Mọi công dân đều phải tuân thủ luật pháp

Như đã biết, mặc dù các cấp chính quyền huyện Quỳnh Lưu đã kiên trì tuyên truyền, vận động, gặp gỡ, đối thoại trực tiếp để nhân dân hiểu và đồng thuận trong thực hiện Dự án mở rộng, nâng cấp Quốc lộ 1A, nhưng đến thời điểm này, vẫn còn 23 hộ dân ở xóm 11,12, xã Quỳnh Giang và 8 hộ ở Thị trấn Cầu Giát cố tình cản trở thi công. Để đảm bảo tiến độ công trình trọng điểm quốc gia này, ngày 7/11/2014, UBND huyện Quỳnh Lưu đã có Công văn số 2621/UBND-NV gửi Linh mục Nguyễn Văn Đính - Quản hạt Thuận Nghĩa đề nghị phối hợp tuyên truyền, vận động các hộ giáo dân ủng hộ, thực hiện dự án nói trên.

 

Công văn nêu rõ: “Dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1A là công trình trọng điểm quốc gia, yêu cầu tiến độ thi công phải khẩn trương, UBND huyện Quỳnh Lưu đề nghị Linh mục chỉ đạo Hội đồng mục vụ Giáo xứ Thuận Nghĩa, Hội đồng mục vụ Giáo họ Tân Lập, Giáo họ Yên Lưu vận động các hộ còn lại không cản trở thi công, không tái diễn các hoạt động rung chuông tụ tập, kéo đông người đến ngăn cản, tạo điều kiện thuận lợi để sớm hoàn thành dự án, đảm bảo trật tự an toàn giao thông, góp phần vào mục tiêu kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh trên địa bàn xã Quỳnh Giang, Thị trấn Cầu Giát nói riêng và địa bàn huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An nói chung”.

Lý do để UBND huyện Quỳnh Lưu có văn bản gửi đích danh Linh mục Nguyễn Văn Đính là vì những hộ còn gây cản trở thi công trên Quốc lộ 1A, đoạn qua xóm 11, 12, Quỳnh Giang và khối 8, Thị trấn Cầu Giát chủ yếu là các hộ giáo dân của Giáo họ Tân Lập, Yên Lưu thuộc xứ Thuận Nghĩa - nơi Linh mục Nguyễn Văn Đính làm Quản xứ kiêm Quản hạt. Mặt khác, còn do dù vị linh mục này đã vượt ra ngoài bổn phận chính là chăm lo việc đạo, chăn dắt phần hồn của các con chiên, để liên tục có đơn, thư trình bày, kiến nghị can thiệp vào công việc của chính quyền. 

 

Cụ thể, vào ngày 21/4/2014, Linh mục Nguyễn Văn Đính viết đơn trình bày gửi UBND huyện Quỳnh Lưu với nội dung: “Gần đây có rất nhiều hộ gia đình thuộc Thị trấn Cầu Giát và các xã thuộc huyện Quỳnh Lưu trình bày với tôi về việc “đất đai hợp pháp của họ bị lấn chiếm” để mở rộng Quốc lộ 1A nhưng chưa đền bù. Việc mở rộng Quốc lộ 1A là mong muốn của toàn dân, vì tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại, giảm bớt tai nạn và ách tắc giao thông... Nhưng khi giải tỏa mặt bằng liên quan đến đất đai hợp pháp của dân (có bìa đỏ và nguồn gốc hợp pháp), chính quyền cần đền bù hợp lý cho dân, làm như thế: chính quyền tôn trọng chính mình (vì giấy do chính quyền cấp); đó là lẽ công bằng, tạo được niềm tin và sự bình ổn trong dân. Vì mong muốn có được sự bình ổn trong địa bàn và vì quyền lợi chính đáng của nhân dân, tôi viết đơn này kính trình ủy ban nhân dân huyện xem xét bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân”.  

