Càng cận tết, dịch vụ mua bán tiền lẻ, đổi tiền mới và các đồng tiền lạ in hình con khỉ lại càng sôi động từ trên mạng lẫn tại các cửa hàng. Phí đổi tiền lẻ cao đến chóng mặt.

USD mạ vàng giá chục triệu

Theo khảo sát của chúng tôi, sau khi Ngân hàng trung ương Mỹ quyết định in đồng 2 USD có hình con khỉ thì đồng tiền này đang được khắp nơi rao bán với giá lên tới 450.000-600.000 đồng. Tương tự, đồng 1 USD cũng được rao bán với giá cao ngất ngưởng: 300.000 đồng.

Hiện nay có khá nhiều trang web quảng cáo đổi ngoại tệ, nhất là USD loại mệnh giá nhỏ cùng với những dòng quảng cáo như “Đổi 1 đôla, 2 đôla toàn serial đẹp, phát lộc, phát tài…”.

Để thuyết phục khách hàng, chủ một trang web buôn bán các loại tiền lì xì còn cho hay tiền 2 USD sẽ đem lại may mắn, hạnh phúc, phát tài cho người nào giữ nó. “Tương tự như vậy, đồng 1 USD cũng mang lại những điều kỳ diệu cho người nào mua nó” - chủ trang web này quảng cáo.

Đặc biệt để làm quà tặng dịp năm mới sắp đến, đồng 100 USD được mạ dày, bên ngoài bọc vàng 9999 đặt lên khay đang được rao bán trên mạng với giá lên tới hàng chục triệu. Dù giá cao chót vót nhưng không ít người vẫn tìm mua.

Không chỉ Mỹ mà năm nay Indonesia cũng in tiền có hình con khỉ mệnh giá thấp và đồng tiền này đang được rao bán giá 25.000 đồng. Hay tiền mệnh giá nhỏ của Úc in hình con khỉ cũng được rao bán giá khá cao. Tuy nhiên, những đồng tiền này không hút khách hàng bằng đồng đôla Mỹ.

Song song với việc rao bán ngoại tệ, nhiều nơi còn rao bán tiền xi mạ vàng, mạ bạc in hình khỉ có giá từ 200.000 đồng đến 3 triệu đồng/xu.

Trong khi đó tiền đồng Việt Nam có seri năm sinh, seri cảnh tiến (1234, 4567..), seri lộc phát, thần tài hay seri tam hoa, tứ quý, lục quý… cũng được rao bán nhộn nhịp. Góp mặt trên thị trường “chợ đen” còn có tiền 10.000 đồng ngày xưa (tờ tiền màu hồng) được rao bán giá 30.000 đồng/tờ.

Tiền 2 USD in hình con khỉ được đặt trong hộp bằng da đang rao bán giá 450.000 đồng/tờ.

Đổi tiền lẻ nóng lên từng ngày  

Bên cạnh việc mua bán những đồng tiền được cho là mang lại may mắn cho người mua, dịch vụ đổi tiền lẻ cũng đang nóng lên từng ngày.

Trên nhiều trang web công khai việc đổi tiền lẻ. Chẳng hạn với mệnh giá 500.000 đồng thì đổi 10 lấy 7, nghĩa là đổi 10 triệu đồng lấy 7 triệu đồng hoặc thấp hơn một chút. Từ 1.000 đồng trở lên thì đổi 10 lấy 9.

Còn tại một số điểm đổi tiền trên thị trường thì đưa ra mức phí: 100.000 đồng tiền cũ sẽ nhận lại 80.000 đồng tiền mới; hoặc 100.000 đồng tiền cũ đổi được 50.000 đồng mệnh giá 500 đồng. Nhiều nơi phí đổi tiền mới nguyên sêri lên tới 70%-80%. 

“Đặt sớm thì mới có hàng vì càng gần tết, mệnh giá nhỏ đổi càng cao và càng khó” - một người làm dịch vụ đổi tiền dọa.

Tại buổi họp báo vừa diễn ra, NHNN cho biết sẽ tiếp tục sử dụng tiền mệnh giá nhỏ một cách hợp lý, tiết kiệm trong dịp tết. Cụ thể, tết năm nay chỉ đưa các loại tiền mệnh giá nhỏ (từ 5.000 đồng trở xuống) đã qua sử dụng vào lưu thông như ba năm trước đây. Căn cứ vào lượng tiền đã qua sử dụng đang bảo quản tại kho, NHNN sẽ chuyển cho các đơn vị để chi ra lưu thông, bảo đảm nhu cầu tiền mặt vào dịp tết.

NHNN cũng yêu cầu các ngân hàng thương mại và các chi nhánh ngân hàng tiếp tục thực hiện nghiêm việc đáp ứng nhu cầu tiền mệnh giá nhỏ, không đưa vào lưu thông các loại tiền mới in mệnh giá từ 5.000 đồng trở xuống nếu còn tồn kho, chỉ khi các loại tiền đã qua lưu thông để đáp ứng nhu cầu thanh toán của người dân.

Tuy vậy, trao đổi với một nhân viên ngân hàng thương mại trên đường Lê Văn Sỹ, quận 3, TP.HCM xung quanh việc đổi tiền lẻ được biết nếu đổi tiền 10.000 đồng thì được và không mất phí. Có điều sẽ có cả tiền mới lẫn tiền cũ. Riêng mệnh giá thấp 500 đồng trở xuống thì các ngân hàng đều lắc đầu vì tiền mệnh giá nhỏ bây giờ NHNN không in nữa.

NHNN lý giải rằng tiền mệnh giá nhỏ được sử dụng không đúng chức năng gây ra lãng phí lớn cho xã hội trong việc in, phát hành, kiểm đếm, phân loại, vận chuyển, bảo quản.

Phạt nặng

Thực tế cho thấy dù NHNN không in thêm tiền lẻ trong dịp tết nhưng nguồn tiền tại các “chợ đen” và trên mạng vẫn được chào bán nhiều.

Trao đổi với chúng tôi về thực trạng trên, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh TP.HCM, cho hay theo Nghị định 96/2014 của Chính phủ, nếu bị cơ quan chức năng phát hiện, người đổi tiền lẻ để hưởng chênh lệch không đúng quy định sẽ bị xử phạt 20-40 triệu đồng.

Phía NHNN thì cho hay để hạn chế việc sử dụng tiền nhỏ tràn lan, bất hợp lý tại các khu vực đền chùa, lễ hội…, NHNN sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan để xử lý.

Đồng thời, nếu cần thiết sẽ thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp kinh doanh tiền mệnh giá nhỏ trái phép gây ảnh hưởng xấu đến tình hình lưu thông tiền tệ, văn hóa và hình ảnh của đồng tiền Việt Nam.