(Baonghean) Chúng tôi đến bản Nam Tiến 2 (xã Bảo Nam, Kỳ Sơn) vào những ngày mùa khô, tuyến đường từ trung tâm xã đến đây chỉ khoảng hơn 2 km nhưng mất gần 15 phút chạy xe máy. Bởi lẽ, con đường chênh vênh, gập ghềnh và hiểm trở với bao nhiêu là “ổ gà”, thậm chí là “ổ voi”.
Trưởng bản Xeo Phò Peng cho biết: “Đã có nhiều người đến đây và có cả người bản ta nữa đã bị ngã xe hoặc xe bị lao xuống vực khi đi qua đoạn đường này. Vì nó nhiều dốc, nhiều cua nên tay lái không vững sẽ dễ bị ngã lắm. Còn vào mùa mưa thì chỉ đi bộ, xe máy không thể đi được”.
Hầu hết các bể nước ở bản Nam Tiến 2, xã Bảo Nam (Kỳ Sơn) đều hết sạch nước.
Bản Nam Tiến 2 hiện có 43 hộ, trong đó 33 hộ thuộc diện đói nghèo, có những hộ thường xuyên thiếu đói quanh năm. Còn nhiều gia đình đang phải sinh sống trong những căn nhà tạm bợ, được làm từ tranh tre, nứa lá, do nguồn thu nhập chính của bà con dân tộc Khơ mú ở đây chủ yếu từ nương rẫy. Địa hình dốc, kỹ thuật canh tác còn lạc hậu dẫn đến năng suất và sản lượng thấp, lại không có nghề phụ nên việc thiếu đói cũng là điều dễ hiểu. Ở Nam Tiến 2, chúng tôi được chứng kiến cảnh bà con ở đây phải ra suối xa gùi về từng can nước. Gần như toàn bộ hệ thống nước sạch tự chảy thuộc Chương trình 135/CP của bản được Nhà nước đầu tư xây dựng từ năm 2002, từ lâu các bể chứa đều khô trơn. Hàng ngày, gần 350 người dân phải chen chúc, chờ đợi để hứng nước ở mạch nước nhỏ đầu bản.
Đồng bào Khơ mú ở Nam Tiến 2 hiện vẫn còn duy trì tập quán thả rông gia súc và nuôi nhốt gia súc dưới sàn nhà. Đi dọc bản, dễ dàng bắt gặp cảnh từng đàn lợn chạy rông ngoài đường, thậm chí lợn còn vào nằm trên thềm nhà. Gần như tất cả các hộ gia đình ở đây đều dùng sàn nhà để làm chuồng trại nhốt trâu bò, lợn gà. Do vậy, cả bản đang phải sinh sống trong điều kiện môi trường ô nhiễm. Ngoài ra, bản Nam Tiến 2 vẫn chưa được đầu tư xây dựng nhà văn hóa cộng đồng, các cuộc họp dân đều phải tổ chức mượn nhà trưởng bản hoặc bí thư chi bộ. Các hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ và việc tổ chức hoạt động của các đoàn thể thường xuyên gặp khó khăn, do thiếu địa điểm sinh hoạt. Vì thế, vấn đề đưa thông tin về cơ sở vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế không nhỏ đến việc nâng cao trình độ dân trí, cũng như công tác bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống...
Nam Tiến 2 còn chậm tiến
Tường Anh