Gần 8 tháng từ ngày vợ làLương Thị Hoa (SN 1979, tên gọi khác là Cốc Thị Đon), trú xã Phà Đánh, huyện Kỳ Sơn bị bắt về tội mua bán người, bố con anh Lương Văn Hoa chưa có cơ hội thăm gặp vì dịch bệnh. Thế nên, khi Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An đưa bị cáo Hoa ra xét xử, chồng của bị cáo đã dẫn theo đoàn con nhỏ xuống tòa.
Anh Hoa cho hay, đêm hôm trước anh đã đi vay mượn được 2 triệu đồng để làm lộ phí đi lại. Sau khi vượt hành trình dài hơn 300 km, họ có mặt tại Tòa án tỉnh. Lần đầu tiên đi xe khách, khiến mấy đứa con mệt mỏi, dặt dẹo đi theo bố.
Ngồi chờ trong phòng xử án, Lương Thị Hoa vừa thấy chồng con đã khóc nức. Hoa từng có cuộc sống yên bình bên chồng và 4 đứa con. Nhưng rồi, sau chuyến đi sang Trung Quốc thăm em gái, người đàn bà này đã vướng lao lý.
Cụ thể, khoảng tháng 4/2016, Hoa được em gái là Cốc Thị Hinh (hiện đang lấy chồng và sinh sống ở Trung Quốc) gọi điện rủ sang Trung Quốc chơi ít ngày. Hoa từ chối vì không có tiền. Nhưng sau khi được em gái hứa sẽ chịu chi phí đi lại, Hoa đồng ý.
Cùng thời gian này, chị Lương Thị L. (SN 1996) sang nhà Hoa chơi, biết mự chuẩn bị sang Trung Quốc nên L. chủ động đề nghị được đi cùng. “Nếu mự (mợ) đi thì mự có đưa cháu sang Trung Quốc lấy chồngđược không? Cháu chỉ lấy 90 triệu đồng”, chị L. đề nghị. “Để mự hỏi em gái đã, sợ không có tiền đi”, Hoa trả lời với người cháu.
Sau đó, Hoa kể với em gái việc cháu L. muốn sang Trung Quốc lấy chồng. Hinh đồng ý đưa sang với điều kiện gia đình L phải đồng ý. Mấy ngày sau mẹ đẻ của chị L sang gặp Hoa, xin cho con gái được sang Trung Quốc lấy chồng.
Được sự thống nhất của gia đình người cháu, Hoa báo lại với em gái. Khoảng 10 ngày sau, Hoa dẫn chị L vượt biên sang Trung Quốc. Sau khi xem mặt nhiều người, chị L đã đồng ý lấy một người đàn ông Trung Quốc làm chồng. Hinh đã bán L cho người đàn ông này với giá 192 triệu đồng.
Trước khi về nước, Hoa được em gái đưa cho 6,5 triệu đồng. Gia đình nạn nhân được nhận 90 triệu đồng từ Hinh. Lại nói về nạn nhân, sau gần 4 năm làm vợ xứ người, đến tháng 10/2020 thì trở về Việt Nam. Gần 1 năm sau, ngày 11/8/2021, chị L làm đơn tố cáo hành vi bán người của Lương Thị Hoa lên cơ quan công an.
Trước những câu hỏi về động cơ phạm tội, bị cáo Hoa khóc lóc kể khổ: “Bị cáo không được đi học, không biết chữ nên không hiểu biết pháp luật. Do đó, khi được cháu L xin được đi sang Trung Quốc lấy chồng đã đồng ý. Hơn nữa, gia đình cháu L cũng sang nói chuyện, nhờ đưa đi. Vì là mự cháu, bị cáo lại chuẩn bị sang thăm em gái nên đã đồng ý dẫn theo L sang bên đó. Bị cáo không nghĩ đó là hành vi vi phạm pháp luật. Bị cáo rất hối hận, mong được pháp luật xử nhẹ”.
Khi được HĐXX phân tích, đó là hành vi vi phạm pháp luật, bị cáo liên tục khóc lóc, xin tòa xem xét giảm nhẹ để sớm được trở về cùng chồng chăm sóc đoàn con thơ.
Được phát biểu tại phiên tòa, chồng của bị cáo trình bày, sau khi nạn nhân làm đơn tố cáo, vì muốn thay vợ chuộc một phần lỗi lầm nên anh đã vay mượn được 20 triệu đồng để bồi thường cho chị L.
Rồi người đàn ông này chia sẻ, gia đình thuộc diện hộ nghèo nhiều năm, 4 đứa con đang tuổi ăn, tuổi học, kinh tế chỉ phụ thuộc vào nương rẫy nên rất khó khăn. Từ ngày vợ bị bắt, gánh nặng lại đè lên vai anh. Anh kể: “Đứa con gái đầu hiện đang học nội trú tại một trường cấp 3. Hàng tuần, cháu về nhà lấy lương thực một lần để tiết kiệm chi phí. Khó khăn, nhưng tôi sẽ luôn động viên con đi học biết con chữ để làm người, hiểu biết pháp luật, để không phạm tội như mẹ”.
Tòa nghị án, mấy đứa con dắt nhau vào phòng xử án để gặp mẹ. Gặp nhau, mấy mẹ con chỉ biết nhìn nhau rồi khóc. Có lẽ những tháng ngày trong trại tạm giam, Hoa đã cảm nhận được nỗi mất mát khi tình mẫu tử bị chia rẽ bởi lỗi lầm của mình. Trong nước mắt, người mẹ ấy gửi lời xin lỗi tới các con thơ.
HĐXX nhận định dù chị L đề nghị đi Trung Quốc lấy chồng nhưng hành vi của Lương Thị Hoa đủ cấu thành tội Mua bán người nên cần xử lý nghiêm. Hành vi của bị cáo Hoa là vi phạm pháp luật, xâm phạm quyền và nhân phẩm, danh dự người phụ nữ được pháp luật bảo vệ. Tuy nhiên, cũng cần xem xét một số tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo như thành khẩn khai báo, ăn năn hối lỗi, là người đồng bào dân tộc thiểu số...
Cân nhắc toàn diện vụ án, HĐXX tuyên phạt bị cáo Lương Thị Hoa 4 năm tù về tội Mua bán người. Đối với Cốc Thị Hinh, do đối tượng này không có mặt tại địa phương nên cơ quan công an tiếp tục xác minh, khi nào có đủ căn cứ sẽ xử lý sau.
Trước khi bị áp tải rời tòa, Hoa khóc lớn thành tiếng, giơ cao đôi tay bị còng cố vẫy chào 4 đứa con thơ đang sụt sùi nhìn theo mẹ...