Những ngày vừa qua, trước tình trạng "loạn thu" trong các trường học, mà nguyên nhân là sự tiếp tay của Hội Phụ huynh, dư luận đã đặt ra đề xuất có nên giải tán Ban đại diện cha mẹ học sinh không (gọi theo thói quen là Hội Phụ huynh)?
Phần lớn ý kiến các phụ huynh là nên dẹp bỏ tổ chức này vì cho rằng Hội Phụ huynh chỉ là “hội thu, hội vẽ ”; là “cánh tay nối dài”, là “tấm lá chắn”, “bức bình phong”, bia đỡ đạn”, thậm chí là “tay sai” cho hiệu trưởng các nhà trường.
Chỉ một số chuyên gia làm công tác quản lí giáo dục,họ không dễ gì đồng tình dẹp bỏ một tổ chức có nhiệm vụ to tát, quan trọng được Bộ GD&ĐT quy định trong điều lệ:
“Ban đại diện cha mẹ học sinh có nhiệm vụ: Phối hợp với Hiệu trưởng tổ chức thực hiện nhiệm vụ năm học.../hướng dẫn, tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chủ trương chính sách về giáo dục đối với cha mẹ học sinh .../giáo dục đạo đức cho học sinh; bồi dưỡng, khuyến khích học sinh giỏi, giúp đỡ học sinh yếu kém v.v” (lược trích).
Nhưng thực tế, những nhiệm vụ quan trọng ấy chỉ nằm nguyên trên câu chữ! Ban đại diện phụ huynh, với khả năng và điều kiện của mình, họ làm sao thực hiện được những nhiệm vụ to tát chung chung như thế! (nói cho đầy đủ: nếu có thì chỉ là những lời phát biểu trong hội họp hay sơ tổng kết mà thôi).
Từ khi có điều lệ, chưa bao giờ Bộ kiểm tra đánh giá hiệu quả thực chất của Ban đại diện phụ huynh, còn các nhà trường thì luôn đánh giá hoạt động tốt.
Vậy thực tế, Ban đại diện phụ huynh ở các trường học đã hoạt động như thế nào và làm được những gì? Đã sát cánh với Hội hàng chục năm, chúng tôi xin tóm lược như sau:
Thứ nhất, Hội là điểm tựa để hiệu trưởng chứng minh “ba mặt một lời” kế hoạch xã hội hóa (thu những khoản gì, thu để làm gì), thực hiện mua sắm tu sửa cơ sở vật chất và những hoạt động giáo dục khác trong nhà trường là “rất khách quan, dân chủ”.
Có được điều dễ dàng đó vì Ban đại diện phụ huynh đầu năm học được kiện toàn bằng sự chọn lựa, sắp xếp, mạn đàm của hiệu trưởng, được ân hưởng một số quyền lợi, như con cái học hành được quan tâm hơn, được miễn giảm một số khoản đóng góp, được mời đi nhà hàng giao lưu... Trong mối quan hệ ấy, hiệu trưởng muốn nói gì làm gì, cứ việc. Cũng vì thế, chưa từng có Ban đại diện phụ huynh nào gây khó khăn cho hiệu trưởng.
Thứ hai, Ban đại diện phụ huynh giúp hiệu trưởng và nhà trường cố tình thực hiện sai điều lệ. Điều lệ quy định rõ: “Ban đại diện cha mẹ học sinh không được quyên góp của người học hoặc gia đình người học các khoản ủng hộ không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh - như: Bảo vệ cơ sở vật chất của nhà trường, vệ sinh; khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên; mua sắm máy móc, trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho trường, lớp học hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các công trình của nhà trường (lược trích).
Bất chấp điều lệ, Hội vẫn đứng ra vận động các khoản tự nguyện cho nhà trường. Thực tế “một rừng” khoản thu của các trường đầu năm học 2017-2018 đã chứng minh: Ban đại diện phụ huynh đã cố tình làm sai điều lệ là sự thật. Điều đáng nói ở đây là, cho dù cố tình làm sai thì chẳng ai kỷ luật được họ.
Thứ ba, nói như Tiến sĩ Vũ Thu Hương - giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội: “Ban đại diện phụ huynh không làm được gì cho học sinh ngoài việc mua quà cho thầy cô ngày lễ tết”. Xin nói thêm: Ban đại diện phụ huynh còn thăm hỏi, tổ chức ngày 20/11 cho thầy cô; “chịu trận” cho hiệu trưởng khi có Đoàn kiểm tra các khoản thu tự nguyện.
Từ thực tế trên có thể nói, sự tồn tại của Ban đại diện phụ huynh là lợi bất cập hại. Chỉ làm được những việc cỏn con thì chẳng có ý nghĩa gì đáng kể. Do đó, theo tôi, giải tán Ban đại diện phụ huynh là phù hợp với nhiều ý kiến đã đề xuất.
Không có Ban đại diện phụ huynh, không có cánh tay nối dài, không có tấm lá chắn cho hiệu trưởng sẽ hạn chế được rất nhiều tình trạng lạm thu như hiện nay của các nhà trường. Tuy nhiên để giảm tình trạng lạm thu đến mức tối đa, đòi hỏi phải có một số giải pháp quản lý chặt chẽ khác nữa.
Theo Dân trí