình thành.
Trao đổi với chúng tôi, đại diện UBND các huyện xác nhận: Đến thời điểm này, các khu tái định cư cho cao tốc cơ bản đã xong. Cá biệt Ban GPMB dự án thành phần cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt đã cấp Giấy chứng nhận QSD đất cho các hộ tái định cư xã Diễn Lợi.
Trong khi đó, tại huyện Quỳnh Lưu và TX. Hoàng Mai, mặc dù bị chậm 1 tháng rưỡi do vướng dây điện nhưng đến nay đã hoàn thành di dời và hạ ngầm đường điện cao thế. Vì vậy, cầu vượt cao tốc tại Quốc lộ 48B xã Quỳnh Mỹ và Quốc lộ 48D (đường 36) tại TX. Hoàng Mai đã thi công 60-80% khối lượng và hiện các nhà thầu khác đang làm đường nối lên cao tốc. Đại diện nhà thầu thi công cầu vượt tại xã Quỳnh Mỹ phấn khởi: Nút giao này thuộc gói dự án Nghi Sơn - Diễn Châu, mặc dù bị chậm tiến độ 1 tháng rưỡi nhưng do thi công sớm, khối lượng được nhiều hơn. Sau khi di dời đường cao thế tiến độ thi công nhanh hơn và có bàn giao trước tiến độ đề ra vào tháng 7 năm 2023.
Tiếp tục vào cuộc giải quyết khúc mắc mới phát sinh
Bên cạnh các thuận lợi cơ bản trên, từ thực tế tìm hiểu tại hiện trường thi công, có một số vấn đề mới nổi lên rất cần được sự chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh. Kỹ sư Trần Văn Hợi, đại diện Ban Điều hành thi công tại nút giao Quốc lộ 7 ở xã Diễn Cát chia sẻ: Nút giao này do Công ty CP Trường Sơn thi công, chiều dài chỉ 900m gồm cả cầu vượt Quốc lộ 7 và chiều dài về 2 phía, nhưng do có đường điện cao thế 220 KV phía trên nên tiến độ khá chậm; đơn vị triển khai máy móc, thiết bị từ cuối năm ngoái nhưng mới chỉ khoan móng, địa chất và làm lồng sắt chứ chưa dám triển khai dựng cọc vì không an toàn.
Từ thực tế khảo sát hiện trường, ông Lê Mạnh Hiên - Phó Chủ tịch UBND huyện Diễn Châu co hay: Ngoài các nút giao tiếp giáp trực tiếp với đường điện cao thế 220 KV hoặc 110 KV như xã Diễn Cát, hiện có một số đoạn cao tốc trùng với tỉnh lộ, huyện lộ cũng có đường điện phía trên do chưa di dời thì nhà thầu không thi công được. Dù biết thủ tục di chuyển đường điện cao thế khá phức tạp nhưng huyện Diễn Châu mong các sở, ngành cấp tỉnh và UBND tỉnh vào cuộc tích cực, quyết liệt; kiến nghị với ngành Điện di dời sớm đường dây để thi công.
Cũng tại huyện Quỳnh Lưu, hiện có 8 hộ xã Quỳnh Lâm vì chưa có trích đo nên chưa thể đền bù và di dời. Theo các nhà thầu thì thi công di dời đường dây cao thế không khó, tại nút Quỳnh Mỹ chỉ làm 3 tiếng là xong, nếu phối hợp đồng bộ và chuẩn bị tốt không phải cắt điện kéo dài, ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống.
Sau khi di chuyển, cáp nối cũng đồng thời hạ ngầm đường điện cắt chéo nên khá thông thoáng. Tại buổi làm việc với Tập đoàn Điện lực Việt Nam cuối năm 2021, ông Phan Văn Hóa - Giám đốc Sở Công Thương đã đề nghị Tập đoàn Điện lực sớm xem xét cắt điện, di dời đường cao thế vào giữa đến cuối tháng 3 hoặc tháng 4 để phục vụ thi công cao tốc kịp tiến độ.
Ngoài nội dung trên, từ thực tế tìm hiểu tại xã Hưng Trung có 1,5 ha và xã Hưng Đạo gần 1 ha đất sản xuất, nếu sau khi cao tốc đưa vào sử dụng sẽ bị cô lập, sản xuất khó khăn nên người dân đề nghị thu hồi luôn. Nội dung này, các sở, ngành và huyện đã tiếp thu nhưng một lần nữa các xã kiến nghị tỉnh xem xét, giải quyết cho người dân.
Đối với kiến nghị của 17 hộ dân tại xã Diễn Đoài (Diễn Châu) về mức tiền đền bù hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm, theo quy định của tỉnh thì mức hỗ trợ tối đa trên địa bàn Nghệ An là 3 lần nhưng các hộ muốn hỗ trợ mức 5 lần. Nội dung này, qua các lần vận động và đối thoại, UBND huyện Diễn Châu cũng như các sở, ngành đã trả lời rõ là không được. Vì vậy, một mặt, UBND tỉnh đang giao cho huyện tích cực vận động, tuyên truyền cho người dân hiểu và chấp hành, trả mặt bằng cho dự án, nhưng mặt khác đang chỉ đạo các huyện rà soát lại hồ sơ, chuẩn bị các phương án để triển khai theo yêu cầu chỉ đạo của tỉnh.
Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam qua Nghệ An có chiều dài 87,84 km có tổng mức đầu tư gần 7.500 tỷ đồng với 2 tiểu dự án thành phần là Nghi Sơn (Thanh Hóa) - Diễn Châu và Diễn Châu - Bãi Vọt (Hà Tĩnh) có kinh phí GPMB được phê duyệt là 3.498,9 tỷ đồng, trong đó, đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu là 1.787,55 tỷ đồng; đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt là 1.711,35 tỷ đồng. Vốn đã cấp cho dự án là 2.503 tỷ đồng, trong đó, vốn bố trí năm 2021 là 555,249 tỷ. Hiện tại, gói Nghi Sơn - Diễn Châu thi công đạt trên 10% khối lượng nên được Bộ Giao thông Vận tải đưa vào danh mục các gói hoàn thành sớm từ 1-3 tháng.