Áp lực bãi đỗ xe 
Trên thực tế, tình trạng thiếu bãi đậu xe ô tô công cộng không phải là vấn đề mới đối với đô thị TP. Vinh mà là bất cập chung của đô thị Việt Nam, trong đó, nhất là các đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh.
Do thiếu bãi đậu xe nên phần lớn xe của người dân tại các khu chung cư lớn đều phải đậu ngoài khuôn viên hoặc ngoài đường. Ban ngày nếu vào giờ tan tầm gặp thời tiết mưa rét, lượng xe ô tô đi lại nhiều thì hiện tượng tắc đường, ùn ứ thường xuyên diễn ra, hầu như khắp các tuyến phố của TP Vinh đều ùn ứ một phần do xe đậu, dừng lấn chiếm lòng, lề đường...
bna_xe34629937_2342019.jpgMật độ xe ô tô của TP. Vinh ở tốp đầu cả nước. Ảnh tư liệu: Tiến Hùng

Đơn cử như ở các chung cư: Bảo Sơn (đường Nguyễn Sỹ Sách); Tecco, Dầu khí (đường Quang Trung); các chung cư khác tại các phường Hồng Sơn, Vinh Tân, Bến Thủy… vào ban đêm mỗi chung cư có tới hàng trăm chiếc xe ô tô phải đậu kín khuôn viên và ra đường phố.

Nguyên nhân thực trạng trên là do các chủ đầu tư trong quá trình lập dự án xây dựng chung cư vì lợi nhuận bỏ qua quy định về dành quỹ đất để đậu xe như cam kết. Bên cạnh đó, quá trình phê duyệt dự án, cơ quan thẩm định và cấp phép các dự án chung cư cũng có phần buông lỏng khi xem xét điều kiện này. 
Cảnh tắc đường diễn ra thường xuyên vào giờ tan tầm ở thành phố Vinh. Ảnh: Hoàng Quốc Kỳ

Trên thực tế, việc yêu cầu các chủ đầu tư chung cư tại Nghệ An dành quỹ đất hoặc làm bãi đậu xe nhiều tầng thời điểm hiện tại là chưa khả thi vì dành 1-2 ngàn m2 để dành cho đậu xe hoặc đầu tư tầng hầm đậu xe là quá lớn, lâu thu hồi vốn. 

Tại các đô thị lớn ở các nước, quá trình xin phê duyệt dự án chung cư lớn hay trung tâm thương mại cao tầng, cơ quan cấp phép không chỉ làm 1 tầng hầm để xe mà có 3 - 5 tầng hầm. Thế nhưng, tại nước ta và nhất là Nghệ An không phải chủ đầu tư nào cũng đáp ứng được điều kiện trên vì làm tầng hầm đồng nghĩa với kinh phí đầu tư sẽ tăng gấp đôi so với trên mặt đất và kỹ thuật yêu cầu cao hơn nên không phải dự án và nhà thầu nào cũng làm được.

Đại diện một chủ đầu tư dự án chung cư cao cấp tại phường Hưng Dũng

Khách quan mà đánh giá, từ năm 2012 - 2018 là giai đoạn chung cư tại TP. Vinh được xây dựng quá nhiều và quá dễ dãi khi các dự án chung cư ở khu vực trung tâm thành phố được cấp phép dễ dàng và hạ tầng chưa được quy hoạch và đầu tư tương xứng.
Nhiều chung cư cao tầng được xây dựng ở đường Mai Hắc Đế, TP. Vinh. Ảnh Việt Phương

Theo thống kê sơ bộ, chỉ trong vòng 7 năm đã có gần 50 khu chung cư (gồm nhiều tòa nhà) và nhà chung cư (1 nhà đơn lẻ) được xây mới. Tổng cộng TP. Vinh hiện có gần 70 chung cư với trên 3.200 căn hộ, nhưng rất ít dự án chung cư có bãi đậu xe ô tô đủ nhu cầu người dân.

Trên thực tế, để các dự án chung cư được cấp phép, các chủ đầu tư đã tranh thủ thời điểm quy định về cấp phép xây dựng chung cư còn lỏng lẻo, chưa đầy đủ để đưa vào thế đã rồi... Vì vậy, tại TP Vinh có khu nhà chung cư thiết kế 170 - 200 căn hộ, nhưng chỉ bố trí đủ từ 30 - 50 ô tô, chưa đến 30% số hộ. Hiện tại, trên địa bàn Hưng Dũng, Hưng Phúc hay Bến Thủy có 1 số nhà chung cư, cư dân mới ở chưa đến 50% căn hộ nhưng đã xảy ra tranh chấp, kiện tụng giữa nhà đầu tư và khách hàng là các hộ mua chung cư.
Chung cư Bảo Sơn - điểm nóng về bãi đậu xe cho các gia đình mua nhà. Ảnh: N.H
Mới đây nhất, hơn 30 hộ dân là khách hàng chung cư Bảo Sơn tại phường Hưng Phúc đang làm đơn kiện chủ đầu tư vì nhà chung này theo thiết kế có 350 căn hộ, hiện đã bán được trên 200 căn hộ, trong đó mới khoảng 150 hộ đến ở nhưng do thiếu không có bãi đậu xe nên liên tục xảy ra tranh chấp giữa người mua nhà và chủ đầu tư, va chạm giữa các chủ xe chung cư với các hộ dân ở xung quanh. Một chủ xe ở chung cư Bảo Sơn cho biết: Xe ô tô là tài sản lớn đối với mỗi gia đình nên việc chiếc xe bị va quệt hay mất điều không mong muốn và là nỗi ám ảnh về kinh tế đối với mỗi gia đình.

