(Baonghean.vn) - Phủ Đàng Cao toạ lạc giữa cánh đồng làng thuộc xóm 1, xã Thanh Văn (Thanh Chương) là di tích lịch sử - kiến trúc – nghệ thuật có vẻ đẹp độc đáo.
Phủ Đàng Cao được nhân dân vùng Đại Đồng xây dựng vào thế kỷ XVI để thờ 3 nhân vật lịch sử: Thái phó Tấn quốc công Nguyễn Cảnh Hoan, Cường quận công Nguyễn Cảnh Vạn, Phó nham hầu Nguyễn Cảnh Yên – những người có công lao to lớn với đất nước thời hậu Lê.Trong khuôn viên rộng 2000 m2 có nhiều công trình như cổng tam quan, hạ, trung thượng điện, hồ sen…, trong đó cổng tam quan (xây dựng năm 1940) có lối kiến trúc giao thoa giữa Âu – Á là công trình độc đáo nhất di tích với lầu tam quan, trụ biểu, tượng canh, cột đèn, vừa có hình khối uy nghi vừa có đường nét hoa văn sắc sảo, mềm mại. Mặt trước cổng tam quan đề 3 chữ Hán lớn: cao – thiên - phối với ý nghĩa chỉ sự cao lớn của công trình Lầu tam quan cao gần 16 m. Tầng 1 có 4 cửa vòm thông ra 4 hướng, tầng 2 là nơi đặt bàn thờ với cửa tròn là những nhành trúc cách điệu, tầng 3 là gác chuông. Hai bên lầu và trụ biểu là 2 bức tượng lính canh, tượng bên phải cầm súng, tượng bên trái cầm gươm. Một góc cổng tam quan với nghê chầu, rồng lượn, rùa nổi hồ sen, cột đèn… được xây đắp kỳ công, tinh xảo. Cụ Nguyễn Cảnh Hồng (90 tuổi) - một người của dòng họ Nguyễn Cảnh cho biêt, từ 17 bản thiết kế, họ tộc Nguyễn Cảnh đã chọn được bản thiết kế cổng tam quan của cụ đồ Huềng. Cụ Huềng và nhóm thợ ở xã Ngọc Sơn đã xây dựng nên công trình từ các nguyên liệu gạch, cát, vôi, nhựa cây bời lời, mật mía và một khối lượng nhỏ xi măng. Móng tam quan được đóng rất nhiều cọc tre già. Sau cổng tam quan, đi qua bể nước và sân lớn là hạ điện 3 gian đã được trùng tu thời Bảo Đại. Trước trung điện là bức tam quan cao gần 3m, được xây dựng tương ứng với lối vào 3 gian thờ, có kiến trúc hài hoà giữa Âu và Á với những cửa vòm có trang trí hoa văn, cuốn thư, câu đối chữ Hán. Trung điện và thượng điện gắn liền nhau, bên trên các cột cái, cột quân, hạ, xà, cổ nghé, ván cửa đều được trang trí nhiều hình rồng, mây sống động, đẹp mắt. Bên phải phủ Đàng Cao là hồ sen hình bát giác, hồ sen đã góp phần làm cho cảnh quan di tích thêm phần cân xứng, tươi đẹp. Phủ Đàng Cao vừa có tính uy nghi, linh thiêng, vừa có vẻ đẹp hài hoà, độc đáo. Phủ đã được UBND tỉnh Nghệ An công nhận là di tích lịch sử - kiến trúc – Nghệ thuât năm 2013. Đây là một trong những danh lam, thắng cảnh ở Thanh Chương được nhiều du khách gần xa đến tham quan, chiêm ngưỡng. Huy Thư