Phiên xét xử Lầu Bá Tồng (SN 1986, trú xã Nậm Càn, Kỳ Sơn) diễn ra khá nhanh bởi hành vi phạm tội của Tồng rất rõ ràng.
Lầu Bá Tồng cùng gia đình di cư sang bản Khả Mạ, Viên Thoong, Bolykhamxay Lào cũng khá lâu. Hai vợ chồng Tồng đã có với nhau 3 mặt con, chị vợ đang mang thai đứa thứ 4. Cuộc sống ở Lào cũng không khá hơn ở Việt Nam là mấy, nên ngày 22/1/2018, khi 3 người đàn ông đến nói với Tồng vận chuyển 6 bánh heroin giao cho một người đàn ông tên Công ở xã Na Ngoi (huyện Kỳ Sơn) với tiền công 16 triệu kíp Lào thì Tồng đồng ý.
Thỏa thuận xong với Tồng, 3 người đàn ông này rời đi. Tồng đi gặp Lỳ Bá Xia (trú cùng bản), rủ đi vận chuyển ma túy và hứa sẽ chia đôi tiền công. Cả hai mang theo ma túy cắt rừng đi bộ vào địa phận Việt Nam. Đến khoảng 4 giờ sáng ngày 24/1/2018, Tồng và Xia đến bản Nậm Bè, xã Xá Lượng, huyện Tương Dương. Tồng gọi điện cho người đàn ông tên Công theo số điện thoại 3 người đàn ông kia cho từ trước, hẹn đến lấy hàng. Lúc này Công thông báo đang ở Phù Quặc (Na Ngoi) nên hẹn Tồng 17h sẽ đến lấy hàng.
Đến khoảng 18h, khi Tồng và Công đi đến địa phận bản Ang, xã Xá Lượng, huyện Tương Dương thì bị các chiến sỹ trinh sát Đồn Biên phòng Na Ngoi phối hợp Đồn Biên phòng Nậm Càn và Đội kiểm soát ma túy, Cục Hải quan Nghệ An yêu cầu dừng xe kiểm tra hành chính. Lực lượng chức năng phát hiện trong 2 túi áo khoác Tồng mặc có 6 bánh heroin với tổng khối lượng là 1.952,96 gam. Lợi dụng sự hỗn loạn, người đàn ông tên Công vứt xe máy, bỏ chạy vào rừng.
Tại phiên tòa, Lầu Bá Tồng thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội như cáo trạng nêu. Tồng cho biết “vì ngu dốt, thiếu hiểu biết và hám lợi” nên đã phạm tội và mong muốn nhận được sự khoan hồng của pháp luật. Đại diện Viện KSND tỉnh Nghệ An giữ quyền công tố tại phiên tòa cho rằng số lượng ma túy mà Tồng vận chuyển là rất lớn, hành vi phạm tội đặc biệt nghiêm trọng nên đề nghị bị cáo mức án tử hình.
Luật sư bào chữa cho Tồng đề nghị HĐXX xem xét bị cáo là người dân tộc thiểu số, hiểu biết pháp luật hạn chế, trong quá trình điều tra, xét xử thành khẩn khai báo, gia đình có công với cách mạng để giảm án cho Lầu Bá Tồng.
Suốt phiên xét xử, vợ Tồng phải chạy ra hành lang dỗ đứa bé mới 5 tháng tuổi đang phải nhờ người bế hộ rồi chạy vào nghe ngóng. Chuyến di chuyển dài 4-5 tiếng đồng hồ khiến thằng bé mệt nên thường quấy khóc. Hồi Lầu Bá Tồng bị bắt giữ thằng bé còn chưa ra đời nên hôm nay chị đưa cả con xuống, mong hai cha con được gặp nhau. Nghe vị đại diện Viện KSND tỉnh đề nghị mức án chung thân, chị ngồi thừ ra, đưa tay quẹt nước mắt.
Giờ nghị án, chị vợ bế con nhỏ, cố gắng ào vào chỗ chồng. Chị đưa đứa con nhỏ xíu cho chồng, Tồng luống cuống đưa hai cánh tay còn mang còng ra đỡ lấy con. Thằng bé lạ bố, khóc thét, cứ cố chuồi người ra. Tồng ôm con, nước mắt tuôn như mưa. Nhìn thấy cảnh đấy, các đồng chí cảnh sát dẫn giải cũng không nỡ tách hai cha con Tồng ra bởi nếu đề nghị của đại diện Viện KSND được chấp nhận, biết đâu đây là lần gặp gỡ duy nhất của hai cha con Tồng.
Vừa đông người, vừa lạ, thằng bé khóc ngằn ngặt buộc Tồng phải trả con cho vợ, nước mắt rơi đẫm má người đàn ông đã có 4 mặt con đã từng bất chấp tất cả để vận chuyển “cái chết trắng”. Nếu phi vụ vận chuyển của Tồng trót lọt, không biết bao nhiêu gia đình tan nát, bao nhiêu đứa trẻ sẽ không được cha bế bồng như con của Tồng? “Cũng vì nghèo, thiếu hiểu biết quá”, người đàn ông lớn tuổi, hình như là bố Tồng biện bạch.
Sau khi nghị án, HĐXX nhận định hành vi phạm tội của bị cáo là đặc biệt nguy hiểm nhưng bị cáo cũng chỉ là người làm thuê, vì thiếu hiểu biết pháp luật mà phạm tội nên chưa cần thiết phải loại bỏ Lầu Bá Tồng ra khỏi đời sống xã hội. Xem xét toàn diện vụ án, HĐXX tuyên phạt Lầu Bá Tồng mức án tù chung thân.
Phiên tòa kết thúc, Lầu Bá Tồng được dẫn giải ra xe về trại giam. Vợ Tồng vội vã ôm con chạy theo. Tồng quay lại nói gì đó bằng tiếng Mông, nhìn con rồi bước lên xe đặc chủng. Tồng có cả cuộc đời còn lại ở trong buồng giam để suy nghĩ về những được mất mà lòng tham mang lại nhưng đứa con của Tồng sẽ không có những hạnh phúc được bố bế ẵm, chăm sóc như những đứa trẻ khác. Nó vẫn ngủ trong vongg tay mẹ mà không biết, chặng đường đời phía trước của 4 anh chị em sẽ rất khó khăn, thiếu thốn khi không có bố bên cạnh.