Sáng 31/3, huyện Quế Phong (Nghệ An) tổ chức khai mạc lễ hội Đền Chín Gian và kỷ niệm 55 năm thành lập huyện.
Lễ hội Đền Chín Gian là sinh hoạt văn hóa truyền thống của người Thái phủ Quỳ Châu trước đây. Lễ hội gắn liền với lịch sử của ngôi đền Chín Gian (Tên Càu Hoòng) có từ thế kỷ thứ 14.
Trước đây lễ hội có sự tham gia của 9 mường người Thái trải rộng trên khắp các huyện Quế Phong, Quỳ Châu và Quỳ Hợp ngày nay. Mỗi mường có một gian thờ riêng và đó cũng là nguồn gốc tên gọi của ngôi đền. Cứ 3 năm lại có 1 hội lớn và các mường đều phải cúng tế trâu tại đền Chín Gian.
Qua một số lần di dời và tôn tạo, đầu thế kỷ 20 ngôi đền chuyển về núi Pú Pỏm thuộc xã Châu Kim cũng là vị trí hiện tại.
Lễ hội Đền Chín Gian gắn liền với những huyền thoại khai bản lập mường của người Thái ở miền núi Nghệ An, gắn với huyền tích về nàng Xỉ Đả là con trời và chủ mường tên là Lò Ỷ. Năm 2016, nghi lễ hội Đền Chín Gian được Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch xếp vào danh mục văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Cũng tại lễ khai mạc hội Đền Chín Gian, chính quyền huyện Quế Phong đã tổ chức lễ kỷ niệm 55 năm thành lập huyện.
Theo Nghị quyết 52 của Chính phủ nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ngày 19/04/1963 chia tách 7 đơn vị hành chính cấp huyện ở Nghệ An trong đó, huyện Quỳ Châu được chia thành 3 huyện gồm Quỳ Châu, Quỳ Hợp và Quế Phong. Huyện Quế Phong khi mới thành lập chỉ gồm 6 đơn vị cấp xã. Nay, huyện đã có 1 thị trấn và 13 xã.
Theo báo cáo của UBND huyện Quế Phong, trong những năm qua, chính quyền huyện Quế Phong đã nỗ lực xây dựng địa phương vượt qua vô vàn khó khăn về kinh tế xã hội, trong đó có lĩnh vực giao thông. Nơi đây vốn nổi tiếng với những con dốc hiểm trở như Bù Chông Cha, dốc Cao Mạ nhưng nay đều đã được nhựa hóa. Huyện có 11/14 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế, 25/47 trường đạt chuẩn quốc gia. Huyện cũng thường xuyên phối hợp với các đơn vị bạn, trong đó có huyện Mường Quắn tỉnh Hủa Phăn (Lào) trong việc gìn giữ an ninh biên giới chung.
Huyện Quế Phong đang nỗ lực vượt lên khó khăn là một trong những huyện nghèo nhất cả nước bằng những thế mạnh của mình. Trong đó việc phát triển du lịch cộng đồng gắn với lễ hội Đền Chín Gian và các thắng cảnh như thác Xao Va, những quần thể cây di sản giữa rừng nguyên sinh là một trong những ưu tiên hàng đầu.