Mặc dù khu chung cư này chưa thành lập khối và chưa bàn giao về phường quản lý, nhưng cấp ủy, chính quyền phường không ăn ngon, ngủ yên với khu nhà này. Từ giữa năm 2020 đến nay, liên tục các vụ tranh chấp, kiện tụng giữa khách hàng là các hộ dân với chủ đầu tư về cắt điện, nước, treo băng rôn phản đối. Ban đêm, xe người dân đậu ngoài vỉa hè đường và bờ kênh Bắc dọc đường Nguyễn Sỹ Sách, về lý không thuộc giám sát của Công an phường, nhưng anh em cũng phải thường xuyên tuần tra, để mắt đến.

Ông Phạm Anh Hùng - Chủ tịch UBND phường Hưng Phúc

Thiếu chỗ đỗ xe ô tô, người dân sống ở chung cư Glucy ở P. Trường Thi phải đỗ ở đường, thuê nhà dân. Ảnh Việt Phương
Cần giải pháp đột phá, dài hơi
Trên thực tế, người dân ở các khu chung cư không phải không có giải pháp để bảo quản tài sản của mình. Một mặt tận dụng mặt bằng các khu nhà chung cư để đậu xe cho an toàn, dù phải chịu mức phí hàng tháng từ 400.000 - 600.000 đồng; mặt khác, do nhu cầu trông giữ xe ngày càng lớn, nhiều gia đình có mặt bằng rộng gần các khu chung cư thường tranh thủ làm dịch vụ trông giữ xe. Có thể dễ dàng nhận ra điều này khi đến các khu chung cư Tecco Lê Lợi, Hưng Dũng, Quang Trung, Bến Thủy, Hà Huy Tập, Hưng Bình….
Tuy nhiên, do tốc độ mua sắm phương tiện cá nhân ngày càng lớn, mỗi gia đình không chỉ có 1 chiếc ô tô mà có nhà đến 2 - 3 chiếc, nên áp lực về bãi đậu xe ngày càng cao. Với lượng xe ô tô toàn tỉnh lên tới gần 136.000 chiếc, trong đó, chủ yếu tập trung ở TP. Vinh nên áp lực đối với hạ tầng đô thị là rất lớn. Đến thời điểm hiện tại, mặc dù thành phố đã đầu tư hàng chục tỷ đồng để xén vỉa hè và mở lối rẽ phải tại một số nút giao, nhưng chỉ như “muối bỏ biển” và tình trạng ùn tắc vẫn diễn ra thường xuyên.
Mặc dù thành phố đã đầu tư hàng chục tỷ đồng để xén vỉa hè và mở lối rẽ phải tại một số nút giao, nhưng chỉ như “muối bỏ biển” và tình trạng ùn tắc vẫn diễn ra thường xuyên. Ảnh tư liệu
Trao đổi với chúng tôi, đại diện Công an phường Hồng Sơn cho biết: Vụ việc mất xe ô tô 37A - 300.98 tại số 78 - Trần Phú ngay bên hông trụ sở UBND phường và trụ sở Công an phường là vụ việc đầu tiên và khá táo bạo. Theo thông tin mới nhất, sau 10 ngày điều tra, lần theo dấu vết, Công an thành phố Vinh đã bắt được nhóm trộm xế hộp trên vỉa hèthời gian gần đây. Tuy nhiên, từ việc thủ phạm vụ trộm xe có sự cấu kết với các đối tượng ngoại tỉnh cho thấy diễn biến mới vô cùng phức tạp của tội phạm và lời cảnh báo đối với các chủ xe ô tô.
Bãi đậu xe trước cổng Công viên Trung tâm thuộc địa bàn phường Lê Mao được quy hoạch, dịch vụ trông giữ xe qua đêm tại TP Vinh. Ảnh: Nguyễn Hải

Đại diện Phòng Quản lý đô thị TP. Vinh cũng cho biết: Trong khi chờ giải pháp đột phá, dài hơi về quy hoạch và dịch vụ trông giữ xe công cộng qua đêm phổ biến hơn, người dân cần nâng cao cảnh giác, nếu phải đậu xe ngoài đường thì phải lắp đặt các thiết bị cảnh báo chống trộm và luôn để xe trong tầm quan sát. Về phía công an các phường, xã cần tăng cường lực lượng tuần tra, giám sát vào ban đêm để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hiện tượng tội phạm mới, góp phần đảm bảo bình an và tài sản cho nhân dân./.