Sáng 16/11, Thường trực Huyện ủy Tương Dương tổ chức phiên làm việc với Tổng Công ty Cổ phần Phát triển Điện lực Việt Nam, chủ đầu tư Nhà máy Thủy điện Khe Bố để giải quyết các tồn tại, vướng mắc kéo dài tại dự án Nhà máy Thủy điện Khe Bố. Ông Nguyễn Văn Hải - Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, Bí thư Huyện ủy Tương Dương chủ trì buổi làm việc. 

bna_1_anh_pv4685003_16112020.jpgToàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Đ.C

Nhiều tồn tại vướng mắc

Theo báo cáo, tuy nhà máy Thủy điện Khe Bố đã đi vào hoạt động từ năm 2013, nhưng đến nay công tác bồi thường, di dân tái định cư một số hạng mục của dự án vẫn chưa hoàn thành, còn một số tồn tại vướng mắc.

Cụ thể, tại thị trấn Thạch Giám, khu vực lòng hồ thủy điện, các thửa đất nông nghiệp đã được trích đo địa chính nhưng chưa được lập hồ sơ bồi thường, hỗ trợ về đất nông nghiệp có 50 hộ/50 thửa. Tuyến đường giao thông bản Lau - Mác - Nhẫn, tổng số thửa chưa được bồi thường là 97 thửa, hiện nay đã công khai lấy ý kiến nhân dân nhưng chưa ký hồ sơ trình phê duyệt theo quy định. Thị trấn Hòa Bình cũ (nay thị trấn Thạch Giám) đã thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ về đất khu vực lòng hồ thủy điện Khe Bố được 83/92 hộ bị ảnh hưởng, còn lại 9 hộ chưa thống nhất phương án nên chưa ký hồ sơ.

Tại xã Tam Thái, các thửa đất đã được đo đạc bản đồ địa chính nhưng chưa được lập hồ sơ bồi thường về đất có 17 hộ/ 17 thửa. Tại xã Yên Thắng, đối với các thửa đất đã được đo đạc bản đồ địa chính nhưng chưa được lập hồ sơ bồi thường, hỗ trợ về đất: Bản Pủng, có 48 thửa đất đã được đo đạc bản đồ địa chính, nhưng do chồng lấn trên thửa đất lâm nghiệp đã được cấp giấy chứng nhận cho hộ khác. Bản Cành, có 02 hộ thuộc diện di dân tự do theo nguyện vọng nằm trong 9 hộ di dời đợt 1 nhưng chưa được bồi thường về đất ở đối với phần diện tích còn lại, trong khi đó 7 hộ khác đã được bồi thường xong. Bản Lườm, có 02 thửa đất đã được đo đạc bản đồ địa chính nhưng do chồng lấn trên thửa đất lâm nghiệp đã được cấp giấy chứng nhận cho hộ khác...

Tại xã Tam Quang, hiện có 44 hộ/86 thửa đã họp công khai diện tích và xác minh nguồn gốc đất, nhưng chưa lập hồ sơ bồi thường, trong đó có 4 hộ đất ở đã được đo đạc bản đồ địa chính tại khu mặt bằng công trường bản Tam Hương có nguyện vọng sử dụng đất để ở chứ không nhận tiền đền bù, nhưng thực tế, hiện nay đất nhà ở của 4 hộ này đang sử dụng nằm trên giấy chứng nhận đã cấp cho thủy điện Khe Bố.

Chưa giải quyết dứt điểm phương án hỗ trợ do ảnh hưởng xả lũ năm 2018 cho 18 hộ dân tại làng Khe Bố khiếu nại theo ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 611/UBND-BTD ngày 17/7/2020 và 49 hộ dân không có đơn còn lại. Sửa chữa đường dân sinh bị ngập sau khi tích nước tại khe Mọi của bản Tam Hương, chủ đầu tư đã cam kết khắc phục sửa chữa xong trước ngày  30/12/2018, nhưng đến nay chưa thực hiện.

