(Baonghean) - Thời gian qua, nhiều trang tin điện tử hoạt động nhưng chưa được cấp phép gây nhiều hệ lụy đến lĩnh vực thông tin truyền thông. Báo Nghệ An có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Bá Hảo - Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông về vấn đề quản lý các trang tin điện tử hiện nay.
PV: Được biết, Sở Thông tin và Truyền thông vừa có văn bản đề nghị Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC) tạm dừng hoạt động 2 trang tin điện tử tintucnghean.vn và ngheannews.vn vì chưa được cấp phép. Ông có thể cung cấp thông tin chi tiết về sự việc này?
Ông Nguyễn Bá Hảo: Thực hiện chức năng quản lý nhà nước trên địa bàn, thời gian qua, Sở Thông tin và Truyền thông phát hiện một số trang tin điện tử tổng hợp thường xuyên dẫn các nguồn tin viết về Nghệ An khi chưa được cấp phép và đã có văn bản nhắc nhở, chấn chỉnh, trong đó có các trang có tên miền như tintucnghean.vn, ngheannews.vn hoạt động nhưng chưa được cấp giấy phép.
Ngày 16/9/2016, Sở Thông tin và Truyền thông đã có Công văn số 1103/STTTT-QLBCXB gửi VNNIC đề nghị ngừng hoạt động 2 trang này. Ngày 21/9/2016, VNNIC đã ban hành Văn bản số 811/VNNIC về việc “cung cấp thông tin và tạm ngừng hoạt động tên miền tintucnghean.vn và ngheannews.vn”. Theo đó, VNNIC đã thực hiện việc tạm ngừng hoạt động của 2 trang tin tổng hợp có tên miền nói trên, thời gian tạm ngừng là 45 ngày, kể từ 15h ngày 22/9/2016. Đồng thời, Sở Thông tin và Truyền thông cũng đã có văn bản thông báo cho chủ sở hữu các tên miền nói trên hoàn thành thủ tục để được cấp phép hoạt động theo quy định (nếu muốn tiếp tục hoạt động).
P.V: Hiện nay, việc phát triển các trang tin điện tử tổng hợp một cách ồ ạt khiến nhiều độc giả không phân biệt được đâu là tờ báo điện tử chính thống, đâu là trang tin điện tử. Ông có thể cho biết rõ hơn sự khác nhau giữa hai loại hình này?
Ông Nguyễn Bá Hảo: Báo điện tử là loại hình báo chí được xây dựng dưới hình thức một trang web và phát hành dựa trên nền tảng internet. Báo điện tử được hoạt động như một tờ báo in với cơ cấu thành phần có tổng biên tập, bộ phận tòa soạn, phóng viên... Giấy phép hoạt động báo điện tử được cấp cho các cơ quan, tổ chức, không cấp cho doanh nghiệp. Báo điện tử được quyền đăng tải nội dung (tin, bài báo) do tờ báo sản xuất hoặc dẫn lại nội dung thông tin của các tờ báo khác (có thỏa thuận về bản quyền).
Còn trang tin điện tử tổng hợp không phải là cơ quan báo chí. Các trang tin điện tử tổng hợp của các tổ chức, doanh nghiệp chỉ được cung cấp thông tin tổng hợp về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội trên cơ sở trích dẫn lại thông tin từ nguồn chính thức của các cơ quan báo chí trong nước, hoặc từ các trang thông tin điện tử của các cơ quan Đảng và Nhà nước phù hợp với quy định pháp luật về báo chí, về bản quyền. Các trang tin điện tử tổng hợp không được tự thu thập, viết tin, bài, cung cấp thông tin như các cơ quan báo chí; do đó không được cấp giấy giới thiệu với các chức danh “Phóng viên”, “Biên tập viên” cho cán bộ đi làm việc.
PV: Như vậy, rõ ràng bản thân các trang tin điện tử tổng hợp không phải là báo chí, không có chức năng của báo chí. Tuy nhiên, trên thực tế, một số trang vẫn hoạt động như một tờ báo điện tử, vi phạm Luật Báo chí, gây ảnh hưởng không tốt cho người xem. Ông đánh giá về vấn đề này như thế nào?
Ông Nguyễn Bá Hảo: Hiện nay, tình trạng hoạt động của các trang tin điện tử tổng hợp diễn ra khá phức tạp. Thời gian qua, Sở Thông tin và Truyền thông nhận được phản ánh của một số tổ chức, cá nhân về việc một số trang tin điện tử tổng hợp cấp giấy giới thiệu là phóng viên cho cán bộ đơn vị mình về các địa phương để khai thác tin, bài dưới dạng các hợp đồng quảng cáo; đăng tải tuyển dụng chức danh phóng viên, biên tập viên như cơ quan báo chí.
