Sáng 7/1, tiếp tục chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ nhất, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội khóa XV thảo luận trực tuyến về dự thảo Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
GIẢM LÃI SUẤT CHO VAY ĐỂ HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP
Phát biểu thảo luận từ điểm cầu tỉnh Nghệ An, đại biểu Thái Thị An Chung - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh bày tỏ sự đồng tình cao với chuẩn bị của Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội về Đề án chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội để trình Quốc hội tại kỳ họp bất thường này.
“Các quan điểm, mục tiêu đưa ra là hết sức đúng đắn, phù hợp. 5 giải pháp tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ thực hiện chương trình đã được tính toán một cách cẩn trọng, kỹ lưỡng”, đại biểu Thái Thị An Chung nhận định, đồng thời góp ý thêm 3 ý kiến vào dự thảo Nghị quyết.
Trước hết, về giải pháp tài khóa, liên quan đến giải pháp cho phép tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với khoản chi ủng hộ, tài trợ của doanh nghiệp, tổ chức cho các hoạt động phòng, chống dịch Covid-19 tại Việt Nam, dự thảo đưa ra hai phương án.
Theo đó, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH Nghệ An đề nghị thực hiện theo phương án cho phép tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với khoản chi ủng hộ, tài trợ của doanh nghiệp, tổ chức bằng tiền, hiện vật cho các hoạt động phòng, chống dịch Covid-19, vì trong đợt bùng phát dịch lần thứ 4 vừa qua, cùng với Nhân dân cả nước, cộng đồng doanh nghiệp đã đóng góp rất lớn cho công tác phòng chống dịch, không chỉ bằng tiền mà cả hiện vật. Trên cơ sở đó, nữ đại biểu thống nhất với đề xuất của Chính phủ là cho phép khấu trừ khi có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp.
Tuy nhiên, đề nghị Bộ Tài chính cần có hướng dẫn về hồ sơ thủ tục một cách linh hoạt, phù hợp với đặc thù của thời điểm chống dịch như thời gian qua. Mặt khác, cần làm rõ việc khấu trừ này được áp dụng cho thời điểm nào, quy định như dự thảo “cho đến khi cơ quan có thẩm quyền công bố hết dịch Covid-19” là còn chung chung, chưa rõ ràng.
Về giải pháp tiền tệ để hỗ trợ chương trình phục hồi, tại nội dung: “Chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí quản lý để phấn đấu giảm lãi suất cho vay tối thiểu 0,5 - 1% trong 2 năm”, đại biểu Thái Thị An Chung đề nghị không dùng từ “phấn đấu”, vì đây là giải pháp chứ không phải là chủ trương nên cần phải quy định cụ thể để thực hiện.
Liên quan đến giải pháp này, bà Thái Thị An Chung cũng cho rằng, không nên đặt ra vấn đề “tiếp tục tiết giảm chi phí quản lý”. Đại biểu đề nghị quy định rõ trong dự thảo Nghị quyết là: “Chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục giảm lãi suất cho vay tối thiểu 0,5 - 1% trong 2 năm”, để thể hiện rõ hơn chủ trương đồng hành cùng doanh nghiệp.
THÁO GỠ KHÓ KHĂN VỀ THỦ TỤC ĐỂ ĐẨY NHANH TIẾN ĐỘ CAO TỐC
Về áp dụng thí điểm các cơ chế đặc thù để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn của các dự án hạ tầng chiến lược quan trọng, có quy mô lớn thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An đồng tình với việc cho phép thí điểm áp dụng hình thức chỉ định thầu đối với các gói thầu liên quan đến thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư để khắc phục tình trạng chậm trễ, kéo dài công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư như hiện nay. Đồng thời, đề nghị cần bổ sung thêm hình thức chỉ định thầu đối với gói thầu tái định cư nghĩa trang, vì đây cũng là vấn đề vướng mắc trong thực tiễn thời gian qua.