Nhà máy Thủy điện Khe Bố. Ảnh tư liệu

Tại xã Tam Đình, cụ thểbản Đình Tiến, các thửa đất đã được đo đạc bản đồ địa chính nhưng chưa được lập hồ sơ bồi thường về đất: Có 59 thửa đất đã được đo đạc bản đồ địa chính nhưng do chồng lấn trên thửa đất lâm nghiệp và nông nghiệp chưa được lập hồ sơ bồi thường. Bản Đình Thắng, các thửa đất đã được đo đạc bản đồ địa chính nhưng chưa được lập hồ sơ bồi thường về đất: Có 14 thửa đất đã được đo đạc bản đồ địa chính nhưng do chồng lấn trên thửa đất lâm nghiệp và nông nghiệp chưa được lập hồ sơ bồi thường.

Bản Đình Hương, các thửa đất đã được đo đạc bản đồ địa chính nhưng chưa được lập hồ sơ bồi thường về đất: Có 46 thửa đất đã được đo đạc bản đồ địa chính nhưng do chồng lấn trên thửa đất lâm nghiệp và nông nghiệp chưa được lập hồ sơ bồi thường. Bản Đình Phong, các thửa đất đã được đo đạc bản đồ địa chính nhưng chưa được lập hồ sơ bồi thường về đất: Có 37 thửa đất đã được đo đạc bản đồ địa chính nhưng do chồng lấn trên thửa đất lâm nghiệp và nông nghiệp chưa được lập hồ sơ bồi thường...

Tại xã Xá Lượng, các thửa đất đã được đo đạc bản đồ địa chính nhưng chưa được lập hồ sơ bồi thường về đất có 52 thửa. Có 4 hộ thuộc diện ảnh hưởng lũ lụt năm 2018 đã được hỗ trợ 50 % kinh phí, phần còn lại chưa chi trả do chủ sử dụng đất chưa di dời.

Đại diện lãnh đạo xã Tam Quang nêu ý kiến. Ảnh: N.L

Ngoài ra, còn một số tồn tại vướng mắc khác: Khu vực lòng hồ thủy điện Khe Bố tại các vị trí: hai bên cầu treo Bản Lau, khu vực xóm Bệnh Viện, bản Khe Chi, thị trấn Thạch Giám; Khu vực Chợ Tam Thái thuộc bản Lũng, xã Tam Thái; Khu vực dân cư tại bản Cành Tạng, xã Yên Thắng đã được VNPD ký hợp đồng Công ty Tư vấn Thiết kế Xây dựng Điện 1 thực hiện cắm mốc tăng dày, điều chỉnh bổ sung ngoài thực địa, nhưng chưa cung cấp hồ sơ địa chính được cấp có thẩm quyền phê duyệt để thực hiện công tác lập hồ sơ bồi thường về đất đai cho nhân dân. Nội dung đã cam kết từ năm 2018, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện.

Do các một số khu TĐC của dự án có sai lệch so với hồ sơ quy hoạch ban đầu, vì vậy để hoàn hoàn thiện các thủ tục pháp lý liên quan phục vụ công tác quản lý đất đai trên địa bàn, UBND huyện đã yêu cầu chủ đầu tư điều chỉnh đúng với thực tế để phục vụ công tác giao đất, cấp giấy chứng nhận cho nhân dân thuộc diện tái định cư tại các bản: Bản Đình Hương, Đình Tiến, Đình Thắng, Đình Phong xã Tam Đình; bản Pủng, xã Yên Thắng; bản Cánh Tráp, xã Tam Thái và bản Mác, xã Thạch Giám. Nội dung đã cam kết từ năm 2018, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện.

Đối với các hộ dân bị ảnh hưởng một phần thuộc các xã: Tam Thái, thị trấn Thạch Giám, Xá Lượng và xã Yên Thắng. Căn cứ Điểm d, Khoản 8, Điều 1 của Quyết định số 4027/QĐ-UBND.XDCN ngày 28/8/2009 của UBND tỉnh Nghệ An về việc phê duyệt Quyết định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án xây dựng công trình thủy điện Khe Bố thì trách nhiệm thuộc Chủ đầu tư là Công ty Cổ phần phát triển điện lực Việt Nam thực hiện. Nội dung đã cam kết từ năm 2018, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện...

