Việc UBND huyện Quỳ Châu yêu cầu Doanh nghiệp tư nhân Trường Linh khơi thông, trả lại dòng chảy sông Hiếu được thể hiện tại Văn bản số 78/UBND-TNMT ngày 6/2/2020.
Văn bản số 78/UBND-TNMT nêu: Ngày 16/1/2020, Báo Nghệ An đăng bài “Ai cho phép Doanh nghiệp tư nhân Trường Linh chăn dòng sông Hiếu?”. Sau khi nhận được phản ánh của quý báo, UBND huyện đã chỉ đạo Phòng TN&MT phối hợp với UBND thị trấn Tân Lạc, UBND xã Châu Hạnh kiểm tra, xác minh tại thực địa.
Qua kiểm tra, việc đắp đất chặn một nhánh nhỏ của sông Hiếu là có thật, nhưng đây là phương án khai thác của doanh nghiệp để đưa máy móc sang khơi thông bãi bồi giữa dòng chia sông Hiếu thành hai dòng chảy (do khai thác vàng sa khoáng trước đây để trả lại nguyên trạng dòng sông như trước). Tuy nhiên, phương án khai thác của doanh nghiệp chưa được cấp có thẩm quyền thẩm định, cho phép thêm quy định, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, sạt lở đất khi có lũ về.
Để đảm bảo thực hiện đúng các quy định của pháp luật về khai thác cát sỏi lòng sông Hiếu theo Luật Khoáng sản 2010, Nghị định số 158/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản, UBND huyện Quỳ Châu yêu cầu UBND thị trấn Tân Lạc và Doanh nghiệp tư nhân Trường Linh thực hiện nghiêm túc các nội dung sau:
Giao UBND thị trấn Tân Lạc chỉ đạo, đốc thúc Doanh nghiệp tư nhân Trường Linh khẩn trương xây dựng phương án khai thác theo kế hoạch của doanh nghiệp trình cấp thẩm quyền xem xét, phê duyệt theo quy định đồng thời khơi thông, hoàn trả lại mặt bằng dòng chảy sông Hiếu bên nhánh nhỏ bờ Tả (khu vực mà doanh nghiệp đã đắp chặn dòng chảy) xong trước ngày 15/2/2020.
Thường xuyên kiểm tra, giám sát mọi hoạt động khai thác cát sỏi của Doanh nghiệp tư nhân Trường Linh, nếu phát hiện hành vi vi phạm pháp luật thì yêu cầu đình chỉ, xử lý nghiêm theo quy định đã được phân cấp.
Yêu cầu Doanh nghiệp tư nhân Trường Linh tập trung máy móc, trang thiết bị và nhân lực để khơi thông lại dòng chảy sông Hiếu mà doanh nghiệp đã đắp chặn trước đó đảm bảo thời gian nêu trên. Thực hiện đúng các quy trình khai thác, đúng ranh giới, mốc giới, diện tích khu vực khai thác đã bàn giao mỏ ngoài thực địa và công suất đã được UBND tỉnh cho khai thác tại Giấy phép khai thác số 5501/GP-UBND ngày 13/11/2017.
Đối với các phương án cải tạo mỏ, phương án khai thác mới của doanh nghiệp mà làm thay đổi dòng chảy sông Hiếu tại khu vực khai thác mỏ khi chưa được cấp có thẩm quyền thẩm định, cho phép thì doanh nghiệp tuyệt đối chưa được thực hiện. Quá trình khai thác mỏ của doanh nghiệp phải đảm bảo an toàn kỹ thuật, an toàn công trình mỏ, có biện pháp phòng, chống các sự cố, đảm bảo an toàn lao động, và các quy định khác có liên quan về an toàn khai thác mỏ.
Sau khi tiếp nhận được Văn bản số 78/UBND-TNMT của UBND huyện Quỳ Châu, PV Báo Nghệ An đã đề nghị UBND xã Châu Hạnh kiểm tra thực tế khu vực sông Hiếu bị chăn dòng. Qua kiểm tra, UBND xã Châu Hạnh thông tin, Doanh nghiệp tư nhân Trường Linh đã đưa thiết bị máy móc và nhân lực đến nhánh sông Hiếu bị doanh nghiệp này chặn dòng trước đó để khơi thông, trả lại dòng chảy tự nhiên ban đầu.
Chiều 7/2/2020, một công dân bản Kẻ Bọn cũng xác nhận với PV Báo Nghệ An việc Doanh nghiệp tư nhân Trường Linh tổ chức khơi thông dòng chảy. Người này cho biết: “Họ đã khơi thông được một phần. Ngày hôm nay thủy điện cũng xả nước nhiều hơn. Nước sông Hiếu chảy mạnh hơn những đợt trước nên chảy xói phía bên đó (bên nhánh Tả sông Hiếu, thuộc khối Tân Hương, thị trấn Tân Lạc – PV), nên phía bên bản Kẻ Bọn đỡ nhiều rồi…”.
Trước đó, ngày 5/2/2020, Sở TN&MT có Văn bản số 456/STNMT-KS khẳng định quá trình hoạt động khai thác, doanh nghiệp đã tự ý đắp đê kè chặn 1 nhánh dòng chảy sông Hiếu tại khối Tân Hương, thị trấn Tân Lạc, huyện Quỳ Châu làm ảnh hưởng dòng chảy sông Hiếu, gây sạt lở bờ sông là không phù hợp hồ sơ cấp phép và quy định pháp luật.
Qua đó, yêu cầu Doanh nghiệp tư nhân Trường Linh phục hồi nguyên trạng, khơi thông dòng chảy tự nhiên nhánh sông Hiếu đoạn qua khối Tân Hương, thị trấn Quỳ Châu đã bị đào đắp trong thời gian qua.
Đồng thời, đề nghị UBND huyện Quỳ Châu chỉ đạo các phòng, đơn vị liên quan và UBND thị trấn Tân Lạc thường xuyên kiểm tra, đôn đốc và giám sát Doanh nghiệp tư nhân Trường Linh thực hiện phục hồi hiện trạng, khơi thông dòng chảy tự nhiên khu vực đã kè đập; xử lý nghiêm theo quy định pháp luật nếu Doanh nghiệp tư nhân Trường Linh không thực hiện...