(Baonghean) - Sau hơn 10 năm triển khai thực hiện Quyết định 157/2007/QĐ-TTg về tín dụng đối với học sinh, sinh viên (HSSV) có hoàn cảnh khó khăn, tỉnh Nghệ An có hàng ngàn gia đình được vay vốn.
Hiệu quả từ chương trình
Nghệ An là tỉnh có dư nợ chương trình HSSV đứng đầu trong toàn quốc. Với tinh thần “không để bất kỳ một sinh viên có hoàn cảnh khó khăn nào phải bỏ học vì thiếu tiền đóng học phí”, Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh Nghệ An (NHCSXH) quyết tâm khắc phục khó khăn, đưa nguồn vốn đến với người dân, mang lại cơ hội học tập cho hàng chục ngàn sinh viên nghèo. Nhờ được tiếp cận với nguồn vốn ưu đãi đã giảm gánh nặng cho hàng nghìn gia đình nghèo.
Thực hiện Quyết định 157/2007/QĐ-TTg về tín dụng đối với học sinh sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, trong 10 năm qua, Chi nhánh NHCSXH Nghệ An đã phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác thực hiện tốt việc bình xét cho 244.668 HSSV được vay vốn đạt doanh số 4.143 tỷ đồng.
Đến ngày 31/7/2017, tổng dư nợ là 952.710 tỷ đồng, với 35.774 HSSV đang vay vốn, hoàn thành 99,57% kế hoạch nguồn vốn được Trung ương thông báo.
Một số địa phương có dư nợ vay lớn như: Yên Thành 119 tỷ đồng, Diễn Châu 93 tỷ đồng, Quỳnh Lưu 76 tỷ đồng, Anh Sơn 72 tỷ đồng, Đô Lương 69 tỷ đồng, Tân Kỳ 60 tỷ đồng, TP. Vinh 51 tỷ đồng…
Đối tượng vay vốn chương trình nhiều nhất là hộ cận nghèo (gia đình có mức thu nhập bình quân đầu người tối đa bằng 150% mức thu nhập bình quân đầu người của hộ gia đình nghèo), 562 tỷ đồng thuộc 22.178 hộ, chiếm 59% tổng dư nợ và chiếm 58,9% tổng số hộ vay vốn. Kế tiếp là đối tượng là hộ gia đình nghèo, chiếm 29% tổng dư nợ và chiếm 27% tổng số hộ vay vốn; đối tượng là hộ gia đình gặp khó khăn về tài chính chiếm 12% tổng dư nợ và chiếm 14% tổng số hộ vay vốn; ngoài ra các đối tượng khác như: HSSV thuộc diện mồ côi, bộ đội xuất ngũ, lao động nông thôn học nghề… cũng được thụ hưởng nguồn vốn tín dụng HSSV.
Từ nguồn vốn, đã có 27.573 sinh viên học đại học với dư nợ 663 tỷ đồng, chiếm 69,5% về dư nợ; có 11.867 sinh viên cao đẳng với dư nợ 246,6 tỷ đồng, chiếm 25,9%; có 2.645 HSSV học trung cấp với dư nợ 43 tỷ đồng, chiếm 4,5%. Ngoài ra, có 13 HSSV học nghề ngắn hạn (dưới 1 năm) với dư nợ 169 triệu đồng, chiếm 0,02%. Doanh số thu nợ đến tháng 7/2017 đạt hơn 250 tỷ đồng. Các đơn vị có kết quả thu nợ tốt như: Yên Thành, Diễn Châu, Quỳnh Lưu, Thanh Chương, Anh Sơn…
Ông Trần Đại Nghĩa - Phó Giám đốc phòng Giao dịch NHCSXH Diễn Châu cho biết: Qua 4 lần điều chỉnh mức cho vay, từ 800.000 đồng/tháng/học sinh, sinh viên năm 2007 đến nay là 1.500.000 đồng/tháng/HSSV, đã giúp đỡ một phần khó khăn, đồng hành cùng các em trong việc học. Với việc cho vay thông qua hộ gia đình, tổ chức tốt cho vay, thu nợ, thu lãi tại các điểm giao dịch xã đã giúp hộ gia đình vừa tiết kiệm chi phí, thời gian đi lại, vừa có ý thức dành dụm từ nguồn thu nhập tổng hợp của gia đình để trả nợ ngân hàng. Từ đầu năm đến nay, doanh số cho vay từ chương trình trên địa bàn huyện đạt hơn 3,3 tỷ đồng; tổng dư nợ đạt gần 97 tỷ đồng với 3.839 khách hàng còn dư nợ.
Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát
Kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện chương trình tín dụng đối với HSSV không chỉ riêng NHCSXH mà là trách nhiệm của chính quyền, các ban, ngành liên quan từ Trung ương đến địa phương. Quá trình đó, cấp xã có vai trò quan trọng từ khâu bình xét, xác nhận, phê duyệt đối tượng vay vốn, kiểm tra sử dụng vốn vay đến khâu kiểm tra, đôn đốc việc chấp hành trả nợ đúng hạn cho Nhà nước. Do đó, chi nhánh NHCSXH tỉnh tích cực tham mưu cho UBND tỉnh, Ban đại diện HĐQT tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát; đồng thời phối hợp với các tổ chức chính trị xã hội nhận ủy thác, các sở, ngành liên quan tổ chức các cuộc kiểm tra bằng nhiều hình thức khác nhau nhằm hạn chế những tiêu cực phát sinh, đảm bảo vốn đến đúng đối tượng, đúng mục đích, thu hồi vốn an toàn.
Chi nhánh NHCSXH tỉnh cũng thực hiện nhiều biện pháp để củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ tiết kiệm và vay vốn (TK&VV) của hoạt động ủy thác với các tổ chức chính trị - xã hội các cấp, các Tổ giao dịch lưu động và điểm giao dịch tại xã. Đặc biệt, Chi nhánh đã triển khai kịp thời, nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo 231/TB-VPCP về việc tổ chức thu nợ, thu lãi hàng tháng tại các điểm giao dịch đối với các hộ gia đình có điều kiện, tự nguyện trả nợ gốc, nợ lãi trước hạn.
Đơn vị cũng đã thực hiện chính sách giảm lãi 50% cho các trường hợp khách hàng trả nợ trước hạn, tính đến nay Chi nhánh NHCSXH Nghệ An đã thực hiện hỗ trợ giảm lãi cho hàng ngàn hộ gia đình trả nợ trước hạn. Qua 10 năm thực hiện, đến nay chất lượng chương trình tín dụng HSSV đã và đang phát huy hiệu quả rất tốt. Tỷ lệ thu hồi nợ trên 90%, nợ quá hạn chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tổng dư nợ.
Tuy vậy, việc xác định tiêu chí hộ cận nghèo thụ hưởng theo Quyết định 157 giữa các địa phương cấp xã chưa thống nhất, có nơi thì quá chặt, ngược lại có nơi thì lỏng lẻo; một số địa phương, UBND cấp xã chưa thực hiện việc khảo sát điều tra bổ sung kịp thời hộ nghèo, hộ cận nghèo hàng năm, làm ảnh hưởng đến việc giải ngân chương trình.
Ông Trần Khắc Hùng - Giám đốc chi nhánh NHCSXH tỉnh cho biết: Chương trình Tín dụng đối với HSSV thể hiện ý nghĩa xã hội sâu sắc, khẳng định chủ trương, chính sách ưu đãi của Đảng, Chính phủ, đã tạo được sự đồng thuận cao của cộng đồng xã hội. Đây cũng là chương trình tín dụng chính sách có tính xã hội hóa cao, liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều tổ chức, cá nhân từ Trung ương đến địa phương trong huy động nguồn vốn đến việc tổ chức cho vay, thu hồi và xử lý nợ.
Giám đốc chi nhánh NHCSXH tỉnh kiến nghị: “Để chương trình tiếp tục đạt hiệu quả cao, chúng tôi mong muốn chính quyền các cấp thường xuyên rà soát bổ sung kịp thời đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo, từ đó có cơ sở thực hiện nghiêm túc về việc xác nhận các gia đình thuộc diện vay vốn tín dụng HSSV đúng đối tượng, phát huy giá trị tích cực của chương trình...”.
Thu Huyền