(Baonghean) - “Xử lý cán bộ, đảng viên sai phạm là làm cho chính mình, nhằm nâng cao chất lượng của toàn đảng bộ, bởi vậy, dù có bị hạ loại danh hiệu thi đua vẫn phải quyết tâm làm”, đó là khẳng định của đồng chí Võ Viết Thanh - Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Bí thư Thành ủy Vinh…
Mất cán bộ vì tập thể thiếu đấu tranh
Từ đầu năm 2013 đến nay, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp của TP. Vinh đã thi hành kỷ luật 44 đảng viên, trong đó 26 đảng viên bị khiển trách, 10 đảng viên bị cảnh cáo, 5 đảng viên bị khai trừ, 3 đảng viên là người đứng đầu bị cách chức. Những đảng viên bị thi hành kỷ luật đều có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những mức độ khác nhau.
Điển hình là trường hợp Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Vinh Tân Nguyễn Thanh Tuấn. Sinh năm 1977, tốt nghiệp THPT không có việc làm, Tuấn hăng hái tham gia các hoạt động xã hội và được bầu làm Bí thư Chi đoàn xóm Cộng Hòa (xã Vinh Tân trước đây), rồi được bầu vào Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Đoàn xã. Năm 2008, khi xã Vinh Tân nâng lên phường, Tuấn được bầu làm Bí thư Đoàn phường, hoạt động của Tuấn bắt đầu nổi bật từ đó. Sau khi được cử đi học Đại học Quản trị Kinh doanh (tại chức) Tuấn được bầu vào Ban chấp hành, Ban thường vụ Đảng ủy, được giao nhiệm vụ Thường trực Đảng ủy phường. Năm 2010, Đại hội Đảng bộ phường đã bầu Nguyễn Thanh Tuấn làm Bí thư, tiếp đó được bầu làm Chủ tịch HĐND phường. Trong vai Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch HĐND phường, Nguyễn Thanh Tuấn thể hiện là một cán bộ có năng lực, đã lãnh đạo phong trào Vinh Tân phát triển toàn diện, liên tục 4 năm liền (2009-2012) Đảng bộ đạt danh hiệu Trong sạch vững mạnh, trong đó 2 năm đạt danh hiệu Trong sạch vững mạnh tiêu biểu. Từ một xã nghèo, Vinh Tân trở thành một trong những phường phát triển nhanh của thành phố; Trường mầm non và Trạm xá phường đạt chuẩn quốc gia; đời sống nhân dân được cải thiện, nâng cao. Nhưng niềm tin và hy vọng của Đảng bộ, nhân dân Vinh Tân đã đổ vỡ. Ngày 24/7/2013, Ban Thường vụ Thành ủy Vinh ra Quyết định số 647/QĐ-Th.U xử lý kỷ luật Nguyễn Thanh Tuấn cách chức Bí thư Đảng ủy phường, khai trừ khỏi Đảng, theo đó các chức danh Chủ tịch HĐND phường, Ủy viên HĐND thành phố cũng bị miễn nhiệm.
Trước khi Nguyễn Thanh Tuấn bị kỷ luật, không hề có đơn thư khiếu nại, tố cáo, tập thể Đảng ủy phường Vinh Tân và các đảng viên trong Đảng bộ cũng không ai phản ánh Nguyễn Thanh Tuấn có sai phạm, khuyết điểm. Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Hoài An cho biết: Đến khi Ban Thường vụ Thành ủy bàn bạc đưa Nguyễn Thanh Tuấn vào quy hoạch Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố trong nhiệm kỳ tới thì mới lộ ra thông tin là Tuấn vay nợ của nhiều người với số tiền lớn không có khả năng trả. Việc Tuấn vỡ nợ bị bung ra gây bức xúc trong dư luận nên Thành ủy phải dừng việc quy hoạch và thành lập đoàn kiểm tra, xử lý. Theo kết luận của UBKT Thành ủy Vinh thì Bí thư Đảng ủy Nguyễn Thanh Tuấn có những sai phạm lớn: chưa nghiêm túc chỉ đạo cấp dưới thực hiện các nghị quyết của Đảng ủy; báo cáo không trung thực về thực hiện đánh giá, xếp loại đảng viên và thực hiện Nghị quyết T.Ư 4; lấy danh nghĩa Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường để vay tiền một số cá nhân và tập thể, đến hạn không trả được làm mất uy tín của người đứng đầu và tập thể BCH đảng bộ. Trong tất cả các giấy vay nợ, Tuấn đều xưng danh là Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Vinh Tân. Với thủ đoạn lợi dụng cấp dưới và những người thân quen để vay tiền nên khi vỡ nợ Tuấn không bị tố cáo, khiếu nại. Không chỉ Nguyễn Thanh Tuấn bị khai trừ, cách chức mà tập thể BCH Đảng bộ phường Vinh Tân bị kỷ luật khiển trách.
