Đến Xá Lượng, xã miền núi của huyện 30a Tương Dương (Nghệ An) khi Xuân Canh Tý 2020 chỉ cách vẻn vẹn gần 2 tuần, thật băn khoăn khi nghe người dân nói "cán bộ xã dạo này đổi sang người họ… hứa".
Tò mò trước chuyện “bất thường” này, người dân Xá Lượng kể rằng năm vừa qua, cán bộ xã vận động các hộ nghèo xóa nhà tranh tre dột nát tạm bợ, hứa nếu gia đình nào thực hiện, sẽ được hỗ trợ 20 triệu đồng.
Nghe cán bộ nói như vậy, những hộ nghèo mừng lắm. Vì làm cái nhà cho mình ở chứ có phải làm cho cán bộ ở đâu. Có nhà mới để ở sướng cái thân, lại được hỗ trợ những 20 triệu đồng thì còn gì vui hơn nữa. Thế là gom góp, vay mượn anh em làm.
Nhưng làm xong cái nhà mới một thời gian thì lo. Vì chờ lâu rồi mà không thấy xã hỗ trợ. Cách đây ít lâu cán bộ còn xuống bản, bảo phải chờ thêm một thời gian nữa để cấp trên chuyển tiền về. Nhưng chờ mãi, chờ mãi vẫn không thấy.
Cái nhà mới giờ cũng không còn mới nữa mà tiền hỗ trợ vẫn không thấy. Dịp này, cán bộ lại thưa xuống bản hơn, nên nhân dân băn khoăn, mới nói với nhau, "dạo này cán bộ xã ta chuyển sang… họ hứa mất rồi".
Hỏi cán bộ xã Xá Lượng, họ buồn bã xác nhận. Và cho biết đang “rất đau đầu, chưa biết tính cách nào để giải quyết được”. Về nguyên nhân, theo họ có liên quan đến việc Công ty CP Phát triển điện lực Việt Nam (chủ đầu tư Nhà máy Thủy điện Khe Bố) có cam kết hỗ trợ xã Xá Lượng xóa nhà tranh tre dột nát, tạm bợ nhưng không thực hiện.
Số là năm 2019 này, xã Xá Lượng đăng ký đạt chuẩn nông thôn mới. Đến khoảng giữa năm 2019 thì đạt 13/19 tiêu chí. Trong 6 tiêu chí còn lại, xã lo nhất là tiêu chí về xóa nhà dột nát, tạm bợ. Vì trong tổng số 1.225 hộ toàn xã, còn đến 103 hộ có nhà ở dột nát, tạm bợ. Đáng nói là trong số này, có nhiều hộ đặc biệt khó khăn, không đủ điều kiện để tự làm nhà. Trong khi nguồn lực của huyện, của xã hết sức khó khăn, hàng năm vẫn đang phải nhờ đến hỗ trợ từ trên.
Chính vì vậy, UBND huyện Tương Dương đã nghĩ đến sự giúp đỡ của Công ty CP Phát triển điện lực Việt Nam, chủ đầu tư của Nhà máy Thủy điện Khe Bố. Đây là doanh nghiệp đứng chân trên địa bàn huyện, có một phần lòng hồ thuộc xã Xá Lượng, quá trình thực hiện dự án Nhà máy Thủy điện Khe Bố từng được huyện, xã và người dân phối hợp tốt trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng để xây dựng nhà máy.
Ngày 25/7/2019, UBND huyện đã có văn bản gửi đến Công ty CP Phát triển điện lực Việt Nam. Trong đó nêu cụ thể lý do, đề nghị công ty hỗ trợ số tiền 500 triệu đồng giúp người dân xóa nhà dột nát, tạm bợ và góp phần giúp xã Xá Lượng về đích nông thôn mới.
Gần 2 tháng sau, ngày 9/9/2019, Công ty CP Phát triển điện lực Việt Nam ban hành Quyết định số 907/QĐ-VNPD với nội dung thể hiện Hội đồng quản trị của công ty thống nhất duyệt hỗ trợ kinh phí với số tiền 300 triệu đồng. Tại Quyết định 907/QĐ-VNPD nêu rõ kinh phí hỗ trợ trích từ nguồn chi phí sản xuất, kinh doanh năm 2019 của công ty.
Được huyện thông báo Công ty CP Phát triển điện lực Việt Nam đồng ý hỗ trợ 300 triệu đồng, xã Xá Lượng rất mừng, vì vậy đã vận động và hứa với các hộ nghèo nếu xóa nhà tạm bợ, dột nát sẽ được hỗ trợ 20 triệu đồng. Nói ra chuyện này, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Văn Thắng bày tỏ sự băn khoăn: "Hứa với dân mà chưa thực hiện được, trong khi Tết cổ truyền đã cận kề, thật lòng bây giờ chúng tôi đứng ngồi không yên…".
Tại sao không liên lạc với những người có trách nhiệm của Công ty CP Phát triển điện lực Việt Nam để nói rõ tình hình? Anh Nguyễn Văn Thắng trả lời: "Chúng tôi đã liên lạc hàng chục cuộc rồi. Liên lạc với cả Chủ tịch Hội đồng quản trị của Công ty nữa. Mà đâu chỉ có xã liên lạc, cả lãnh đạo huyện cũng đã nhắn tin, trực tiếp liên hệ, nhưng họ cứ lấy lý do này lý do khác không thực hiện như đã hứa…".
Nghe Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Xá Lượng than thở, lại nhớ đến không ít những câu chuyện buồn lòng từng xảy ra ở một số chương trình kêu gọi ủng hộ từ thiện. Có những tổ chức, cá nhân đã trao biển có ghi rõ số tiền ủng hộ cho ban tổ chức, được Đài Truyền hình quốc gia phát sóng trực tiếp, nhưng sau lại không chịu thực hiện.
Hay như mới đây một doanh nghiệp hứa thưởng cho Đội tuyển Bóng đá nữ quốc gia số tiền 500 triệu đồng, nhưng rồi cố tình “bắt khoan, bắt nhặt” khiến vị huấn luyện viên trưởng đáng kính Mai Đức Chung đã phải lên phát ngôn trên báo chí “xin không nhận tiền thưởng”…
Dẫu vậy, nhưng nghĩ vẫn chưa hết hy vọng ở Công ty CP Phát triển điện lực Việt Nam. Vì đúng như huyện Tương Dương đặt vấn đề ở văn bản đề nghị công ty này hỗ trợ, là Nhà máy Thủy điện Khe Bố đứng chân trên địa bàn huyện, vùng lòng hồ bao gồm cả xã Xá Lượng. Quá trình đầu tư xây dựng trước đây, đã có những hỗ trợ trong công tác giải phóng mặt bằng; trong những năm nhà máy đi vào hoạt động, người dân chịu không ít những khó khăn thiên tai, bão lũ.
Hơn nữa, việc hỗ trợ người dân xóa nhà dột nát, tạm bợ và góp phần giúp xã Xá Lượng về đích nông thôn mới là một việc làm nhân văn, và đã được Công ty CP Phát triển điện lực Việt Nam cam kết bằng một Quyết định, trong đó thông tin đã “căn cứ ý kiến của các thành viên Hội đồng quản trị công ty”; được Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty ký tên, đóng dấu.
Chả có lẽ nào Công ty CP Phát triển điện lực Việt Nam lại hứa lâu đến vậy, lại để các cán bộ xã Xá Lượng mang tiếng là người họ… hứa, để rồi chính họ cũng mang tiếng người họ hứa hay sao?