Trung tướng Bùi Văn Thành – Thứ trưởng Bộ Công an khẳng định điều này khi trả lời phỏng vấn báo chí, chiều 4/4.
PV: Theo Trung tướng, làm thế nào để tăng cường hiệu lực, hiệu quả PCCC?
Trung tướng Bùi Văn Thành: Đầu tiên phải chuyển biến về ý thức, nhận thức của cộng đồng, không phó mặc cho ai đó vì cháy nổ rình rập xung quanh ta, từ đó có thay đổi hành vi để phòng ngừa.
Ở nước ta, những năm qua, mỗi năm xảy ra 3.000 vụ, quý I năm ngoái cũng xảy ra 1.000 vụ. Phải khẳng định rằng, chúng ta thường coi thường, xem nhẹ, không chú ý đến vật cháy trong gia đình mình, việc sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt.
Lãnh đạo Bộ Công an quyết liệt thể hiện bằng việc chỉ đạo lãnh đạo kiểm tra, nhưng các cơ quan chức năng không thể làm thay chủ đầu tư, làm thay ban quản lý, làm thay người dân, tất nhiên nòng cốt là lực lượng cảnh sát PCCC.
Hiện nay chúng ta vẫn thiếu chế tài mạnh khi chủ yếu xử lý hành chính. Về hình sự có ví dụ như vụ cháy ở 68 Trần Thái Tông – Hà Nội (làm chết 13 người, tòa đã tuyên án với các bị cáo – PV).
Tôi muốn nói trong phòng ngừa đang gặp khó khăn. Ví dụ, hàng năm lực lượng PCCC phải kiểm tra 4 lần/năm, nhưng theo Chỉ thị 20 thì 1 năm chỉ kiểm tra 1 lần, còn 3 lần tự kiểm tra. Chúng tôi đang báo cáo cấp trên để có sự điều chỉnh, đến khi thấy đủ điều kiện an toàn thì tự kiểm tra, tự chịu trách nhiệm để bảo đảm các hệ thống kỹ thuật hoạt động bình thường.
Đầu tiên, phải có ban quản trị tòa nhà, các hệ thống kỹ thuật phải làm việc bình thường. Nhưng có thể lúc nghiệm thu tốt, nhưng quá trình hoạt động thì hệ thống điện tử không hoạt động hoặc báo giả, làm người dân cố tình bịt nó đi.
Thứ hai, các hệ thống chữa cháy tự động và bán tự động, đối với tòa nhà Carina ở TPHCM là có, nhưng chất lượng hoạt động tại thời điểm xảy ra cháy là không tốt. Vấn đề này đang tiếp tục được điều tra xác minh.
Nếu có chuông kêu, đèn nháy, còi hú ầm lên mà có người tại chỗ là Ban quản lý tòa nhà thì chỉ cần sử dụng phương tiện chữa cháy ban đầu bằng bột, bằng khí thì tôi khẳng định rằng sẽ tắt. Nhưng do việc này không có hoặc có nhưng thiếu trách nhiệm nên đám cháy bùng lên.
Bản chất là 4 tại chỗ: Người dân tại chỗ, ban quản trị tại chỗ, phương tiện tại chỗ, công nghệ tại chỗ.
PV: Có tình trạng chung cư vừa kiểm tra thì xảy ra cháy hoặc có những chung cư đã cảnh báo vi phạm PCCC rất nhiều năm thì xử lý thế nào, thưa ông?
Trung tướng Bùi Văn Thành: Về nguyên tắc những nơi tập trung đông người, đặc biệt là những nhà cao tầng, siêu cao tầng khi có luật PCCC, thì cơ quan chức năng PCCC phải thẩm duyệt các giải pháp PCCC, chủ đầu tư tổ chức thực hiện nó.
Sau khi nghiệm thu bàn giao thì đưa vào sử dụng. Nếu bộ phận quản lý duy trì hệ thống tốt thì hoàn toàn có thể báo cháy nhanh để mọi người biết xử lý. Nếu có cháy thì các hệ thống tại chỗ bằng nước, khí thì có thể xử lý được như tôi nói.
Ở các nhà cao tầng, cháy thường xảy ra ở dạng kín thì sử dụng phương tiện bán tự động và người dân phải được huấn luyện, đào tạo để biết sử dụng các phương tiện.