Phải có lộ trình, phương án giải quyết dứt điểm

Tại cuộc họp, đại diện các xã, thị trấn đã có nhiều kiến nghị, khẳng định chủ đầu tư thiếu trách nhiệm giải quyết các tồn tại vướng mắc liên quan đến việc bồi thường - GPMB cho nhân dân và công tác đầu tư xây dựng phục vụ di dân tái định cư. Dẫn đến việc người dân mất niềm tin, bức xúc, đơn thư khiếu nại, khiếu kiện, vượt cấp, gây dư luận không tốt. Đại diện các xã đề nghị Huyện ủy, UBND huyện yêu cầu thủy điện Khe Bố cam kết lộ trình, thời gian giải quyết dứt điểm các tồn tại, vướng mắc. 

Đại diện lãnh đạo xã Xá Lượng phát biểu. Ảnh: Nhật Lân

Đại diện lãnh đạo, các phòng ban huyện Tương Dương đã có nhiều ý kiến. Ông Kha Văn Ót - Phó Chủ tịch HĐND huyện cho rằng, cơ bản các loại hồ sơ, thủ tục đã được thủy điện Khe Bố thẩm định, phê duyệt nhưng đơn vị này không chủ động nguồn vốn để bố trí công tác tái định cư, chi trả cho người dân. Vì vậy, chủ đầu tư phải có trách nhiệm về nội dung này. Bên cạnh đó, ông Kha Văn Ót cũng đề nghị thủy điện Khe Bố làm rõ vấn đề đường viền lòng hồ, để có cơ sở làm hồ sơ bồi thường, cấy Giấy chứng nhận QSDĐ cho các hộ dân. 

Theo ông Phan Đức Sơn - Chủ tịch UBND huyện, liên quan đến thủy điện Khe Bố còn có 7 nội dung lớn, 45 vấn đề tồn tại trên địa bàn 6 xã. Tuy nhiên, trong thời gian qua, chủ đầu tư đã thiếu trách nhiệm trong giải quyết tồn tại. Là người đứng đầu chính quyền huyện trực tiếp làm công tác tiếp dân, ông Phan Đức Sơn khẳng định, sau khi công tác bồi thường giải phóng mặt bằng được chuyển giao về chủ đầu tư, việc xử lý các tồn đọng không thuộc trách nhiệm của UBND huyện. Vì vậy, nếu người dân có đơn thư kiến nghị, khiếu nại thì sẽ chuyển đơn, hoặc hướng dẫn người dân trực tiếp chủ đầu tư; đồng thời, cũng sẽ giao cho phòng chức năng hướng dẫn người dân làm đơn ra tòa án nếu có đề nghị. Khẳng định về điều nay, ông Phan Đức Sơn đề nghị chủ đầu tư phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, để quyền lợi chính đáng của dân được giải quyết dứt điểm.
Đại diện chủ đầu tư, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Phát triển điện lực Việt Nam, ông Phan Thế Chuyền nhận rõ về những tồn tại. Tuy nhiên do khối lượng công việc lớn, có những vấn đề có thể giải quyết được ngay, nhưng có những vấn đề phải có thời gian rà soát, xin ý kiến của cấp trên. Vì vậy, trên cơ sở ý kiến của các thành viên tham dự cuộc họp, Công ty CP Phát triển điện lực Việt Nam sẽ cố gắng giải quyết từng phần việc, với mốc thời gian hoàn thành từ cuối 2020 đến hết năm 2021.
Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Phát triển điện lực Việt Nam, ông Phan Thế Chuyền phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Nhật Lân

Kết luận buổi làm việc, theo Bí thư Huyện ủy Tương Dương - ông Nguyễn Văn Hải, huyện Tương Dương là một trong những địa phương tích cực thực hiện chủ trương đường lối của Đảng, Nhà nước về phát triển thủy điện, người dân có sự đồng thuận cao nên đã giúp cho các nhà máy thủy điện được xây dựng hoàn thành, đưa vào vận hành đúng tiến độ, trong đó, có thủy điện Khe Bố.

