Hỏi: Gia đình ông có được bồi thường phần đất đã bị Nhà nước thu hồi không? Nếu có thì sẽ được bồi thường như thế nào?
 
1. Theo thông tin ông Nguyễn Văn A cung cấp: Năm 2000 gia đình ông ký hợp đồng thuê đất với UBND xã X, mục đích để sản xuất nông nghiệp với diện tích 2 ha. Thời hạn thuê đất là 20 năm. Hiện nay, Nhà nước có chủ trương xây dựng khu chế biến sản xuất nông sản nên đã thu hồi một phần diện tích đất mà gia đình ông đã thuê.
 
Hỏi: Gia đình ông có được bồi thường phần đất đã bị Nhà nước thu hồi không? Nếu có thì sẽ được bồi thường như thế nào?
 
Trả lời:Điều 75, Luật Đất đai năm 2013 đã quy định cụ thể về điều kiện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Trong đó, bao gồm cả trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm. Đối với gia đình ông, thửa đất này là đất thuê trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê. Do đó đủ điều kiện để được bồi thường. Đây là điểm mới của Luật Đất đai 2013 so với Luật Đất đai năm 2003. Việc quy định như vậy nhằm đảm bảo sự công bằng cho những trường hợp thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê và trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất. Vì nghĩa vụ tài chính của họ giống nhau. 
 
Việc bồi thường được quy định như sau:
 
Theo quy định tại Khoản 2, Điều 74, Luật Đất đai năm 2013 thì: “Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất”.
 
Như vậy, gia đình ông sẽ được bồi thường một diện tích đất nông nghiệp tương đương với phần diện tích đã bị thu hồi. Nếu không có đất để bồi thường, thì sẽ được bồi thường bằng tiền theo giá của UBND tỉnh quy định.
 
2.Theo thông tin ông N cung cấp: Năm 1994 gia đình ông được Nhà nước giao cho một thửa đất có diện tích 157m2 tại xã Y, đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 2003. Tháng 10/2014, do có chủ trương mở rộng đường Quốc lộ nên toàn bộ diện tích đất của gia đình ông bị thu hồi. Tuy nhiên, khi tiến hành đo đạc lại đất để bồi thường, thì diện tích đất thực tế của gia đình ông lại là 180m2. Đất được sử dụng ổn định từ năm 1994 đến giờ, không có tranh chấp. 
 
Hỏi: Theo quy định của pháp luật về đất đai hiện nay thì việc bồi thường đất đã bị thu hồi đối với gia đình ông được thực hiện như thế nào? Phần diện tích đất tăng thêm có được bồi thường không?
 
Trả lời: Vấn đề bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất ở được quy định cụ thể tại Điều 79, Luật Đất đai năm 2013. Theo quy định này, nếu gia đình ông không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã thì sẽ được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở; nếu gia đình ông không có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở, thì Nhà nước bồi thường bằng tiền. Trong trường hợp gia đình ông vẫn còn đất ở, nhà ở trong địa bàn xã, thì được bồi thường bằng tiền. Đối với địa phương có điều kiện về quỹ đất ở thì được xem xét để bồi thường bằng đất ở.
 
Việc bồi thường cho phần diện tích đất tăng lên:
 
Theo thông tin ông cung cấp thì vấn đề bồi thường cho phần diện tích đất tăng lên đối với trường hợp của gia đình ông được thực hiện theo quy định tại Khoản 2, Khoản 3, Điều 12, Nghị định 47/2014/NĐ-CP:
 
 2.Nếu diện tích đo đạc thực tế nhiều hơn diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất do việc đo đạc trước đây thiếu chính xác, hoặc do khi kê khai đăng ký trước đây người sử dụng đất không kê khai hết diện tích, nhưng toàn bộ ranh giới thửa đất đã được xác định là không thay đổi, không có tranh chấp với những người sử dụng đất liền kề, không do lấn, chiếm thì bồi thường theo diện tích đo đạc thực tế. 
 
3. Nếu diện tích đất đo đạc thực tế nhiều hơn diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất, được ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi là ủy ban nhân dân cấp xã) nơi có đất xác nhận diện tích nhiều hơn là do khai hoang hoặc nhận chuyển quyền của người sử dụng đất trước đó, đất đã sử dụng ổn định và không có tranh chấp thì được bồi thường theo diện tích đo đạc thực tế”. 
 
Như vậy, nếu phần diện tích đất tăng lên của gia đình ông là do có sự sai sót trong đo đạc trước đây hoặc do khai hoang, nhận chuyển quyền của người sử dụng đất trước đó mà được UBND xã xác nhận thì vẫn được nhận bồi thường.
 
VĂN PHÒNG LUẬT SƯ TRỌNG HẢI & CỘNG SỰ