Ngay sau khi nhận được đơn của Linh mục Nguyễn Văn Đính, ngày 14/5/2014, UBND huyện Quỳnh Lưu đã có Công văn trả lời số 731/UBND.TNMT, trong đó giải thích rõ các trường hợp hộ dân trên có diện tích đất nằm trong phạm vi hành lang đường 13,5m đã giải tỏa trong quá trình thực hiện Dự án PMU1 trước đây, nên không được bồi thường. Các trường hợp có diện tích đất ảnh hưởng ngoài phạm vi hành lang đường 13,5m thì căn cứ vào nguồn gốc sử dụng đất để xem xét bồi thường, hỗ trợ theo quy định, và đề nghị linh mục tuyên truyền, vận động người dân bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công đảm bảo đúng tiến độ theo chủ trương của Chính phủ.

 

Tiếp nhận Công văn số 731 của UBND huyện Quỳnh Lưu, sau khi “bàn bạc với các hộ dân có tranh chấp”, ngày 21/6/2014, Linh mục Nguyễn Văn Đính tiếp tục có văn thư cho rằng: “Cách giải quyết của chính quyền là không thỏa đáng, nhân dân không đồng tình vì quyền lợi chính đáng của họ chưa được giải quyết”. Ông còn lấy cớ “vì quyền lợi thiết thực của người dân, vì uy tín của chính quyền Nhà nước” để phán xét một cách chủ quan rằng “UBND tỉnh Nghệ An, UBND huyện Quỳnh Lưu, nhất là Ban Giải phóng mặt bằng mở rộng Quốc lộ 1A đoạn qua tỉnh Nghệ An cần biết rằng, quy định trước đây của Chính phủ về hành lang an toàn giao thông không phải là một quyết định thu hồi đất. Vì dù đã là hành lang an toàn giao thông thì đất đó vẫn thuộc quyền sử dụng đất của dân, nên khi Nhà nước cần thu hồi thì phải ra quyết định thu hồi và bồi thường thỏa đáng theo quy định của pháp luật tại thời điểm thu hồi”. 

 

Trong khi thực tế, việc quy định hành lang ATGT đã được ban hành từ năm 1982. Cụ thể, tại Quyết định số 6-CT ngày 3/1/1990 của Hội đồng Bộ trưởng về việc thực hiện Nghị định 203-HĐBT ngày 21/12/1982 về Điều lệ bảo vệ đường bộ đối với các Quốc lộ đã ghi rõ: 

 

"1. Theo Điều lệ đường bộ ban hành kèm theo Nghị định số 203-HĐBT ngày 21/12/1982 của Hội đồng Bộ trưởng, phạm vi đường bộ và hành lang bảo vệ đường bộ là lưu không, thuộc tuyến đường để bảo vệ, bảo đảm an toàn giao thông và dự phòng khi mở rộng. Đất đai thuộc hành lang bảo vệ đường chỉ được sử dụng trồng lương thực, hoa màu và trồng cây xanh theo chỉ dẫn của Bộ Giao thông vận tải; 

 

2. Trên các Quốc lộ, đặc biệt đối với Quốc lộ 1, kể từ ngày ban hành Điều lệ bảo vệ đường bộ, tất cả các công trình đã làm trong lưu không do các cấp chính quyền, phường, xã, quận, huyện hoặc tỉnh, thành phố cấp đất, hoặc tự ý xây dựng là vi phạm luật lệ. Trong thời hạn 6 tháng kể từ ngày ký quyết định này, các cơ quan và tư nhân vi phạm phải di chuyển các công trình nói trên ra khỏi hành lang lưu không (từ chân mái đường đắp hoặc đỉnh mái đường đào ra mỗi bên 20m). Nhà nước miễn phạt và không đền bù".  

