Triển vọng phát triển mới của miền Tây Nghệ An

(Baonghean) - Việc khánh thành đưa vào sử dụng Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Tây Nghệ An và Dự án đầu tư xây dựng đường Châu Thôn - Tân Xuân sẽ mở ra triển vọng mới cho việc phát triển miền Tây của tỉnh vốn có vị trí chiến lược quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của cả nước...

Từ trước đến nay, 2 tuyến Quốc lộ 7 và 48 chạy dọc song song với nhau, chia đôi 11 huyện miền núi cao của tỉnh Nghệ An thành 2 tuyến độc lập. Do đó, muốn đi từ Kỳ Sơn, Tương Dương phía Tây Nam qua các huyện phía Tây Bắc là Quế Phong, Quỳ Châu và ngược lại, thì không có cách nào khác phải lội ngược dòng để cua vòng lại. Do địa hình cách trở, nhiều bản làng vùng cao sống biệt lập, cùng với đó là nông sản, vật nuôi của bà con người Mông, Thái, Khơ mú, Ơ Đu làm ra không thể lưu thông, mua bán ra ngoài...  Kinh tế kém phát triển, đời sống văn hóa tinh thần thiếu thốn, tình hình an ninh chính trị có nhiều diễn biến phức tạp ở cả một vành đai phía Tây rộng lớn, việc mở tuyến đường Tây Nghệ An có ý nghĩa rất quan trọng, sẽ tạo ra động lực đặc biệt trong phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh nơi đây.  

Lãnh đạo Sở GTVT kiểm tra thi công tuyến đường Tây Nghệ An. Ảnh: Hoàng Vĩnh

Dự án đầu tư xây dựng tuyến phía Tây Nghệ An đã được Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt tại Quyết định số 1619/QĐ-GTVT ngày 12/5/2005 và được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định số 5862/QĐ.UBND.CN ngày 7/12/2010 với tổng mức đầu tư: 2.127 tỷ đồng bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, với tổng chiều dài tuyến là 186 km. Dự án được chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn I từ Km0 – Km94 và giai đoạn II từ Km94 - Km216. Sau những thành công bước đầu của giai đoạn 1, hoàn thành tuyến đường từ Thị trấn Kim Sơn đi Thông Thụ dài 78 km, nền KT-XH của huyện miền núi cao Quế Phong đã có những đổi thay rõ rệt. Tuyến đường nối thông Quốc lộ 48 với nước bạn Lào qua Cửa khẩu Thông Thụ và thông thương với một vùng rộng lớn miền Tây của tỉnh Thanh Hóa. Bước vào giai đoạn thứ 2 của dự án, do thi công trong giai đoạn thắt chặt đầu tư công theo tinh thần Nghị quyết 11 của Chính phủ, nên công trình bị gián đoạn vì thiếu vốn. Bên cạnh đó, quá trình thi công dự án gặp rất nhiều khó khăn, thách thức do phải thi công trên địa hình phức tạp, vật liệu khan hiếm, việc vận chuyển vật liệu vào công trường gặp vô vàn khó khăn. 

Sau khi có Nghị quyết số 26 của Bộ Chính trị, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Nghệ An đã giao nhiệm vụ cho ngành GTVT phấn đấu sớm khánh thành tuyến Tây Nghệ An và đưa vào sử dụng. Chính vì thế mà ngành nỗ lực cao độ để kêu gọi, thu hút nguồn vốn, động viên các nhà thầu hoàn thành tuyến đường này. Để có được nguồn vốn khá lớn từ ngân sách Trung ương là sự nỗ lực quyết tâm rất cao của các đồng chí lãnh đạo tỉnh, sự tham mưu kiên trì, sáng tạo linh hoạt của chủ đầu tư là Sở GTVT. Đầu năm 2014, nhiều hạng mục thi công trên các cung đường tuyến miền Tây Nghệ An sôi động trở lại. Đặc biệt, quá trình thi công và triển khai dự án luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo, kiểm tra thường xuyên của các đồng chí lãnh đạo tỉnh, của cấp ủy, chính quyền các địa phương và sự ủng hộ của nhân dân các dân tộc nơi tuyến đường đi qua; cùng với sự nỗ lực dồn quyết tâm, vượt lên những vất vả khó khăn của các đơn vị tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, các nhà thầu thi công thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ, thi công nhiều mũi, tăng ca,... đến nay, các công trình đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng, đảm bảo yêu cầu.

Điều dễ nhận thấy, đường đi đến đâu cuộc sống như hồi sinh đến đó. Nhà cửa được xây mới, điện lưới đang kéo về, giao thông thuận tiện đi lại cho bà con các dân tộc, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội miền Tây Nghệ An. Và điều quan trọng hơn, mong muốn từ lâu của bà con các dân tộc là nông sản làm ra không còn lo bị tư thương ép giá. Đặc biệt hơn, năm học mới 2015 - 2016, thầy và trò các xã dọc tuyến đường miền Tây có thể tới trường trên những cung đường mới, an toàn, sạch đẹp. Niềm mơ ước có một con đường xuyên qua các ngọn núi, kết nối các xã nằm dọc vùng biên giới Việt – Lào của đồng bào các dân tộc miền Tây Nghệ An nay đã thành hiện thực, khi tuyến phía Tây Nghệ An hoàn thành đưa vào sử dụng. Đồng chí Lô Văn Quang, Chủ tịch UBND xã Mai Sơn (Tương Dương) cho biết: “Mai Sơn là xã có diện tích lớn, nhưng lại biệt lập hoàn toàn với khu vực bên ngoài, do ngăn cách lòng hồ Thủy điện Bản Vẽ, vì vậy cuộc sống của người dân Mai Sơn chủ yếu dựa vào nương rẫy, hoàn toàn tự cung, tự cấp. Sự bó hẹp, biệt lập này đã được phá bỏ khi Dự án xây dựng tuyến phía Tây Nghệ An được đưa vào sử dụng. Đường giao thông đã vực dậy khí thế, tăng thêm quyết tâm cho người dân đầu tư, sản xuất, vươn lên với một cuộc sống đủ đầy hơn”.

