(Baonghean.vn) - Chỉn xồm là tên gọi của món thịt chua của đồng bào Thái. Đây là một món ăn ngon nổi tiếng nhờ sự hòa trộn tinh tế của lá cây rừng, gia vị, thịt tươi sống là thịt lợn hoặc thịt thú rừng. Món ăn độc đáo này được bà con lưu truyền qua nhiều thế hệ. Giờ đây, đặc sản này đã trở thành một mặt hàng được ưa chuộng trên thị trường, đặc biệt trong dịp Tết.
Để làm thịt chua đúng với phong cách ẩm thực của người Thái phải trải qua rất nhiều công đoạn. Ngoài việc tuân thủ quy trình cẩn thận, nghiêm ngặt, nguyên liệu làm thịt chua phải chọn lọc kỹ càng để đảm bảo chất lượng sản phẩm.Trước đây, thịt chua được bà con chế biến từ thịt thú rừng như nai, hoẵng hay thịt lợn rừng. Còn ngày nay chủ yếu được làm bằng thịt lợn nít. Những miếng thịt ngon đươc lựa chọn để làm thịt chua như thịt mông sấn, thịt nạc vai...sau khi làm sạch được thái thành miếng nhỏ và đều. Một nguyên liệu không thể thiếu đối với món thịt chua đó chính là thính. Thính thường được làm làm từ gạo rang vàng xay nhỏ. Bí quyết tạo nên thành công cho món ăn chính là ở khâu rang thính. Thính rang phải đảm bảo yêu cầu rang kỹ đến cữ dậy mùi thơm, ngả màu vàng nhưng không được để cháy. Thị sau khi được thái lát mỏng sẽ được ướp gia vị kỹ càng, trộn đều với thính sao cho bột thính bám thật đều trên bề mặt các miếng thịt. Thịt được đưa và các túi sạch chuẩn bị cho quá trình lên men. Theo chia sẻ của bà con, những công đoạn thực hiện trên là công thức phổ biến. Tuy nhiên mỗi gia đình lại có một bí quyết gia truyền riêng để tạo ra sự khác biệt về hương vị cũng như nhu cầu thưởng thức của thực khách. Thông thường, thịt sẽ được ủ từ 7 đến 10 ngày là có thể sử dụng. Nếu như trước đây, thịt chua được muối trong ống tre, nứa thì giờ đây, để giản tiện thì bà con thường ủ thịt trong các túi sạch và để nơi kín gió. Tại các huyện vùng cao của tỉnh ta như Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Quế Phong...bà con không chỉ chế biến món thịt chua để ăn trong gia đình mà còn nâng tầm thành sản phẩm hàng hóa. Không cần cầu kỳ cửa hiệu, tại những gia đình có nghề truyền thống làm thịt chua đều được người dân tìm đến tận nhà để mua. Ngoài những bữa cơm hàng ngày thì trong các dịp lễ tết, cưới hỏi hay tiếp đón khách người dân ở đây không thể thiếu món đặc sản này. Mức giá hiện tại của một túi thịt chua dao động từ 40 đến 50 nghìn đồng/1 túi 200gram. Khi ăn, thịt có vị chua dịu do được lên men tự nhiên. Vị chua ấy kết hợp cùng các loại rau, gia vị ăn kèm khiến thực khách thưởng thức một lần sẽ nhớ mãi. T.Quỳnh - N.Nga