Đi tìm tuổi thơ
Tại Quỹ Bảo trợ Trẻ em tỉnh Nghệ An, mỗi ngày, có khoảng trên dưới 45 phụ huynh đưa con em mình tới đây để theo học chương trình can thiệp trị liệu giáo dục đặc biệt. Đó là những trẻ mắc tự kỷ - chứng rối loạn về phát triển hành vi, ngôn ngữ và tương tác xã hội. Đại đa số trẻ thường trú ở thành phố Vinh, một số ít đến từ các huyện cận kề.
Cũng là mắc tự kỉ nhưng những trẻ tới đây không giống nhau. Có trẻ chậm phát triển trí tuệ, lại có trẻ tăng động, giảm chú ý và nhiều trẻ khác bị khiếm thính, rối loạn về khả năng ngôn ngữ. Khi trẻ tới đây, các cô giáo ở Quỹ sẽ có những bài tập riêng biệt nhằm khắc phục khiếm khuyết, phát huy các thế mạnh của trẻ. Những bài tập này có thể là trò chơi vận động, vẽ tranh, hát múa...
Chị N.T.T có con 4 tuổi mắc tự kỷ cho biết: Ban đầu gia đình nhận thấy cháu luôn lặng lẽ, ngơ ngác, không thể tham gia cuộc nói chuyện thông thường dù hoàn toàn có khả năng. Qua thăm khám, gia đình biết cháu mắc chứng tự kỷ nên ngoài việc điều trị bằng thuốc men, mỗi ngày gia đình lại đưa cháu tới Quỹ tham gia học. Mỗi buổi học như vậy kéo dài trong 1 giờ...Hai tháng, cháu tham gia học tại đây rất tiến bộ, đã biết đọc ít bài thơ ngắn và linh động hơn.
Trong giờ học, mỗi trẻ ở Quỹ đều có riêng một thế giới của mình. Có thế giới lặng lẽ, ở đó trẻ không kết bạn và chỉ thích chơi một mình. Có thế giới luôn vận động, trẻ không bao giờ ngừng nghỉ, luôn tay luôn chân nghịch ngợm.
Tại đây, mỗi cô theo kèm và giúp đỡ một cháu rèn luyện kỹ năng tạo lập và phát triển các mối quan hệ xã hội, kỹ năng giao tiếp hoặc khả năng vận dụng trí tưởng tượng...Quá trình giúp trẻ tự kỷ cân bằng, phát triển này được định danh là “Đi tìm lại tuổi thơ”.
Để nhấn mạnh tầm nghiêm trọng và sự phức tạp của chứng tự kỷ tới cộng đồng, năm 2007, Liên hiệp quốc đã chọn ngày 2/4 hàng năm là "Ngày thế giới nhận biết về chứng tự kỷ".
“Ngày thế giới nhận biết về chứng tự kỷ” năm 2019 có chủ đề “Cùng hành động vì trẻ em tử kỷ”.
Thạc sĩ tâm lý học phát triển trẻ em và thanh thiếu niên (Đại học Toulouse – Pháp) Tôn Thị Trí, công tác tại Quỹ Bảo trợ Trẻ em tỉnh Nghệ An cho hay: Nguyên nhân chính xác gây ra rối loạn tự kỉ vẫn chưa được biết rõ. Nó có thể từ việc rối loạn của bộ gen và các yếu tố khác, như: Cha mẹ tuổi cao sinh con; tổn thương não hoặc não bộ kém phát triển (sinh non trước 37 tuần, cân nặng khi sinh dưới 2,5 kg; chấn thương não sơ sinh...).
Hiện nay, tự kỷ không thể chữa khỏi hoàn toàn. Song chúng ta hoàn toàn cải thiện sự phát triển của trẻ bằng các liệu pháp can thiệp sớm ở trường học như: Liệu pháp hành vi (khuyến khích trẻ những hành động tích cực và ngăn cản các hành vi tiêu cực); liệu pháp về ngôn ngữ và liệu pháp nghề nghiệp; giúp trẻ tự kỷ điều chỉnh cảm giác ...
Để cải thiện cho trẻ, gia đình đóng vai trò rất quan trọng, đặc biệt là bố mẹ. Ở nhà, bố mẹ và mọi người cần nói chuyện với trẻ ngắn gọn, rõ ràng; tùy theo sở thích của trẻ mà đưa ra lựa chọn phù hợp với trẻ. Các thành viên trong gia đình cần thay phiên chơi với trẻ, giúp giảm hành vi lặp đi lặp lại của trẻ; tìm kiếm những chương trình hỗ trợ trẻ và cùng trẻ tham gia vào chương trình đó.
Tại TP Vinh, Nghệ An, ngày 1/4 đã diễn ra Chương trình "Tự kỷ - Hiểu để yêu thương" của nhóm Từng Bước Nhỏ là chương trình lần đầu tiên được tổ chức với sự tham gia của hơn 60 gia đình trẻ tự kỷ trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Đây là chương trình nằm trong chuỗi các hoạt động hướng về ngày 2/4, ngày nhận thức về tự kỷ trên toàn thế giới. Với mục đích nâng cao nhận thức về tự kỷ, mong mọi người hiểu đúng hơn về tự kỷ và cùng chung tay vì một xã hội an toàn, bền vững và phát triển cho người tự kỷ.