Chưa có trường hợp nào bị xử lý
Trên cơ sở khảo sát của Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh, tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống ở các địa phương đang kéo theo nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến chất lượng dân số, duy trì giống nòi.
Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng cao và nguy cơ tăng tỷ lệ tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi; quyền của trẻ em cũng không được đảm bảo do tảo hôn nên không được đăng ký kết hôn và trẻ sinh ra không làm giấy khai sinh, không có thẻ BHYT…
Tình trạng tảo hôn cũng đồng nghĩa là thất học do nhiều cháu bỏ học giữa chừng và nghèo đói.
Theo kết quả khảo sát của Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh vừa qua tại 3 huyện Kỳ Sơn, Tương Dương, Con Cuông, từ năm 2015 đến 2018 có hơn 713 cặp tảo hôn, trong đó có 192 cháu gái dưới 16 tuổi. Riêng hôn nhân cận huyết thống có hơn 30 cặp.
Điều đáng quan tâm là tình trạng tảo hôn gia tăng hàng năm và độ tuổi tảo hôn ngày càng giảm, từ độ tuổi dưới 16 đến dưới 18, nay có những cặp tảo hôn ở độ tuổi 12 - 13 tuổi.
Tại cuộc làm việc, đại diện Ban Dân tộc tỉnh và một số sở, ngành, đoàn thể đã khẳng định sự quan tâm triển khai, tuyên truyền, vận động, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên hiệu quả mang lại chưa cao, khó khăn do nhận thức và tập tục truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số.
Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Lan - Phó Trưởng ban Văn hóa – Xã hội HĐND tỉnh, quá trình khảo sát trực tiếp một số trường hợp thì tình trạng tảo hôn diễn ra trong cả các gia đình cán bộ, công chức; có cả con của Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã, Hiệu trưởng trường học và công chức Tư pháp xã…
Mặt khác, mặc dù Luật Hôn nhân và Gia đình quy định, đối với các trường hợp kết hôn trái pháp luật, trong đó có tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, các cơ quan, tổ chức có liên quan có trách nhiệm yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật.
Luật Hình sự có quy định, đối với hành vi tảo hôn hoặc tội giao cấu với trẻ em từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi thì bị xử lý hình sự; song qua khảo sát chưa có trường hợp nào bị xử lý.
Đồng tình với ý kiến Phó Trưởng ban Văn hóa - Xã hội, HĐND tỉnh, bà Thái Thị An Chung - Phó Trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh cũng cho biết: Chính phủ cũng có Nghị định quy định cụ thể, đặc biệt là đối với cán bộ, công chức, đảng viên cần xử lý hành vi vi phạm những điều cấm trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình, trong đó tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
Đổi mới công tác tuyên truyền
Kết luận tại cuộc làm việc, Trưởng ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh Nguyễn Thị Thu Hường nhấn mạnh: Luật Hôn nhân và Gia đình năm 1959 và qua nhiều lần sửa đổi, bổ sung tiếp tục đặt vấn đề cấm tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.
Vì vậy, trách nhiệm thực hiện đối với nhiệm vụ này là của cấp ủy, chính quyền và cả hệ thống chính trị, chứ không riêng Ban chỉ đạo ở cấp tỉnh và cũng không phải riêng 9 xã của 4 huyện: Kỳ Sơn, Tương Dương, Con Cuông, Quế Phong thuộc phạm vi của Đề án Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Cấp ủy, chính quyền cấp huyện và xã cần có trách nhiệm xây dựng kế hoạch thực hiện hàng năm, có chỉ tiêu, giải pháp cụ thể, nhằm tạo bước chuyển thật sự trong nhiệm vụ này.