Đền Vạn - Cửa Rào tọa lạc ở ngã ba Cửa Rào, điểm hợp lưu giữa dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ, thuộc xã Xá Lượng (Tương Dương). Lễ hội được tổ chức vào dịp đầu năm để tưởng nhớ công lao của Đoàn Nhữ Hài - vị Đốc tướng nhà Trần có công đánh giặc Ai Lao, giữ yên bờ cõi. Trong một trận chiến ác liệt tại vùng gần ngã ba sông vào năm 1335, ông và nhiều quân sỹ đã dũng cảm chỉ huy, chiến đấu và hy sinh anh dũng.
Để ghi nhớ công ơn của vị Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân sỹ nhà Trần, nhân dân đã lập đền thờ tại khu vực Cửa Rào để chăm sóc hương khói và gửi gắm tâm linh. Về sau, Đền Vạn - Cửa Rào còn phối thờ Tam Tòa Thánh Mẫu, được UBND tỉnh công nhận Di tích Lịch sử - Văn hóa năm 2009.
Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào năm nay diễn ra trang trọng, linh thiêng với lễ khai quang, yết cáo, lễ rước, đại tế và lễ tạ. Phần hội diễn ra sôi nổi với các hoạt động giao lưu văn hóa - văn nghệ, các môn thể thao, trò chơi dân gian mang đậm bản sắc văn hóa vùng miền (đẩy gậy, chọi gụ, bắn nỏ, ném còn...). Du khách đến với lễ hội còn có thể tham quan nhà truyền thống các dân tộc và thưởng thức nhiều món ăn đặc sản vùng cao.
Lễ hội là dịp để bà con nhân dân và du khách thập phương gửi gắm tâm linh, ước nguyện vào dịp đầu năm và vui chơi, trải nghiệm các hoạt động văn hóa - thể thao, chuẩn bị tinh thần cho một năm làm việc mới.