Tôi khẳng định, đã được nghiệm thu thì đủ điều kiện. Nhưng để hiệu quả hoạt động thì phụ thuộc quá trình quản lý, quản trị giống như đồ đạc vật dụng trong nhà mình.
PV: Nhiều chung cư đã được kiểm tra công tác PCCC chưa tốt thì có nên xử lý nặng hơn?
Trung tướng Bùi Văn Thành: Hiện tại vụ cháy ở chung cư Carina đã khởi tố vụ án. Với những vi phạm thì trước hết xử lý hành chính, sau đó tiến hành điều tra, nếu đủ các yếu tố vi phạm pháp luật theo quy định của pháp luật thì mới xử lý hình sự.
Nhưng trước hết công tác PCCC là toàn dân, nòng cốt là lực lượng cảnh sát PCCC. Chúng tôi giao cho các cơ quan chức năng và cùng với các cơ quan truyền thông vào cuộc tuyên truyền cùng nhau chấp hành tốt nội quy phòng cháy chữa cháy. Chúng tôi sẽ thống kê báo cáo Thủ tướng thực trạng, năng lực thế nào.
PV: Phải thống kê chi tiết đến từng tòa nhà, thưa Thứ trưởng?
Trung tướng Bùi Văn Thành:Đúng vậy, chúng tôi đang làm rồi. Đối với 7 tỉnh có nhà cao tầng, siêu cao tầng là Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, TP Hồ Chí Minh và Vũng Tàu thì giao trách nhiệm đầu tiên là lực lượng PCCC cùng với chủ đầu tư, ban quản lý phải thông báo công khai, rõ ràng.
Việc này đã làm thường xuyên rồi nay làm quyết liệt, triệt để, lên danh sách “điểm đen”. Đầu tiên thống kê toàn bộ các cơ sở tốt, các cơ sở không tốt trên lãnh thổ Việt Nam để báo cáo Thủ tướng.
PV: Trong báo cáo ngoài lên danh sách “điểm đen” thì có phương án xử lý không, thưa ông?
Trung tướng Bùi Văn Thành:Việc xử lý phải theo quy định của pháp luật. Cái khó là có rất nhiều nhà xây dựng trước khi có Luật PCCC, bây giờ xử lý thì có rất nhiều vấn đề như liên quan đến khoảng cách an toàn, thoát hiểm, thoát nạn… Cho nên chúng tôi đang đề xuất, trước khi có Luật PCCC, Điều 63 quy định, trách nhiệm xử lý tất cả các nhà không bảo đảm PCCC thì giao cho UBND cấp tỉnh, tất nhiên lực lượng PCCC là nòng cốt. Những nhà xây trước khi có luật thì phải báo cáo Thủ tướng thực trạng và quy mô mất an toàn. Chúng tôi sẽ đề xuất giải pháp, chắc việc này Chính phủ phải vào cuộc.
Còn những nhà xây sau khi có Luật PCCC thì trách nhiệm thuộc về các chủ đầu tư, ban quản lý tòa nhà, nếu không đủ điều kiện thì chúng tôi sẽ nghiên cứu đánh giá một cách chính xác, yêu cầu chủ đầu tư phải khắc phục có thời hạn, không khắc phục được thì có các chế tài xử lý triệt để.
PV: Theo thống kê của Hà Nội thì có hàng chục tòa nhà vi phạm PCCC và có nhiều nhà không thể khắc phục để bảo đảm về PCCC?
Trung tướng Bùi Văn Thành: Nhưng tòa nhà này có trước khi có luật PCCC. Giải pháp an toàn thì phải tính căn cơ nhưng đầu tư chắc rằng liên quan đến nguồn kinh phí rất lớn nên việc này chúng tôi sẽ thống kê thực trạng, nguy cơ của nó để báo cáo CP xin chủ trương.
PV: Có hạ chuẩn PCCC không, thưa ông?
Trung tướng Bùi Văn Thành:Không hạ chuẩn. Chúng tôi sẽ có giải pháp và mọi người cùng đồng hành, trong đó cơ quan chức năng sẽ là nòng cốt xử lý một cách cương quyết, xử lý không có vùng cấm, không nương tay vì đây là bảo vệ sinh mệnh của đồng bào và của chính mình.
PV: Xin cảm ơn Thứ trưởng!./.