Nhiều năm qua, mặc dù được Đảng, Nhà nước, địa phương và các ngành ưu tiên đầu tư các chương trình dự án kinh tế - xã hội vào địa bàn, nhưng do thiên nhiên khắc nghiệt, điểm xuất phát quá thấp cùng với nhiều lý do khác nên các địa bàn biên giới vẫn thuộc diện đặc biệt khó khăn.
Tỷ lệ hộ đói nghèo cao, bình quân trên 50%, có những huyện trên 60% như huyện Kỳ Sơn (trong khi địa bàn biên giới cả nước là 28,8%; bình quân chung toàn tỉnh là 12%). Để giúp đồng bào xóa đói, giảm nghèo, lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An tích cực cùng địa phương triển khai thực hiện nhiều chương trình như xóa nhà tạm, cứu đói, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội... 
Đẩy mạnh chương trình phối hợp với các ngành, các tổ chức chính trị xã hội, các doanh nghiệp nhằm thu hút các nguồn lực và triển khai có hiệu quả các dự án. Kết hợp củng cố quốc phòng an ninh gắn với đảm bảo đời sống dân sinh như dự án nước sinh hoạt, làm đường giao thông, đường điện...
15 năm qua, được các tầng lớp nhân dân trong và ngoài tỉnh tích cực ủng hộ, nhất là sự giúp đỡ thiết thực của các đơn vị kết nghĩa, các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm như: Thành phố Vinh, Công ty xăng dầu PTS với xã Nhôn Mai, Mai Sơn (huyện Tương Dương); huyện Nam Đàn với xã Nậm Cắn, huyện Đô Lương với xã Mường Típ, Mường Ải, huyện Hưng Nguyên và quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) với xã Nậm Càn huyện Kỳ Sơn; Tập đoàn Dầu khí đầu tư xây dựng trường học, trạm xá quân dân y cho 2 bản tộc người Đan Lai ở Môn Sơn (Con Cuông)...
Thông qua chương trình kết nghĩa, bước đầu đã giúp nhân dân biên giới vượt qua những khó khăn trong cuộc sống: Đó là những chiếc áo ấm, chiếc cặp, quyển vở, kinh phí để đóng sửa bàn ghế; nhà nội trú cho các cháu có điều kiện đến trường; những cân gạo giúp dân qua cái đói trong mùa giáp hạt.
Bộ đội biên phòng Nghệ An còn đưa quân y về bản, xây dựng trạm xá quân dân y ở các bản vùng sâu, vùng xa, xây dựng đập thủy lợi, huy động công sức bộ đội giúp dân khai hoang ruộng nước, mở đường, tu sửa trường học cho các cháu học sinh. Đồng thời đưa cán bộ về trực tiếp tham gia sinh hoạt Đảng tại các thôn, bản giúp dân xây dựng các mô hình kinh tế hộ gia đình, cách làm ăn thoát nghèo, mô hình bản điểm, xã điểm...
Ngoài huy động các nguồn lực xã hội, các đơn vị còn vận động trừ 1 phần lương, phụ cấp của cán bộ, chiến sỹ và quỹ vốn của đơn vị để trực tiếp giúp dân khắc phục khó khăn, cứu đói mùa giáp hạt, giúp đỡ các cháu học sinh nghèo học giỏi...