(Baonghean.vn) Mỏ đá Thung Mai thuộc thôn Vĩnh Hoàn, xã Bồng Khê, Con Cuông được đưa vào khai thác gần 10 năm nay, người dân ở quanh mỏ đá luôn sống trong tình trạng bất an.
Từ Quốc lộ 7 vào mỏ đá Thung Mai chỉ chưa đầy 200 mét. Đoạn đường ngắn đó, ngày nắng cũng lầy lội, bởi mỗi ngày có hàng chục chuyến xe chở đá vào ra. Mỏ đá này được đưa vào khai thác gần 10 năm nay, trước đây do Hợp tác xã Đồng Tiến làm chủ đầu tư. Mới đây quyền khai thác đã được chuyển sang cho ông Lâm Văn Phạc, một người từ Hà Nội vào nhưng vẫn dưới danh nghĩa của HTX Đồng Tiến. Từ ngày mỏ đi vào hoạt động, cuộc sống của người dân dường như bị xáo trộn bởi tiếng ồn của mìn, của tiếng đập đá. Bà con cũng hết sức lo lắng bởi cách mỏ đá không xa là nơi hàng ngày người dân vẫn đi bộ vào để trồng trọt, chăn nuôi gia súc.
Bà Lâm, một người dân trong thôn mà chúng tôi gặp khi đi từ mỏ Thung Mai về cho biết: "Để vào Thung chỉ có con đường duy nhất đi qua nơi mỏ đá đang khai thác. Bà con ai cũng sợ bởi lúc nào cũng đối mặt với nguy cơ đá văng. Nhiều khi đang làm trong Thung, nghe tiếng mìn nổ, run cả người. Bà con cũng chẳng biết khi nào là đơn vị nổ mìn, khi nào không. Không những thế, mỏ đá còn gần khu dân cư, nhiều nhà ở đây đã bị đất đá văng bể ngói. Mỗi lần họ cho nổ đá, mùi khói diêm sinh nồng nặc rất khó thở...".
Ở sát mỏ đá, gia đình ông Phan Niên được nhận 1 ha đất rừng cũng luôn sống trong tình trạng thấp thỏm, để đất hoang vì "sợ đá văng không dám ra sản xuất". Cách đây vài tháng, một phiến đá to bất ngờ sạt lở xuống vườn nhà ông làm gãy gần 30 cây lát. Sau sự việc đó, mọi dự định phát triển trang trại của gia đình ông đành phải gác lại.
Không chỉ khai thác gần nhà dân, tháng 4/2011, qua kiểm tra, đoàn thanh tra liên ngành của tỉnh đã phát hiện nhiều sai phạm khác ở mỏ đá Thung Mai. Cụ thể, mỏ chưa có quyết định bổ nhiệm giám đốc điều hành. Quá trình khai thác khoáng sản không làm đúng các thông số kỹ thuật. Việc sử dụng vật liệu nổ công nghiệp ở đây cũng chưa đảm bảo an toàn. Đơn vị không thực hiện các chế độ bảo hiểm cho người lao động, không huấn luyện, cấp thẻ an toàn lao động, người lao động không được trang bị bảo hộ lao động...
Thời điểm đó, Hợp tác xã Đồng Tiến đã bị đình chỉ khai thác nhưng đến tháng 8/2011, mỏ đá vẫn tiếp tục hoạt động. Ngày 16/8/2011 Sở Xây dựng Nghệ An đã có văn bản yêu cầu mỏ đá Lèn Thung Mai, xã Bồng Khê của Hợp tác xã sản xuất vật liệu xây dựng Đồng Tiến "dừng hẳn việc khai thác, chế biến đá" do khai thác không đúng với thiết kế đã duyệt và có biểu hiện không an toàn... Mặc dù đang trong thời gian bị đình chỉ nhưng khi chúng tôi đến mỏ đá Thung Mai (đầu tháng 12/2011), việc khai thác, vận chuyển vẫn diễn ra bình thường.
Trước tình trạng trên, chúng tôi đã gặp ông Vi Anh Dũng, cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Con Cuông thì được cho biết: "Tình trạng khai thác đá xây dựng của HTX Đồng Tiến làm đá văng, lăn, gây tiếng ồn làm ảnh hưởng đến sinh hoạt và sản xuất của dân cư trong vùng là có thật. Nguyên nhân là mỏ quá gần với khu vực dân sinh.
Để giải quyết, cần phải đóng cửa mỏ cho đến khi thực hiện xong công tác giải phóng mặt bằng, chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp, thổ cư sang đất mỏ để đảm bảo khoảng cách an toàn. Ngoài ra, HTX cần thực hiện đúng quy trình, quy phạm trong khai thác cũng như sử dụng vật liệu nổ công nghiệp; thực hiện nghiêm ngặt giờ nổ mìn và có đầy đủ biển cảnh báo, bố trí bảo vệ các lối vào; thông báo rõ cho nhân dân kế hoạch, lịch khai thác, giờ nổ mìn của Hợp tác xã".