Cùng với đẩy nhanh tiến độ Dự án đầu tư xây dựng tuyến phía Tây Nghệ An, Sở GTVT tập trung chỉ đạo hoàn thành đưa vào sử dụng Dự án đầu tư xây dựng đường Châu Thôn - Tân Xuân nối các huyện Quỳ Hợp, Tân Kỳ, Quế Phong. Dự án do Sở GTVT làm chủ đầu tư, có tổng chiều dài 76,8 km, với tổng mức đầu tư 737 tỷ đồng bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ và được khởi công từ tháng 8/2008. Dự án được chia thành 2 giai đoạn: Giai đoạn 1 có tổng chiều dài 43,8 km, điểm đầu Km43+800 thuộc xã Quang Phong, huyện Quế Phong, điểm cuối giao với đường mòn Hồ Chí Minh thuộc xã Nghĩa Đồng, huyện Tân Kỳ; Giai đoạn 2 có tổng chiều dài 33,6 km, điểm đầu Km66+634 thuộc Thị trấn Quỳ Hợp, điểm cuối Km112+500 thuộc xã Nghĩa Đồng, huyện Tân Kỳ.

Như vậy, tuyến đường Tây Nghệ An và đường Châu Thôn - Tân Xuân hoàn thành, đồng nghĩa với việc kết nối các huyện miền Tây Nghệ An với nhau thành một hành trình liên hoàn; kết nối QL7, QL48 và đường Hồ Chí Minh, sẽ trở thành trục giao thông huyết mạch thứ ba của Nghệ An, kết nối Cửa khẩu Na Mèo của Thanh Hóa và các cửa khẩu: Thông Thụ (Quế Phong), Nậm Cắn (Kỳ Sơn), Tam Hợp (Tương Dương) của Nghệ An với các tỉnh phía Đông nước bạn Lào. Đây là các dự án nằm trong Đề án “Phát triển kinh tế - xã hội miền Tây tỉnh Nghệ An đến năm 2020” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2355/QĐ-TTg ngày 4/12/2013, tạo thành mạng lưới giao thông đồng bộ, là đòn bẩy thúc đẩy KT-XH khu vực miền Tây phát triển, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các dân tộc; là tuyến đường kết nối đường vành đai biên giới với các tỉnh, góp phần giữ vững thế trận quốc phòng - an ninh biên giới của quốc gia. Đồng chí Lê Văn Giáp, Chủ tịch UBND huyện Quế Phong cho biết: “Các tuyến đường được khánh thành đưa vào sử dụng, tạo điều kiện cho bà con được thông thương giữa các huyện với nhau; góp phần lớn đến việc tăng trưởng của cực Tây Nghệ An. Nhất là đối với huyện Quế Phong, giao thông thuận tiện thông thương với các huyện trong tỉnh và nước bạn Lào...”.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nguyễn Hồng Kỳ, Ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở GTVT cho biết: “Ngành tập trung chỉ đạo quyết liệt phấn đấu sớm khánh thành tuyến Tây Nghệ An và đường Châu Thôn - Tân Xuân và đưa vào sử dụng. Chính vì thế mà ngành nỗ lực cao độ để kêu gọi, thu hút nguồn vốn, động viên các nhà thầu hoàn thành các tuyến đường. Tuyến Tây Nghệ An sẽ trở thành Quốc lộ sau khi trình Bộ GTVT cho chủ trương; sẽ kết nối với Tây Thanh Hóa và kéo dài sang tuyến Mường Xén - Ta Đo - Khe Kiền của Kỳ Sơn, trở thành các huyết mạch dọc trục, song song với các tuyến đường Hồ Chí Minh và Quốc lộ 1A. Các tuyến đường này không những đảm bảo giao thông huyết mạch mà còn đảm bảo về quốc phòng, an ninh theo đúng đề án của Thủ tướng Chính phủ về phát triển miền Tây Nghệ An”. 

Cùng với các tuyến đường ở phía Tây, thì những hệ thống giao thông đang kết nối hiện nay cũng sẽ tạo điều kiện cho Nghệ An phát triển toàn diện hơn nữa trong thời gian tới. Đây sẽ là bước đệm, tạo thuận lợi cho việc đầu tư, kết nối cả một vùng rộng lớn, hội đủ các yếu tố cần thiết để cùng phát triển vươn lên; tạo cơ hội thu hút đầu tư, khai thác tiềm năng, lợi thế của miền Tây Nghệ An, triển khai các chương trình, dự án, mô hình kinh tế cho người dân vùng núi cao ngày càng nhiều hơn. Đồng bào ở các huyện nghèo miền Tây tỉnh nhà cũng sẽ có nhiều hơn cơ hội thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Với việc khánh thành, đưa vào khai thác các tuyến đường Tây Nghệ An, đường Châu Thôn - Tân Xuân đã thực hiện thành công bước đầu Quyết định 2355 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển miền Tây Nghệ An và Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020.

Thanh Lê