"Biến chủng tái tổ hợp XE lần đầu được phát hiện ở Anh vào ngày 19/1. Hiện các chuyên gia đã xác nhận hơn 600 trình tự gene có chứa biến chủng này", trích dẫn từ báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Theo ước tính ban đầu của WHO, tỷ lệ ca nhiễm cộng đồng sau khi xuất hiện XE cao hơn 10% so với BA.2. Như vậy, biến chủng có khả năng lây lan nhanh hơn phiên bản gốc của Omicron 43%. Tuy nhiên, WHO lưu ý cần có thêm nghiên cứu mới để xác nhận điều này.
Biến chủng XE tái tổ hợp (lai) từ BA.1 và BA.2, theo Cơ quan An ninh Y tế Anh (UKHSA). Cơ quan này đã xác nhận ít nhất 637 ca nhiễm XE tại Anh. Các bệnh nhân tập trung nhiều nhất ở London.
Tỷ lệ lây truyền XE ở Anh hiện ở mức dưới 1%. Tốc độ tăng trưởng ban đầu của biến chủng không khác biệt quá nhiều so với BA.2. Tuy nhiên, kể từ ngày 16/3, XE lây lan cao hơn 9,8% so với BA.2, con số này tương đồng với báo cáo của WHO.
UKHSA cho biết số ca nhiễm XE còn quá nhỏ để phân tích cụ thể theo từng khu vực. Hiện BA.2 vẫn là biến chủng chiếm ưu thế trong số các dòng phụ của Omicron. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng trong thời gian tới, số trường hợp nhiễm XE sẽ tăng lên, do biến chủng lai có khả năng lây lan cao hơn.
Theo WHO, việc nghiên cứu biến chủng gặp nhiều thách thức trong thời gian gần đây, bởi số ca nhiễm Covid-19 tại các quốc gia giảm đồng đều. Dữ liệu kém bao quát hơn vì thiếu xét nghiệm. Khả năng theo dõi virus đang ở đâu, lây lan và phát triển ra sao ngày càng khó khăn hơn.
Hiện Anh ghi nhận ba dòng biến chủng lai cần theo dõi là XD, XE và XF. Trong đó, XD và XP tái tổ hợp từ Delta và BA.1. Các nhà khoa học tạm gọi các biến chủng này là Deltacron. XF chỉ chiếm một phần nhỏ ca nhiễm của Anh và đã ngừng xuất hiện kể từ ngày 15/2.
Thông tin về biến chủng lai giữa Delta và Omicron nghe có vẻ đáng lo ngại, song một số nhà nghiên cứu cho rằng cộng đồng không cần hoảng sợ. "Đây không phải mối lo mới", tiến sĩ Etienne Simon-Loriere, chuyên gia virus học tại Viện Pasteur ở Paris, người dẫn đầu nhóm phân lập được chủng Deltacron, cho biết.
Hiện tượng tái tổ hợp virus xảy ra khi một người nhiễm hai biến chủng cùng một lúc. Ví dụ, người bệnh đến một nơi đông đúc, lây nhiễm từ nhiều F0. Hai loại biến chủng xâm nhập vào cùng một tế bào. Khi tế bào sản sinh virus mới, vật liệu di truyền của chúng bị trộn lẫn, khả năng cao tạo ra biến chủng lai.
Hiện tượng nCoV tái tổ hợp không mới. Tuy nhiên hầu hết, quá trình này thường dẫn đến ngõ cụt, virus tự triệt tiêu bởi biến chủng có gene hỗn hợp không hoạt động tốt như các phiên bản trước đó.