 

Năm 1993, khi thực hiện Dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1A do Ban Quản lý PMU1 của Bộ GTVT làm chủ đầu tư, đơn vị này đã định mốc hành lang ATGT từ chân đường ra mỗi bên 7m trên toàn tuyến, tương đương từ tim đường ra mỗi bên 13,5m. Tại Công văn số 1268/PMU1-QLDA2 của Ban Quản lý Dự án 1 (Ban QLDA1) - Bộ Giao thông Vận tải ngày 28/7/2010 gửi Ban Chỉ đạo bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các dự án nâng cấp, mở rộng QL 1A đoạn qua tỉnh Nghệ An đã xác nhận: "Sau khi xem xét và kiểm tra các hồ sơ tài liệu lưu trữ tại Ban QLDA1 về công tác GPMB QL1A của Dự án WB1 từ km 212+000 - km 463+000 (Cầu Giẽ - TP. Vinh) trên địa bàn tỉnh Nghệ An do Ban QLDA1 quản lý, thực hiện vào những năm 1993 - 1998, Ban QLDA1 xin có ý kiến như sau: 1. Diện tích đã xây dựng công trình giao thông thuộc Dự án WB1: Đã làm thủ tục thu hồi đất vĩnh viễn đến chân công trình; 2. Diện tích từ chân công trình đến cọc GPMB của Dự án WB1: Các đoạn, tuyến đi qua khu vực đô thị tính từ mép ngoài rãnh dọc đường ra mỗi bên là 3m, các đoạn tuyến đi qua khu vực nông thôn tính từ chân ta-luy nền đường đắp và đỉnh ta-luy nền đường đào ra mỗi bên là 7m, các đoạn có đường sắt liền kề đi qua chỉ cắm cọc GPMB về một phía. Trong phạm vi này, dự án đã đền bù toàn bộ công trình, vật kiến trúc trên đất và cây cối, hoa màu".

 

Phủ nhận mọi thực tế đã rõ ràng, đến ngày 26/7/2014, Linh mục Nguyễn Văn Đính lại tiếp tục gửi đơn kiến nghị tới UBND huyện Quỳnh Lưu và UBND tỉnh Nghệ An. Trong đơn viết rằng: “Những ngày qua, một số hộ gia đình đã đến gặp tôi để nhờ lên tiếng giúp đỡ bảo vệ quyền lợi cho họ. Họ cho biết đã bị chính quyền Thị Trấn Cầu Giát, huyện Quỳnh Lưu huy động người tổ chức cưỡng chế để thu hồi đất. Họ còn để lại giấy xác nhận sự việc đã xảy ra. Các hộ dân còn lại trong diện bị thu hồi đất cũng đang trong tình trạng hết sức hoang mang, họ lo sợ sẽ bị chính quyền dùng áp lực thu hồi đất, trong khi đơn khiếu kiện của họ chưa được giải quyết, quyền và lợi ích hợp pháp của họ đang bị de dọa”.  Linh mục Đính còn đưa ra yêu cầu: “1. Chính quyền huyện Quỳnh Lưu dừng ngay việc cưỡng chế thu hồi đất. 2. Xem xét đơn khiếu nại và giải quyết theo đúng trình tự mà Luật Khiếu nại đã quy định. 3 Rà soát lại những quy định của Luật Đất đai hiện hành để có quyết định chính xác trên cơ sở pháp luật, đền bù thỏa đáng cho những hộ dân đang có quyền sử dụng đất hợp pháp”. Ở đây, Linh mục Đính cần phải thấu rõ (hay ông đã thấu rõ nhưng vẫn cố tình đưa ra những kiến nghị, yêu cầu thiếu tính xây dựng, trái tính pháp lý?): 

 

Thứ nhất, phần diện tích đất trong  phạm vi 13,5m (đã được giải tỏa từ năm 1993 do PMU1 làm chủ đầu tư) là chỉ giới hành lang an toàn giao thông đường bộ do Nhà nước quản lý. Khi chính quyền các cấp đã tuyên truyền, vận động, thuyết phục mà một số hộ nói trên vẫn cố tình chống đối, thì việc triển khai bảo vệ thi công trên phần diện tích đất đã giải tỏa là đúng quy định của pháp luật, không thể gọi là “cưỡng chế thu hồi đất”. 

