(Baonghean.vn) - Xã Xuân Thành (Yên Thành) có làng Kẻ Gám nổi tiếng với nghệ thuật hát tuồng. Chẳng biết tuồng xuất hiện tại miền đất này tự bao giờ. Cũng có thể vùng đất lành với thế sông dáng núi chốn này đã sản sinh ra nhiều bậc tài danh, đi giao du nhiều nơi chốn để rồi mang về. Theo thăng trầm thời gian, tuồng không mai một đi, mà mãi được kế thừa và phát triển.
Một ngày mới đây, về với Rú Gám - sông Dinh, chúng tôi đã được thăm chùa Gám (Chí Linh tự) và thưởng thức tuồng, chèo ngay tại sân chùa.
Nhiều pho tuồng cổ như “Lưu Bình - Dương Lễ”; “Sơn Hậu Đệ Nhị”; “Lục Vân Tiên – Kiều Nguyệt Nga”, “Dưới cờ đại nghĩa” (tức vở Trưng Trắc - Trưng Nhị), “Tống Trân Cúc Hoa”... đã được các diễn viên nghiệp dư làng Kẻ Gám trình diễn trong các dịp hội làng, ngày lễ, tết làm mê say lòng người dân không chỉ trong làng, xã mà ra các xã bạn.
Bây giờ, trong mỗi dịp Lễ hội đền – chùa Gám (từ ngày 14-16/2 âm lịch) ngoài được tìm hiểu về đạo Phật, tham dự lễ hội hoa đăng, lễ cầu an, cầu siêu, tham gia các sinh hoạt Phật giáo, Lão giáo, du khách còn được thưởng thức biểu diễn tuồng cổ - một phần không thể thiếu trong các lễ hội ở làng Gám.
Gần đó, xã Lăng Thành - một miền đất cổ - từng là lỵ sở của vùng Hoan Diễn trên đất Qùy Lăng xưa, lại là nơi lưu giữ vốn hát chèo. Có lẽ, các vị quan từ kinh thành theo lệnh vua về đây cai trị đã mang theo nhiều nét văn hóa đặc sắc của Kinh Bắc văn hiến cổ xưa. Trong đó, có cả những làn điệu chèo nổi tiếng. Bởi thế, thật thú vị khi ta có thể bắt gặp cả một miền quê hát chèo ở xã Lăng Thành. Nơi đây, từ các cụ già đến các bạn trẻ đều có thể hát chèo và thể hiện rất nhuần nhị, thấm đẫm một nét văn hóa chèo trên xứ Nghệ.
Trần Hải