Dù cơ quan chức năng đã vào cuộc ráo riết, liên tiếp bắt giữ, tuy nhiên các sàn tiền ảo vẫn mọc lên hàng loạt, công khai lôi kéo người tham gia.
Vỡ mộng tiền đẻ ra tiền
Đầu tháng 12, Ninh Đức Huân (30 tuổi) bị Công an thị xã Duy Tiên (Hà Nam) bắt để điều tra hành vi sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, theo Điều 290, Bộ luật hình sự. Huân chính là người sáng lập, quản trị, điều hành sàn tiền ảo TcbTrade.xxx có máy chủ tại Việt Nam và phát hành Tcbcoin (TCFX) từ đầu năm 2020 đến nay. Anh ta thành lập nhóm TEAM STAR DIAMON với mục đích thu hút người đầu tư tiền ảo, hứa hẹn có lợi nhuận lớn.
Chỉ từ tháng 11/2020 đến nay, Huân đã lôi kéo được hàng nghìn nhà đầu tư rót vốn vào tiền ảo TCFX với tổng số tiền 55 tỷ đồng. Theo tìm hiểu của phóng viên, trong số các nạn nhân, có không ít người đến từ Nghệ An. Ngoài sàn giao dịch tiền ảo này, Huân còn quản trị 8 sàn khác, thường xuyên lôi kéo người dân tham gia. Để người chơi tin tưởng, Huân đánh bóng đồng tiền ảo bằng một cuộc sống vương giả trên mạng xã hội, dù có gia cảnh bình thường. Anh ta nhiều lần thuê các khách sạn, khu nghỉ dưỡng sang trọng; quay phim, chụp ảnh bất động sản, siêu xe tung lên mạng xã hội. Nhiều nhân vật trong các video nhận quà, tiền khi đầu tư tiền ảo TCFX cũng do Huân thuê để "diễn".
Sau khi bán được tiền ảo, Huân "đặt lệnh đưa giá trị về 0" khiến các nhà đầu tư không thể rút tiền. Theo đánh giá của một số web về dữ liệu tiền ảo, một TCFX lúc cao điểm nhất có giá trị hơn 11 USD nhưng từ tháng 2/2021 đã giảm xuống dưới một USD. Số liệu đầu tháng 12 cho thấy một TCFX có giá chỉ khoảng 125 đồng. Vốn hóa thị trường của đồng tiền ảo này luôn ở mức 0 từ khi thành lập đến nay.
Đây không hề là thủ đoạn lừa đảo mới mẻ gì. Có một sàn giao dịch tiền ảo rất rầm rộ ở Nghệ An đó là sàn FXTradingMarkets, do nhóm tự xưng Lion Group điều hành. Nhóm này lô kéo nhà đầu tư mua gói 1.000 USD đổi lấy 1.000 đồng FXT, như vậy, quy ra 1 đồng FXT = 1USD. Sau khi lôi kéo được hàng chục nghìn nhà đầu tư khắp cả nước, ban điều hành của sàn này đã đưa giá trị của đồng tiền về 0, khiến các nhà đầu tư trắng tay. “Chúng tôi đã tán gia bại sản nửa năm nay. Nhưng những kẻ điều hành sàn giao dịch thì vẫn đang nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật”, một nạn nhân của sàn giao dịch tiền ảo này ở TP Vinh bức xúc nói.
Thủ đoạn dụ con mồi
Mặc dù cơ quan chức năng liên tục bắt giữ, các sàn liên tiếp bị sập, truyền thông liên tục đưa tin cảnh báo, tuy nhiên các sàn giao dịch tiền ảo vẫn rầm rộ lôi kéo nhà đầu tư. Trên các trang mạng xã hội, không khó để bắt gặp những bài quảng cáo để dụ dỗ người chơi. Thậm chí nhóm điều hành các sàn này còn gọi điện thoại trực tiếp cho “con mồi” để tư vấn, lôi kéo tham gia. “Cứ sập sàn này lại mọc lên sàn khác, chỉ khác nhau về tên gọi. Còn hình thức hoạt động gần như không thay đổi. Đều lừa đảo cả”, một cán bộ Sở Công Thương Nghệ An thường xuyên theo dõi các đồng tiền ảo cho biết.
Hiện nay, thống kê chưa đầy đủ cho thấy có khoảng 300 sàn giao dịch ngoại hối trái phép, thu hút hàng trăm nghìn người tham gia đầu tư. Thông thường, để lôi kéo nhà đầu tư, các sàn này mời chào bằng cách giới thiệu các dự án có nguồn gốc từ nước ngoài, liên kết với sàn giao dịch tiền điện tử lớn trên thế giới với lãi suất cam kết 15-30% một tháng. Nhưng thực chất đây là sàn do các tổ chức, cá nhân người Việt Nam thiết lập và điều hành, sử dụng mô hình kinh doanh đa cấp để thu hút và phát triển số lượng nhà đầu tư tham gia; ví dụ như mô hình hoạt động của các sàn: Wefinex, Raidenbo, Bitono, Pocinex, Deniex, Remitex, Ares BO, Binanex, Fxtradingmarket, GardenBO, Hitoption...
Thời gian đầu, các sàn này thường cho người chơi thắng để bị cuốn, nạp thêm nhiều tiền vào tài khoản. Sau đó, chúng sẽ tư vấn để "con mồi" đánh các lệnh lớn và không rõ ràng với mức phí cao dẫn đến mất hết tiền trong tài khoản. Khi người chơi thua sạch, nhóm điều hành sẽ giới thiệu sang một sàn mới với cam kết nếu nạp tiền sẽ chơi thắng lại được số đã mất. Tuy nhiên, tất cả chỉ là chiêu trò do nhóm cầm đầu vẽ ra để dụ người chơi. Bởi trên thực tế, các sàn này sẽ được chúng cài đặt chức năng riêng để can thiệp vào tài khoản của khách hàng. Admin có thể tự đặt lệnh vào tài khoản khách hàng, thay đổi số dư tiền, can thiệp vào quá trình đặt lệnh như kéo dài độ trễ, khoảng giá mua và bán hay thậm chí là "đánh cháy" sạch tiền trong tài khoản của khách hàng.
Theo tìm hiểu của phóng viên, khi tham gia vào sàn tiền ảo, thực tế không phải người chơi đầu tư tiền ảo với các sàn trên thế giới mà chơi với chính chủ sàn. Tiền thua chủ sàn sẽ hưởng hết. Trường hợp nhà đầu tư thắng nhiều, chủ sàn sẽ can thiệp kỹ thuật như chặn quyền truy cập tài khoản, tự đặt lệnh khống, dẫn đến "cháy" tài khoản và không rút được tiền. Khi kiếm được một khoản tiền lớn, điều hành sẽ đánh sập sàn để tránh sự truy vết của người chơi và cảnh sát.
Trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp như thời gian vừa qua, các địa phương phải giãn cách xã hội, các sàn giao dịch tiền ảo lại đổ xô đi “lùa gà”. Trong đó, Nghệ An được cho là một trong những địa phương có số người đầu tư tiền ảo lớn nhất cả nước. Đây là “thị trường màu mỡ” cho những ông chủ sàn tiền ảo dụ dỗ, lôi kéo.