Mở đầu bài phát biểu khai mạc tại hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh: Xây dựng nông thôn mới (NTM) ở vùng Sông Hồng và Bắc Trung Bộ (ĐBSH và BTB) mang tính đặc trưng, đặc thù và đặc biệt. Trong quá trình triển khai chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM, các địa phương trong khu vực gặp không ít khó khăn, thách thức. Song "cái khó ló cái khôn", các địa phương đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo vượt khó về đích NTM và trở thành điển hình nhân rộng ra cả nước.
"Chẳng hạn như Nghệ An là tỉnh có diện tích rộng nhất nước, đông dân nhất với 16.500 Km2, dân số 3,2 triệu người, trong đó có 80% dân số sống ở vùng nông thôn, miền núi. Do đó, việc xây dựng NTM ở Nghệ An có những đặc thù riêng, những sáng tạo, cách làm hết sức đặc biệt..." - Bộ trưởng dẫn chứng.
Nghệ An có cách làm sáng tạo trong việc phát hiện, tôn vinh các xã, thôn/bản tiêu biểu trong phong trào xây dựng NTM thông qua cuộc thi “Xã NTM đẹp và thôn/bản NTM đẹp” tạo động lực thúc đẩy phong trào ngày càng rộng khắp và đi vào chiều sâu, làm mẫu cho các địa phương khác học tập, nhân rộng.
Với đặc thù riêng, địa hình rộng, tỷ lệ các huyện, xã miền núi nhiều, dân số là đồng bào các dân tộc chiếm tỷ lệ cao, đời sống người dân còn nhiều khó khăn, Thanh Hóa, Nghệ An đã lựa chọn xây dựng từng thôn, bản NTM với bộ tiêu chí phù hợp, từ đó xây dựng xã đạt chuẩn NTM đã tạo nên phong trào sôi nổi, rộng khắp, được nhân dân đồng tình hưởng ứng. Đến nay, toàn tỉnh Nghệ An đã 667 thôn/bản; Thanh Hóa có 576 thôn, bản đạt chuẩn đạt chuẩn NTM, diện mạo các thôn bản đổi thay từng ngày, đời sống người dân không ngừng được nâng cao.
Đặc biệt, xác định xây dựng NTM “chỉ có khởi đầu, không có kết thúc” nên các địa phương như: Nghệ An, Quảng Ninh, Hà Nam, Nam Định... có chủ trương, các xã sau khi đã đạt chuẩn NTM được chỉ đạo xây dựng xã NTM kiểu mẫu với các tiêu chí nâng cao. Các xã đã tiếp tục giữ vững các tiêu chí hiện có, hoàn thiện nâng cao các tiêu chí còn yếu, đồng thời tiếp tục rà soát, khắc phục các khó khăn, khai thác tiềm năng, lợi thế, triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển sản xuất gắn với tái cơ cấu nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, tăng thu nhập, giải quyết thêm nhiều việc làm tại địa phương, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, địa phương phát triển, phấn đấu sớm đạt chuẩn NTM nâng cao và NTM kiểu mẫu.
Với sự quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền từ Thành phố đến cơ sở, đặc biệt là người dân, Hà Nội phấn đấu đến hết năm 2020 có từ 10 huyện trở lên đạt chuẩn nông thôn mới, các xã cơ bản đạt chuẩn nông thôn mới, có từ 60 xã trở lên đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 20 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.