Đúng là giá thành ô tô ở Việt Nam hiện nay đang cao so với các nước khác, kể cả những nước đang phát triển cũng như những nước xung quanh, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải thừa nhận tại cuộc họp báo Chính phủ, chiều 2/12.
Câu hỏi của phóng viên là, hiện nhiều doanh nghiệp sản xuất ôtô trong nước than khó về chính sách thuế, phí với ôtô nguyên chiếc, linh kiện sản xuất trong nước, gây khó khăn cho cạnh tranh và tăng tỷ lệ nội địa hóa. Có doanh nghiệp nói đã lỗ hàng trăm triệu đồng mỗi xe bán ra. Thuế phí khiến giá xe đội lên rất cao so với thu nhập người dân.
Câu hỏi dành cho lãnh đạo Bộ Công Thương là khi nào có chính sách phát triển ngành công nghiệp ôtô trong nước theo hướng thực chất, tránh vết xe đổ của các doanh nghiệp trước đây. Khi nào người tiêu dùng Việt Nam được mua ôtô giá rẻ?
Trả lời, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải khẳng định là đối với bất cứ quốc gia nào, nhất là những nước có đến 100 triệu dân như Việt Nam, ngành công nghiệp ôtô hết sức quan trọng.
Thừa nhận giá ôtô ở Việt Nam cao, ông Hải nêu lý do như thuế phí hiện chiếm một phần tương đối lớn trong tỷ lệ tạo thành giá thành, rồi chi phí sản xuất lắp ráp ôtô trong nước đang khá cao.
Theo lãnh đạo Bộ Công Thương, dung lượng thị trường của Việt Nam còn nhỏ do ngành công nghiệp ôtô của Việt Nam chưa đủ các điều kiện thị trường và những yếu tổ khác để phát triển giống như các quốc gia khác trên thế giới cũng như trong khu vực, trong khi cũng phải chịu sự cạnh tranh rất khốc liệt của các đối thủ khác như Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ và kể cả các nước ASEAN.
Mặt khác, Việt Nam đi sau, phát triển sau so với các nước khác, kể cả các nước trong khu vực chứ đừng nói là các nước tiên tiến trên thế giới, trong khi đã hội nhập rất sâu rộng vào nền kinh tế thế giới và đã ký kết rất nhiều hiệp định thương mại tự do. Chính vì vậy, dư địa để can thiệp bằng chính sách vào phát triển công nghiệp, trong đó có công nghiệp ô tô, không lớn, vì phải tuân thủ các cam kết quốc tế, có nghĩa là không phải chúng ta muốn làm gì thì làm, ông Hải nhấn mạnh.
Lý do nữa, theo Thứ trưởng là Việt Nam chưa có nhiều doanh nghiệp tầm cỡ khu vực và thế giới trong lĩnh vực công nghiệp ôtô. "Chúng ta không có những đầu tàu nên rất khó để kéo những toa tàu, chính là nền sản xuất công nghiệp hỗ trợ của chúng ta. Đây là một thực tế", ông Hải nói.
Tiếp theo ông Hải nhắc đến tập quán kinh doanh ở các nước cho thấy doanh nghiệp FDI thường sử dụng doanh nghiệp sản xuất linh kiện tại chính quốc gia bản xứ của mình, do đó, thiếu sự gia nhập, kết nối giữa khối FDI và nội địa.
Thêm nữa là Việt Nam đang thiếu các vật liệu cơ bản để sản xuất, chế tạo ôtô như nhựa, cao su... nên phải nhập khẩu, giá thành cao.
Về giải pháp sắp tới, ông Hải cho biết Chính phủ sẽ bảo vệ, tạo dựng phát triển thị trường ôtô trong nước với những hàng rào kỹ thuật, đảm bảo đúng các cam kết quốc tế.
Ngoài ra còn có chính sách kích cầu tiêu dùng ôtô thông qua việc quy hoạch hợp lý hệ thống hạ tầng giao thông, khuyến khích tín dụng để tiêu dùng sản phẩm ôtô.
Thứ trưởng Hải cũng cho biết là đã nắm bắt được nhu cầu, đề xuất kiến nghị của các doanh nghiệp hoạt động trong ngành ôtô của Việt Nam để đề xuất sửa đổi và bổ sung một số quy định liên quan đến thuế, phí nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh, thu hẹp khoảng cách về chi phí sản xuất giữa ôtô trong nước và ôtô nhập khẩu.
Ông Hải cũng khẳng định sẽ có các cơ chế thu hút chính sách đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia vào các dự án có quy mô lớn tại Việt Nam nhưng tập trung vào các thương hiệu và dòng xe chưa có tại khu vực ASEAN để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước tham gia sâu vào chuỗi sản xuất ôtô đa quốc gia và hướng tới thị trường xuất khẩu trong khu vực.