(Baonghean) - I-ốt là một vi chất dinh dưỡng rất cần thiết cho sự phát triển cơ thể. Thiếu hụt i-ốt là nguyên nhân gây ra các bệnh rối loạn tuyến giáp. Bướu cổ và đần độn là hai bệnh thường gặp liên quan đến thiếu i-ốt. Ngoài ra, thiếu i-ốt còn ảnh hưởng đến sức khỏe phụ nữ mang thai, làm tăng nguy cơ thai chết lưu, sẩy thai... còn đối với trẻ em, thiếu i-ốt làm trẻ em bị thiểu năng về trí tuệ, trí não chậm phát triển còn gọi là đần độn, làm cho các em gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống cũng như trong học tập.
Theo số liệu điều tra của Bệnh viện Nội tiết Trung ương, trong những năm 90 của thập kỷ trước, tỷ lệ người mắc các bệnh tuyến giáp, đần độn do thiếu I-ốt trên toàn quốc chiếm tỷ lệ rất lớn. Ở Nghệ An, qua điều tra tại các huyện miền núi năm 1990, cho thấy tỷ lệ bướu cổ là 38,1%, trong đó có một số xã có tỷ lệ cao là Phà Đánh -Kỳ Sơn: 78%, 1,6% trẻ bị đần độn, 8-10% số trẻ ở các xã vùng sâu vùng xa bị thiểu năng trí tuệ. Còn ở đồng bằng tỷ lệ bướu cổ chung từ 8 đến 15% (trung bình 12%) tập trung tại các xã đồng bằng ven biển vì các huyện này là nơi sản xuất muối và người dân chủ yếu dùng muối trắng mà lượng i-ốt trong muối trắng không đủ để đáp ứng với yêu cầu phòng bệnh.
Thăm, khám phát hiện bướu cổ tại Bệnh viện Nội tiết. Ảnh: T.V
Tại Nghệ An, Chương trình mục tiêu quốc gia phòng chống các rối loạn do thiếu i-ốt được triển khai đồng bộ với sự vào cuộc của các cấp, các ngành, vấn đề cung ứng và lưu thông muối được ngành Thương mại đảm nhiệm, ngành Y tế, phụ nữ tổ chức tuyên truyền vận động, hướng dẫn cho người dân cách bảo quản, sử dụng muối i ốt để phòng, điều trị các rối loạn do thiếu i- ốt. Nhờ làm tốt công tác cung ứng cũng như tuyên truyền nên kết thúc chương trình "Thanh toán các rối loạn do thiếu i ốt" quốc gia năm 2005, Nghệ An đã hoàn thành suất sắc vượt chỉ tiêu so với mục tiêu đề ra với 3 chỉ số: Độ phủ muối i- ốt đủ tiêu chuẩn phòng bệnh trong toàn dân đạt 94,5%, mức i- ốt niệu trung vị đạt 14mcg/dl; tỷ lệ bướu cổ ở trẻ từ 8 đến 10 tuổi xuống 1,91%.
Sau khi kết thúc chương trình y tế quốc gia "phòng chống các rối loạn do thiếu i- ốt", Nhà nước không còn trợ giá sản xuất, trợ cước vận tải cho các đơn vị sản xuất và lưu thông mặt hàng muối i- ốt, các lực lượng phân phối lưu thông của Công ty cổ phần thương mại miền núi cùng các đơn vị khác đều giảm hẳn do phải hạch toán kinh tế. Vì vậy, lượng muối i- ốt phân phối cho các huyện miền núi trên địa bàn tỉnh Nghệ An giảm mạnh. Từ đó, dẫn đến lượng muối sản xuất tại các nhà máy, xí nghiệp cũng giảm hẳn so với trước đây.
Bác sĩ Nguyễn Văn Hoàn - Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Nghệ An, cho biết: "Sau khi kết thúc chương trình mục tiêu ở tỉnh ta hầu hết các chỉ tiêu đặt ra đều vượt so với chỉ tiêu của Trung ương đề ra, từ năm 2006 đến nay là giai đoạn duy trì những kết quả đã đạt được. Tuy nhiên, hiện nay cái khó khăn lớn nhất là, Nhà nước không còn trợ giá, trợ cước cho mặt hàng muối có trộn i- ốt để phòng bệnh mà trong khi đó cuộc sống người dân các địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng cao hiện đang gặp rất nhiều khó khăn, thiếu thốn nên việc mua và sử dụng muối có trộn i-ốt sẽ giảm, trong vài năm tới nguy cơ các bệnh rối loại do thiếu i-ốt sẽ quay trở lại là không thể tránh khỏi. Giải pháp trước mắt là Nhà nước cần quan tâm tiếp tục có các chính sách hỗ trợ. Về lâu dài, các cấp, các ngành, cần tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho nhân dân hiểu sử dụng muối i-ốt là biện pháp hữu hiệu, rẻ tiền nhưng bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. Từ đó, góp phần đạt được mục tiêu kiểm soát bền vững phòng chống thiếu i-ốt trên địa bàn tỉnh Nghệ An trong những năm tiếp theo.