Phan Sỹ Tuấn còn gọi là Phan Nguyễn Tuấn, sinh vào khoảng những năm 50, 60 của thế kỷ XVIII. Ông là đời thứ 5 của dòng họ Phan Sỹ tại xã Tràng Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An.
Sinh ra trong một gia đình nghèo, từ nhỏ ông được cha mẹ cho học hành lại sẵn có tư chất sáng dạ, thông minh hơn người. Năm Quý Mão (1783) niên hiệu Cảnh Hưng thứ 44, Phan Sỹ Tuấn đậu Giải nguyên Hương Cống, được triều đình cử tuyển vào làm Giám sinh Trường Quốc Tử Giám ở Thăng Long sau được phong làm chức Giảng dụ trong cung, đến năm Ất Tỵ (1785) niên hiệu Cảnh Hưng thứ 46, Phan Sỹ Tuấn được triều đình phong tước Thượng Khanh.
Cuối thời Cảnh Hưng, Chính quyền phong kiến Đàng Ngoài và Đàng Trong đều mục nát, các cuộc khởi nghĩa nông dân nổ ra ở nhiều nơi, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của ba anh em nhà Tây Sơn ở Đàng Trong đã lật đổ chính quyền Chúa Nguyễn. Đầu năm 1786, Nguyễn Huệ kéo quân ra Bắc giương cao ngọn cờ “phù Lê diệt Trịnh”, lật đổ chúa Trịnh, tôn phù Lê Chiêu Thống lên ngôi, đất nước lâm vào cảnh triều đình suy yếu, các phe phái của các dư đảng nổi lên khắp nơi.
Trong bối cảnh rối ren đó, ông Phan Sỹ Tuấn xin phép triều đình về quê mở trường dạy học. Ngày 15 tháng 10 năm Bính Ngọ (1786) niên hiệu Cảnh Hưng thứ 47, trên đường hành lý về quê ông bị đội quân ngụy đảng Thiên lý phường do tên Chưởng Thước cầm đầu sát hại.
Hay tin ông bị sát hại, nhân dân trong vùng thương tiếc đã tổ chức lễ tang cho ông và an táng thi hài ông tại xứ Mồ Hùng thuộc xã Tràng Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An bây giờ.
Từ đó đến nay, nhân dân Tràng Thịnh, xã Tràng Sơn và các vùng lân cận đã tôn ông làm Bản cảnh Thành Hoàng, thường xuyên phụng thờ chiêm bái. Đền thờ ông trở thành địa chỉ tâm linh, hướng nhân dân trong vùng truyền thống cố kết cộng đồng, lòng yêu quê hương đất nước và đạo nghĩa tốt đẹp trong cuộc sống.
Tri ân công trạng của ông, ngày 27/8/2018, Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An đã có Quyết định số 3805/QĐ-UBND công nhận Mộ và Đền thờ ông Phan Sỹ Tuấn ở xã Tràng Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An là Di tích cấp tỉnh.
Đây là một trong 191 di tích của huyện Đô Lương đã được phân cấp quản lý, trong đó có 30 di tích đã được xếp hạng với 9 di tích cấp Quốc gia và 21 di tích cấp tỉnh./.