Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang vật lộn với một cuộc khủng hoảng tiền tệ trầm trọng, khởi phát từ các đòn trừng phạt leo thang của Mỹ, vốn được Washington lệnh tiến hành để trả đũa vụ bắt giữ linh mục Andrew Brunson, người bị cáo buộc tham gia âm mưu đảo chính thất bại năm 2016.
Hôm 21/8, Bolton lưu ý rằng việc đồng lira rơi tự do có thể chấm dứt ngay lập tức nếu Thổ Nhĩ Kỳ phóng thích công dân Mỹ này, người đang phải đối diện mức án 35 năm trong nhà tù Thổ Nhĩ Kỳ.
“Hãy nhìn xem, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã phạm phải một sai lầm lớn khi không thả tự do linh mục Brunson”, Bolton nói với Reuters trong cuộc phỏng vấn nhân chuyến thăm Israel. “Mỗi ngày qua đi, sai lầm tiếp diễn, cuộc khủng hoảng này có thể kết thúc ngay nếu họ làm điều đúng đắn với tư cách một đồng minh NATO, một phần của phương Tây, và thả tự do vô điều kiện cho linh mục Brunson”.
Ankara đã chỉ trích Washington về chiến dịch gây sức ép của nước này đối với việc bắt giữ linh mục, vốn được Ankara xem là một vấn đề pháp lý đơn thuần. Người phát ngôn Ibrahim Kalin của Tổng thống Erdogan nói với hãng tin Reuters: “Tuyên bố của Bolton là bằng chứng cho thấy chính quyền Trump đang nhằm vào một đồng minh NATO trong một cuộc chiến kinh tế”, lưu ý rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không “giữ im lặng” khi nền kinh tế và bộ máy tư pháp của nước này bị tấn công.
“Chính quyền Trump đã xác nhận rằng họ có ý đồ sử dụng thuế quan thương mại và các biện pháp trừng phạt để khởi động một cuộc chiến tranh thương mại toàn cầu”, ông nhấn mạnh, đề cập đến những tranh chấp tương tự với Mexico, Canada, châu Âu và Trung Quốc. “Những chính sách mới nhất của chính quyền Mỹ mâu thuẫn với những nguyên tắc và giá trị cơ bản của liên minh NATO”.
Đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ đã rớt giá mạnh so với đồng USD hồi đầu tháng này, sau khi Trump quyết định tăng gấp đôi thuế nhập khẩu nhôm và thép từ Thổ Nhĩ Kỳ lên lần lượt 20 và 50%. Tổng cộng, đồng tiền của nước này mất khoảng 40% giá trị trong năm nay.
Để chống lại sự suy thoái kinh tế, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa ra nhiều biện pháp đối ứng, và công bố thuế nhập khẩu một số hàng hóa nhất định từ Mỹ, bao gồm xe hơi, rượu và thuốc lá. Trong khi đó, Qatar đã cam kết gói đầu tư trực tiếp 15 tỷ USD vào các thị trường Thổ Nhĩ Kỳ, và Thổ Nhĩ Kỳ đã khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về các khoản thuế của Mỹ đánh vào các sản phẩm của nước này. Đáp lại, Trump đã tuyên bố tăng thêm các đòn trừng phạt trừ khi Ankara cúi đầu trước yêu cầu thả tự do linh mục “tuyệt vời” của Mỹ.