Không chỉ là một người làm nên lịch sử, Đại tướng Võ Nguyên Giáp còn được biết tới là một người thầy giáo dạy sử và cũng là một nhà sử học. Đã có rất nhiều tác phẩm do chính ông đã viết như là: Từ nhân dân mà ra; Những năm tháng không thể nào quên; Chiến đấu giữa vòng vây.... Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng: Đại tướng Võ Nguyên Giáp xứng đáng nhận được giải thưởng Hồ Chí Minh trên lĩnh vực sử học và lý luận quân sự.
Ông nói: “Trước hết, Đại tướng Võ Nguyên Giáp là nhân vật của lịch sử, là đối tượng của giới sử học nghiên cứu. Đặc biệt, vào thời điểm ông qua đời, không chỉ nhân dân trong nước, các nhà chuyên môn mà quốc tế cũng đã đánh giá về ông. Điều đó cho thấy vai trò rất lớn của ông trong việc đóng góp vào sự thay đổi của lịch sử hiện đại Việt Nam nói riêng và của lịch sử nhân loại nói chung ở thế kỷ 20.
Riêng với chúng tôi, có một niềm tự hào rằng: hình như một trong những cái tạo nên phẩm cách của ông có yếu tố của một người dạy sử. Chính những tri thức lịch sử đã nuôi dưỡng ý chí của một thế hệ thanh niên Việt Nam trong thời kỳ đất nước là thuộc địa của Thực dân Pháp.
Ông thường hay kể lại cho chúng tôi rằng, khi còn trai trẻ, khi là những học sinh ở thành phố Hà Nội, nhiều người thường hay đi qua thành Cửa Bắc, khi nhìn thấy vết đạn của Thực dân Pháp bắn vào cổng thành, người Pháp giữ lại để biểu thị sức mạnh của mình, thì những người Việt Nam yêu nước nhìn thấy ở đó nỗi nhục mất nước.
Hơn thế nữa, sau cả một cuộc trường chinh dài ông gắn bó với sự nghiệp cách mạng Việt Nam, hơn 20 năm cuối đời của Đại tướng, ông có cơ hội dành thời gian tổng kết lịch sử, tổng kết cuộc cách mạng mà ông đã tham gia, đặc biệt là bộ hồi ức của ông. Bộ hồi ức lấy trung tâm là nhân dân, là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Có thể nói đó là những pho sử thực sự, vì thế, khi chúng tôi nói rằng ông hoàn toàn xứng đáng với giải thưởng Hồ Chí Minh về những tác phẩm lịch sử, thì đó là một sự thực hết sức thuyết phục”.
Theo TT&VH - HQ