Tuy nhiên, thủy điện Khe Bố để lại tồn tại quá lớn, ảnh hưởng quyền lợi hợp pháp chính đáng của người dân. Cụ thể như có những hộ dân nhường đất thực hiện dự án nhưng đến nay vẫn chưa được bồi thường, ảnh hưởng cuộc sống, gây ra những ảnh hưởng xấu đến người dân khi lũ về, người dân đã và đang phải sống trong cảnh lo sợ, cuộc sống bấp bênh.
Ông Nguyễn Văn Hải - Bí thư Huyện ủy Tương Dương kết luận buổi làm việc. Ảnh: Nhật Lân
Về nguyên nhân, Bí thư Huyện ủy Tương Dương chỉ rõ, chủ đầu tư thiếu trách nhiệm, đã cố tình thực hiện không đúng quy trình, quy định của nhà nước; công tác phối hợp giữa chủ đầu tư với chính quyền các cấp chưa tốt; có những cán bộ của chủ đầu tư xem nhẹ quyền lợi của dân; chủ đầu tư cố tình đưa ra những lý do không phù hợp như khó khăn về vốn để nhằm chây ì việc chi trả....

Yêu cầu, với những vị trí đã được kiểm kê, kiểm đếm, trích lục, chủ đầu tư phải phê duyệt phướng án để thực hiện chi trả dứt điểm, đến ngày 31/12/2020 phải thực hiện hoàn thành. Những vị trí đất chồng lấn, chưa rõ nguồn gốc đất cần tiếp tục hoàn thiện tính pháp lý để bồi thường cho dân, những chỗ nào tài sản trên đất, đất không bồi thường được phải trả lời dứt điểm. Những vấn đề mới phát sinh, đề nghị rà soát, đánh giá cụ thể, đối chiếu quy định về bồi thường để hoàn thiện, chi trả trước 31/12/2020.

Liên quan 18 hộ dân của Khe Bố (Tam Quang), những hộ ảnh hưởng do cơn bão trong năm 2018 ở Xá Lượng cần có đặc cách, không đền bù về đất thì phải cấp đất, không thể để người dân chịu cảnh lũ lụt, khiếu kiện kéo dài, hay sống trong cảnh thấp thỏm lo âu như hiện nay.
Chủ đầu tư cần tiếp tục phối hợp các phòng ban cấp huyện để thực hiện công tác bồi thường đúng đối tượng, chế độ, đơn giá. Thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo ai làm sai người đó chịu. UBND các xã, người đứng đầu cấp ủy chính quyền chỉ đạo làm rõ nguồn gốc đất, trên cơ sở đó cấp giấy chứng nhận cho dân. Hạn cuối đến tháng 6/2021, phải hoàn thiện chỉnh lý quy hoạch các khu tái định cư và hộ dân có biến động về đất để hoàn thiện hồ sơ, cấp Giấy chứng nhận QSDĐ cho dân. Đối với những trường hợp đã bị thu hồi đất chưa được chi trả cần tính đến phương án bồi thường theo lãi suất ngân hàng...
Bí thư Huyện ủy Tương Dương cũng chỉ đạo UBND huyện hoàn thiện báo cáo buổi làm việc gửi UBND tỉnh, Giám đốc Công an tỉnh để báo cáo tình hình; Văn phòng huyện ủy cũng hoàn thiện báo cáo để gửi lên Thường trực Tỉnh ủy. Trong các báo cáo, cùng với việc nêu rõ thực trạng thì đề nghị UBND tỉnh xem xét, có văn bản trình Chính phủ, Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam dừng việc tích nước của thủy điện Khe Bố để hoàn thành các tồn tại, vướng mắc. Đồng thời, đề nghị về phía chủ đầu tư có văn bản phúc đáp về các nội dung Thường trực Huyện ủy Tương Dương đã kết luận, trong đó phải nêu rõ lộ trình, thời gian thực hiện giải quyết các tồn tại, vướng mắc.