Thế giới tuần qua: Thận trọng mở cửa trở lại nền kinh tế

Háo hức mở cửa trở lại

Tổng thống Trump muốn dỡ các biện pháp hạn chế và không che giấu sự háo hức muốn được nhìn thấy nền kinh tế và một số hoạt động kinh doanh trở lại bình thường sau quãng thời gian đình trệ. Ông đang cố gắng thuyết phục các thống đốc bang và kêu gọi các doanh nghiệp mở cửa trở lại nền kinh tế Mỹ càng nhanh càng tốt. Nhưng các thống đốc bang lại tỏ ra thận trọng hơn. Hơn thế, giới chức Mỹ còn đặt ra lo ngại, liệu trên thực tế nền kinh tế nước này đã thật sự sẵn sàng mở cửa trở lại hay chưa.

Tổng thống Trump chính thức công bố kế hoạch mở cửa trở lại nền kinh tế. Ảnh: Fox Business

Theo kịch bản đề ra, nền kinh tế Mỹ sẽ mở cửa trở lại diễn ra theo 3 giai đoạn, mà không mở cửa đồng thời. Việc triển khai thận trọng từng bước tại từng thời điểm, và một số bang sẽ có thể mở cửa sớm hơn. Trong giai đoạn đầu, các địa điểm như nhà hàng và rạp chiếu phim có thể hoạt động trở lại cùng với quy định giãn cách xã hội chặt chẽ. Trong giai đoạn hai, việc hạn chế đi lại không thiết yếu có thể được dỡ bỏ và các trường học có thể trở lại. Giai đoạn 3 - những người dễ bị tổn hại sức khỏe có thể tương tác cộng đồng.

Nhà kinh tế học Megan Greene, thành viên cao cấp của trường Harvard Kennedy cho rằng: “Thật không may, việc khởi động lại hoạt động thương mại không hề dễ dàng. Cần phải bắt đầu với sự tin tưởng nhiều hơn từ người tiêu dùng. Và thực tế, chúng ta còn cách khá xa niềm tin đó. Tổng thống Trump cũng không thể khiến người tiêu dùng đổ xô trở lại các trung tâm thương mại, quán bar, nhà hàng, hoặc các khu vực cộng cộng khác cho đến khi người dân cảm thấy thoải mái và an toàn". 

Tổng thống Mỹ cũng tuyên bố ông có “thẩm quyền tối cao" để quyết định khi nào các bang cần cho doanh nghiệp mở cửa trở lại, chứ không phải chính quyền địa phương. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng phát ngôn của ông Trump không có cơ sở pháp lý. Nhiều thống đốc đã bày tỏ lo lắng trước khả năng dỡ bỏ quá sớm lệnh ở yên trong nhà, và thừa nhận, việc đảm bảo cân bằng giữa nỗ lực chống dịch và giảm thiểu tổn thương kinh tế là một thách thức lớn, song khẳng định sức khỏe cộng đồng mới là ưu tiên của họ. 

“Dục tốc bất đạt”

Được đánh giá hoàn toàn trái ngược với sự chia rẽ chính trị trong nội bộ Mỹ, khi các thống đốc bang đang bất đồng quan điểm về thời gian dỡ bỏ lệnh phong tỏa và thành lập liên minh để chống lại ý định áp đặt của Tổng thống Trump thì cách tiếp cận của Thủ tướng Đức Angela Merkel đã giành được sự đồng thuận của các lãnh đạo địa phương trong một hệ thống nhà nước liên bang phức tạp của Đức.

Thủ tướng Đức cảnh báo, nền kinh tế sẽ tiếp tục đóng cửa thêm 20 ngày nữa, trong khi các biện pháp giãn cách xã hội vẫn có hiệu lực nghiêm ngặt. Tuy nhiên, theo kế hoạch mở cửa kinh tế của bà Merkel, một số cửa hàng nhỏ sẽ được phép hoạt động trở lại từ ngày 20/4, trong khi các trường THPT sẽ bắt đầu mở cửa từ ngày 4/5, nếu đảm bảo thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết để duy trì cách biệt cộng đồng.

Những tiêu chí hàng đầu

Bất kỳ nước nào nới lỏng các hạn chế cũng sẽ mang rủi ro. Tiến sĩ Hans Kluge, Giám đốc khu vực châu Âu của Tổ chức Y tế thế giới cảnh báo, rằng tình hình vẫn còn rất phức tạp và khẳng định “bây giờ không phải lúc để thư giãn”. 

Còn theo Tiến sĩ Peter Drobac, điểm chung của các quốc gia châu Âu nới lỏng các biện pháp là không nằm trong danh sách những nước bị ảnh hưởng nặng nhất của châu lục, bởi họ cũng là những nước đầu tiên áp dụng chính sách phong tỏa hoặc các biện pháp cách ly xã hội nghiêm ngặt, cũng như thực hiện xét nghiệm trên diện rộng.