(Baonghean.vn) - Đền thờ Thái sư Cương quốc công Nguyễn Xí (xã Nghi Hợp, huyện Nghi Lộc) là ngôi đền cổ kính với lịch sử 549 năm. Trải qua bao thăng trầm của thời gian, ngôi đền vẫn giữ được nét uy nghi, tráng lệ với lối kiến trúc cổ kính đầy độc đáo.
Đền thờ Nguyễn Xí được vua Lê Thánh Tông cho xây dựng từ năm 1467 trên một khu đất cao nằm tách riêng với khu dân cư. Cổng Tam Quan của đền đồ sộ có hai cột đèn ngũ sắc to được chạm rồng phượng hoa văn rất tinh xảo. Đền được Bộ Văn hóa- Thông tin công nhận là di tích lịch sử văn hóa từ năm 1990Những lối kiến trúc giản dị, gần gũi mang đậm dấu ấn lịch sử. Kiến trúc và kết cấu ngôi đền thể hiện đặc trưng thời nhà Lê Đền là nơi tổ chức thờ tự các bậc liệt tôn của con cháu dòng Họ Nguyễn Đình.Hằng năm, dòng họ duy trì 8 ngày lễ - giỗ gồm lễ hội đền (31/1 âm lịch) và các ngày giỗ của Thái sư quốc công Nguyễn Xí và những người thân trong gia đình. Trung điện của ngôi đền có các chuông, nhà tả vu, hữu vu. Hai bên với lối kiến trúc đền hợp lý, có khoảng không gian lỗ thiên ở giữa để đón khí tiết của đất trời Tại 3 gian hạ điện, ở giữa thờ Thái Bảo Đình Quận công Nguyễn Hội và Quận phu nhân Vũ Thị Hạch (cha mẹ ngài). Bên phải thờ Ba Tổ Thái Phó Nghiêm Quận công Nguyễn Biện (anh trai ngài). Bên trái thờ ngài và Quốc phu nhân Lê Thị Ngọc Lân Bia đá khắc bằng bằng chữ Hán ghi công trạng của Thái sư Cương quốc công Nguyễn Xí. Bức hoành phi đặt ở Trung Điện vơi ý nghĩa “Nhạc Giáng Thần” Nhà Thượng Điện là nơi lưu giữu nhiều hiện vật quý giá có lịch sử gần hàng trăm năm. Những vật dụng giữ nguyên nét cổ kính Nhiều người chọn đền Nguyễn Xí để cầu phúc, cầu lộc, cầu tài Được xem là ngôi đền thiêng nên không chỉ những người trong dòng họ Nguyễn Đình mà người dân quanh vùng vẫn thường đến đền Nguyễn Xí để dâng lễ, chiêm bái Trải qua lịch sử gần 600 năm, ngôi đền vẫn giữ được những giá trị kiến trúc, nghệ thuật, văn hóa và trở thành một trong những địa chỉ tâm linh quan trọng nhất ở Nghệ An Hồ Phương - Vương Vân