 

Thứ hai, trên thực tế, quá trình triển khai giải phóng mặt bằng bàn giao cho đơn vị thi công, chính quyền và Hội đồng GPMB huyện Quỳnh Lưu đã chỉ đạo các địa phương tập trung thông tin, tuyên truyền mọi chủ trương, chính sách, chế độ liên quan trên các phương tiện thông tin đại chúng và niêm yết tại trụ sở UBND các xã, thị trấn, gửi về từng khối, xóm và các hộ gia đình. Đồng thời huy động cả hệ thống chính trị cùng tham gia vận động, đối thoại trực tiếp, trả lời bằng văn bản để giải quyết các thắc mắc, kiến nghị của người dân theo đúng trình tự pháp luật. Nhưng một số hộ dân ở xã Quỳnh Giang và Thị Trấn Cầu Giát vẫn không chấp thuận, cố tình gửi đơn thư kiến nghị nhiều lần, nhiều nơi với mục đích chính là đòi bồi thường đất trong phạm vi 13,5m, mà rõ ràng xét cả về lý (quy định luật pháp và quản lý nhà nước) và về tình (nhận thức quyền bình đẳng và trách nhiệm công dân) họ hoàn toàn không có quyền đòi hỏi cũng như hưởng bất cứ sự bồi thường nào nữa. 

 

Đáng nói, việc Linh mục Nguyễn Văn Đính yêu cầu chính quyền huyện Quỳnh Lưu: “giải quyết các tranh chấp theo đúng trình tự pháp luật đã quy định, không được dùng áp lực, cưỡng chế một cách vô lý làm cho nhân dân mất lòng tin vào Nhà nước, gây hoang mang, bất ổn trong nhân dân” là không chính xác, mang tính chủ quan, thiển cận chẳng khác nào “đổ thêm dầu vào lửa”. Cụ thể, đối với diện tích đất của các hộ dân nói trên đã giải tỏa qua các thời kỳ và hiện nay đương nhiên là phần diện tích 13,5m thuộc chỉ giới hành lang an toàn giao thông đường bộ do Nhà nước quản lý, nên phần diện tích này chưa bao giờ và không thể là đất tranh chấp, và việc triển khai bảo vệ thi công để đảm bảo tiến độ công trình trọng điểm quốc gia là cần thiết ở mọi lúc, mọi nơi và đúng quy định của pháp luật, hoàn toàn không thể gọi là “dùng áp lực, cưỡng chế một cách vô lý” như Linh mục Đính đề cập.

 

Thiết nghĩ, trong việc thi công Quốc lộ 1A – công trình trọng điểm quốc gia, thì không chỉ “những người thi hành pháp luật phải biết tôn trọng hiến pháp, pháp luật Nhà nước đặt ra” như Linh mục Đính tuyên bố, mà mọi công dân, tổ chức đều phải tôn trọng và chấp hành pháp luật. Và nếu Linh mục Nguyễn Văn Đính là người thật sự “tôn trọng hiến pháp và pháp luật”  và như ông đã khẳng định rằng  “Việc mở rộng đường Quốc lộ là việc quan trọng, người dân hoàn toàn ủng hộ vì trách nhiệm của công dân đối với sự phát triển của xã hội” thì vì sao ông lại chưa phối hợp tích cực cùng các cấp chính quyền vận động những hộ dân nói trên sớm bàn giao lại mặt bằng, tạo điều kiện thuận lợi để việc thi công đảm bảo tiến độ?. 

 

Vì sao ông đã không tự vấn về bổn phận công dân của chính bản thân, không chút băn khoăn trước thực tế: Để hình thành nên dáng vóc con đường Quốc lộ khang trang, hiện đại với 4 làn xe chạy như bây giờ, chẳng phải chính là nhờ sự đồng thuận, tinh thần thượng tôn pháp luật, chấp hành chủ trương, chính sách Nhà nước của hơn 4 nghìn hộ dân trên chiều dài 73,8 km từ Thị xã Hoàng Mai đến Thành phố Vinh? Lẽ nào, 23 hộ dân ở xóm 11, 12, xã Quỳnh Giang và khối 8, Thị trấn Cầu Giát lại là những trường hợp ngoại lệ?…