Về thí điểm chỉ định thầu xây lắp, bà Thái Thị An Chung đề nghị cần quy định rõ điều kiện kèm theo là “yêu cầu tiết kiệm 5% dự toán giá trị gói thầu”, không nên quy định quy định như dự thảo là “khoảng 5%” để thống nhất trong thực hiện. Đồng thời cũng cần quy định rõ khung mức thưởng tiến độ để chủ đầu tư và nhà thầu thuận lợi hơn khi tiến hành thỏa thuận mức thưởng trong hợp đồng.
Việc cho phép chủ đầu tư được khai thác các mỏ khoáng sản nằm trong hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng dự án làm vật liệu xây dựng thông thường không phải thực hiện thủ tục cấp phép, nữ đại biểu Đoàn Nghệ An bày tỏ thống nhất với đề xuất này của Chính phủ để giảm bớt các thủ tục hành chính, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án.
Tuy nhiên, bà cũng đề nghị giao cho chủ đầu tư quản lý mỏ vật liệu xây dựng và đưa vào dự toán công trình để giảm các khâu trung gian, giảm chi phí vì đây là dự án đầu tư công; song cần có giải pháp để quản lý chặt chẽ việc khai thác, tránh tình trạng lợi dụng để thực hiện các dự án khác.
Bên cạnh đó, Chính phủ cần tiếp tục nghiên cứu tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, bởi nếu chưa chuyển đổi mục đích sử dụng rừng thì không thể làm thủ tục cho thuê đất, nếu chưa được cho thuê đất thì không thể khai thác mỏ được.
Đại biểu Thái Thị An Chung cũng đề nghị Quốc hội nghiên cứu ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định việc chuyển đổi mục đích sử dụng rừng liên quan đến mỏ vật liệu xây dựng để thực hiện các dự án trọng điểm, hạ tầng chiến lược.
Về phân cấp, phân quyền và bố trí nguồn vốn cho UBND cấp tỉnh thực hiện các đoạn tuyến dự án đường cao tốc theo hình thức đầu tư công trên địa bàn, bà Thái Thị An Chung nêu ý kiến: “Cần quy định thống nhất giao cho UBND cấp tỉnh nơi có đoạn tuyến đi qua thực hiện bởi vì nhiệm vụ, quyền hạn, năng lực, kinh nghiệm của các địa phương là như nhau, không thể nói là tỉnh A có năng lực, kinh nghiệm còn tỉnh B thì không có. Mặt khác, cũng không nên đưa ra quy định “có văn bản đề xuất” vì đây là vấn đề trách nhiệm”.
Phân tích thêm về đề xuất trên, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An nói: “Tại kỳ họp này, Chính phủ trình Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo đối tác công tư… theo hướng tăng cường phân cấp cho chính quyền cấp tỉnh thì việc phân cấp, phân quyền và giao vốn cho UBND cấp tỉnh thực hiện các đoạn tuyến dự án đường cao tốc theo hình thức đầu tư công đi qua địa phương là hoàn toàn phù hợp, đảm bảo tính thống nhất”.
Tại kỳ họp này, Chính phủ trình Quốc hội dự thảo nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Đây là những chính sách bổ sung, ngoài khung khổ chính sách tài chính, tiền tệ đã được Quốc hội quyết định trong kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội; kế hoạch tài chính, kế hoạch vay và trả nợ công, kế hoạch đầu tư công giai đoạn từ 2021-2025. Tổng giá trị của những chính sách này trong 2 năm tới lên đến gần 350 nghìn tỷ đồng.
Mục tiêu nhằm khôi phục nhanh chuỗi sản xuất, cung ứng, lao động, thúc đẩy các động lực tăng trưởng, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng bình quân 6,5 - 7%/năm giai đoạn 2021-2025, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn trong trung và dài hạn.
Chương trình xác định khung những vấn đề trọng tâm, cần tập trung giải quyết, bao gồm 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu với quy mô thực hiện dự kiến trong năm 2022-2023 gồm: Mở cửa nền kinh tế gắn với đầu tư nâng cao năng lực y tế, phòng, chống dịch bệnh; bảo đảm an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm; hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; phát triển kết cấu hạ tầng, khơi thông nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển; cải cách thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Ngoài ra, huy động từ các Quỹ tài chính ngoài ngân sách Nhà nước.