Một số cơ quan, đơn vị thiết lập trang tin điện tử tổng hợp nhưng không xin cấp phép theo quy định, mới được cấp tên miền đã hoạt động (tên miền do VNNIC cấp), thậm chí lách luật như đề trên trang là đang chạy thử nghiệm, hoặc ghi không đầy đủ thông tin của đơn vị như cơ quan chủ quản, số giấy phép; một số trang giấy phép đã hết hạn nhưng không xin cấp lại... trong đó có cả một số trang của cơ quan Nhà nước.
Nhiều trang tin điện tử tổng hợp khi trích dẫn nguồn tin, do để câu khách phục vụ quảng cáo nên chỉ chú trọng trích dẫn những tin mang tính giật gân, những tin mang tính tiêu cực là chủ yếu (các vụ án giết, cướp, hiếp, các hình ảnh gợi cảm của người mẫu, diễn viên...), các tin tiêu cực viết về địa phương, ít tổng hợp các tin tốt nên nhìn vào rất phản cảm, gây ảnh hưởng xấu đến tâm lý người đọc. Thậm chí có một số trang khi trích dẫn đã cố tình chỉnh sửa đầu đề, biên tập lại nội dung... và xem như đó là sản phẩm của mình, gây bức xúc cho cơ quan báo chí.
PV: Vậy tình trạng này liệu có nguyên nhân nào bắt nguồn từ sự quá tải, thiếu kiểm soát của cơ quan quản lý nhà nước về báo chí hay không?.
Ông Nguyễn Bá Hảo: Công tác kiểm tra, rà soát các trang thông tin điện tử trên địa bàn được sở triển khai thường xuyên. Trong các năm 2014, 2015 và 9 tháng đầu năm 2016, sở đã rà soát trên 400 trang tin điện tử tổng hợp có chủ thể đăng ký tại Nghệ An và ban hành văn bản nhắc nhở, xử lý đối với hơn 50 trang tin điện tử tổng hợp có vi phạm, trong đó có cả một số trang của các cơ quan Nhà nước, các trang có chủ thể cư trú ở địa phương khác.
Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận rằng, trên thực tế, công tác xây dựng các quy định của pháp luật phục vụ quản lý trong lĩnh vực này chưa kịp thời; năng lực quản lý nhà nước có lúc, có nơi còn chưa theo kịp sự phát triển; hiệu quả trong công tác tuyên truyền về nâng cao nhận thức cho các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp chưa cao. Một số trang chủ thể đăng ký không cư trú trên địa bàn tỉnh Nghệ An nên sở phải phối hợp với các địa phương khác để nhắc nhở, xử lý cũng phần nào làm giảm và chậm hiệu quả công tác quản lý.
PV: Vậy trong thời gian tới, sở sẽ có những giải pháp gì để siết chặt quản lý hoạt động của các trang thông tin điện tử?
Ông Nguyễn Bá Hảo: Hiểu rõ nguyên nhân của tình trạng trên, Sở Thông tin và Truyền thông đã đưa ra một số giải pháp cụ thể. Trước hết là tham mưu ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để phục vụ công tác quản lý. Chỉ đạo các cơ quan thông tấn báo chí tăng cường thời lượng tuyên truyền các quy định của pháp luật để cung cấp thông tin cho nhân dân; tổ chức tập huấn cho cán bộ, nhất là cán bộ cấp cơ sở về công tác quản lý đối với lĩnh vực này để nâng cao hơn nữa năng lực quản lý nhà nước, kịp thời phát hiện và ngăn chặn, xử lý nghiêm các sai phạm theo pháp luật.
Bên cạnh đó, sở cũng sẽ tiến hành kiểm tra toàn diện các trang thông tin điện tử trên địa bàn tỉnh và sẽ cương quyết xử lý nghiêm đối với các trang cố tình vi phạm, không chấp hành các quy định của pháp luật về hoạt động trang thông tin điện tử tổng hợp.
Về lâu dài, để hoạt động của các trang thông tin điện tử ngày càng đi vào nề nếp, chấp hành đúng các quy định của pháp luật, thì một vấn đề hết sức quan trọng đó là nâng cao nhận thức về các quy định của pháp luật cho các chủ thể thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp. Do đó, sở sẽ tiếp tục mở các lớp tập huấn về quy định của pháp luật, hướng dẫn, giải đáp các thắc mắc cho các chủ thể thiết lập trang thông tin điện tử trên địa bàn, qua đó giúp nhân dân hiểu và thực hiện đúng quy định của pháp luật. Ngoài ra, sẽ thường xuyên cập nhật các văn bản có liên quan lên Cổng TTĐT của sở để nhân dân tiện tra cứu, theo dõi.
P.V: Cảm ơn ông về cuộc trao đổi.
Phương Thảo (T/h)