Dự án
xây dựng khu tái định cư (TĐC) để bố trí chỗ ở khẩn cấp cho các hộ dân bị ngập lụt, sạt lở đất tại bản Minh Phương, bản Xốp Mạt, xã Lượng Minh (Tương Dương) thuộc vùng hạ lưu Thủy điện Bản Vẽ do UBND huyện Tương Dương làm chủ đầu tư với tổng dự toán được duyệt là 7,354 tỷ đồng, thời gian thực hiện 5 tháng.
Một số hộ dân đã bốc thăm được vị trí lô đất và dựng khung nhà nhưng không dám lên vì sợ bị sạt lở. Ảnh: Tiến ĐôngĐáng lẽ ra thời điểm này 17 hộ dân đã được đưa đến nơi ở mới, thế nhưng, do tại địa điểm xây dựng khu TĐC đã xuất hiện vết nứt lớn nên buộc phải dừng lại. Điều này khiến cho 17 hộ dân vốn đang phải sống tạm trong những căn lều tạm bợ dựng bên dòng sông Nậm Nơn lại phải tiếp tục chờ đợi.
Gia đình bà Thu đang phải dựng lều sống tạm bên dòng sông Nậm Nơn. Ảnh: Tiến Đông Gia đình bà Lô Thị Thu, có 6 khẩu, trước đây sống tại khu vực gần cầu treo Xốp Mạt, sau trận lũ tháng 8/2018 nhà của gia đình bà đã bị sạt lở nghiêm trọng, buộc phải di dời khẩn cấp ra khu vực ven Tỉnh lộ 534B nằm bên sông Nậm Nơn. Đến thời điểm này, đã gần 4 cái Tết rồi nhưng gia đình bà vẫn chưa lên được điểm TĐC mới. Bà Thu buồn rầu "đáng lẽ lên từ năm 2020 nhưng nghe nói bị sạt lở nên không ai dám lên cả".
Người dân đã dựng nhà, lợp mái nhưng do sợ sạt lở nên đành phải tạm dừng. Ảnh: Tiến Đông Còn gia đình ông Lục Văn Thắng có 4 nhân khẩu, cũng đang sống cảnh tạm bợ bên mái taluy âm của dòng Nậm Nơn. Mặc dù sống bên sông, rất nguy hiểm mỗi khi bước vào mùa mưa lũ, thế nhưng, ông Thắng cũng không có cách nào khác hơn. "Thà ở dưới thấp còn hơn lên trên cao mà lo sạt lở" - ông Thắng thở dài. Thậm chí, gia đình ông Thắng đã bắt thăm được vị trí lô đất và dựng tạm khung nhà trên điểm TĐC, thế nhưng, lo sợ bị sạt lở nên ông không dám lên.
Ông Vi Đình Phúc - Chủ tịch UBND xã
Lượng Minh cho biết: Hiện tại các hộ dân đang sống rải rác dọc sông Nậm Nơn, một số hộ thì ở nhờ nhà anh em. Có hộ còn đề xuất xã cho làm nhà ven sông nhưng ven sông, suối cũng là khu vực có nguy cơ sạt lở cao, không thể xây dựng nhà cửa được.
Chúng tôi đặt câu hỏi về việc liệu có thể chọn một vị trí khác để xây dựng điểm TĐC hay không, ông Phúc khẳng định là rất khó, tiếng là địa bàn miền núi, đất đai rộng nhưng thực tế đây lại là núi cao, có độ dốc lớn, vì thế rất khó để chọn được vị trí phù hợp.
Tại khu TĐC này duy nhất gia đình ông Lô Văn Tạo đã dựng nhà xong xuôi nhưng đành đóng cửa không dám ở mà đi ở tạm ở khu vực dốc Họ cách đó không xa. Ảnh: Tiến Đông Theo quan sát của chúng tôi, dự án xây dựng điểm TĐC khẩn cấp cho các hộ dân bản Xốp Mạt và Minh Phương đã thi công xong đường lên xuống, hệ thống kè mái taluy âm và dương. Đã có 1 hộ dân là ông Vi Văn Tạo dựng nhà xong xuôi nhưng cũng không dám ở, đành phải đi ở tạm tại khu vực dốc Họ cách đó không xa.
Hiện tại, ở điểm TĐC này, mái taluy dương từ trên đỉnh núi đã bị trượt xuống, đồng thời xuất hiện nhiều vết nứt lớn. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến việc người dân không dám lên ở, và ngay cả chính quyền địa phương cũng chưa bố trí các hộ dân dựng nhà cửa mà chờ phương án khắc phục sửa chữa đến khi đảm bảo an toàn bền vững mới đưa dân lên.
Được biết, tổng kinh phí xây dựng điểm TĐC này được duyệt là 7,354 tỷ đồng, tuy nhiên, đến nay theo ghi nhận cũng chỉ mới bố trí được 2,498 tỷ đồng. Chưa kể việc xảy ra sạt lở, và vết nứt lớn ngay trên đỉnh của khu TĐC khiến cho chi phí sửa chữa có thể đội lên. Phương án xấu nhất là có thể phải hủy bỏ điểm TĐC này.
Mái taluy của khu TĐC đã bị trượt xuống gây nứt vỡ kè đá. Ảnh: Tiến Đông Ông Nguyễn Trung Sơn - Giám đốc BQL dự án ĐTXD huyện Tương Dương cho biết: Mặc dù thời gian thực hiện của dự án là 5 tháng kể từ ngày khởi công nhưng do địa hình khó khăn, thời tiết mưa nhiều làm ảnh hưởng đến giải pháp thi công, chậm tiến độ. Trong tháng 9 và tháng 10 năm 2020, trên địa bàn huyện liên tiếp chịu ảnh hưởng các cơn bão số 5, số 7 và số 9 đã xuất hiện nhiều đợt mưa lớn kéo dài làm cho địa điểm xây dựng khu TĐC xuất hiện vết nứt lớn có nguy cơ sạt lở cao. Hiện tại huyện cũng đang tiếp tục theo dõi diễn biến của các vết nứt, vết sạt trượt, chờ đến thời điểm ổn định thì sẽ đề xuất phương án sửa chữa, đến khi hoàn thành và không có bất cứ nguy hiểm nào nữa thì mới đưa dân lên./.