Khi về làm việc tại Vinh Tân, chúng tôi hỏi những cán bộ có trách nhiệm: tại sao Bí thư Đảng ủy sai phạm như thế mà tập thể không đấu tranh phê bình? Nhiều người trả lời giống nhau “Quả thật chúng tôi không hề biết”, có người bày tỏ quan điểm: nếu có biết thì cấp dưới cũng khó “nói” với cấp trên. Thật ra không phải tập thể lãnh đạo phường Vinh Tân không biết hành vi sai phạm của Nguyễn Thanh Tuấn, chứng cớ là khi Tuấn viết giấy vay tiền của HTX Nông nghiệp Vinh Tân với lý do trả lương cho cán bộ, công chức của phường thì chủ tịch UBND phường đã ký xác nhận, rất may là có người can ngăn nên “phi vụ” này đã không xẩy ra. Như thế là đã rõ, Vinh Tân mất cán bộ vì tập thể “đoàn kết” một chiều, thiếu tinh thần đấu tranh phê bình, để cho người đứng đầu suy thoái nghiêm trọng. Phó Chủ tịch UBND phường Vinh Tân Nguyễn Hoàng Mạnh tâm sự: “Mất cán bộ, phong trào Vinh Tân dù khó khăn đến mấy rồi cũng vượt qua nhưng mất mát lớn nhất không biết đến bao giờ mới bù đắp được, đó là mất niềm tin của nhân dân. Đây là bài học cho tập thể đảng bộ”.
Hậu quả làm trái quy định của Nhà nước
Theo Kết luận thanh tra số 23/KL-UBND ngày 16/10/2013 của UBND TP. Vinh về “Quản lý và sử dụng tài chính tại Ban quản lý chợ Ga” thì trong thời gian làm Trưởng BQL chợ (2011 - 2013) ông Lê Văn Tiến (SN 1960) đã vi phạm nguyên tắc quản lý tài chính với số tiền phải thu hồi là 220 triệu đồng. Mặc dù ông Tiến không tham ô cá nhân và số tiền phải thu hồi không lớn nhưng quản lý, điều hành thiếu dân chủ, không minh bạch, không công bằng, gây bức xúc cho các hộ kinh doanh trong chợ. Nhiều việc ông Tiến đã làm trái quy định của Nhà nước như: cho công đoàn thu phí hàng kính bút và xổ số để tạo kinh phí hoạt động, lập hồ sơ thu phí các quầy hàng với đơn giá thấp hơn mức quy định (do quan hệ cá nhân), để bộ phận thu phí tự nâng mức giá thu phí hàng rong cao hơn mức quy định, thu tiền sử dụng điện của các hộ kinh doanh tại chợ cao hơn mức giá hiện hành. Dưới sự chỉ đạo của ông Tiến, BQL chợ còn tự thỏa thuận quy định thu tiền khi làm thủ tục thuê địa điểm kinh doanh không đúng thẩm quyền, một số khoản thu phí không sử dụng biên lai do ngành tài chính phát hành.
Khi biết BQL chợ Ga cần một phó ban, ông Lê Văn Minh (SN 1964), nguyên là giám đốc một xí nghiệp của Công ty Lương thực Thanh Nghệ Tĩnh đã nộp hồ sơ xin được làm chức vụ này. Do làm ăn thua lỗ nên ông này đã bị công ty buộc thôi chức để thu hồi công nợ, nhưng trong hồ sơ ông vẫn khai là đang làm giám đốc xí nghiệp, được Công ty Lương thực Thanh-Nghệ-Tĩnh xác nhận. Ông Tiến không thẩm tra mà vẫn ký tờ trình đề nghị UBND TP. Vinh tiếp nhận ông Lê Văn Minh làm Phó BQL chợ Ga từ tháng 1/2013. Khi có đơn tố cáo, qua kiểm tra thấy đúng ông Minh khai man hồ sơ, Thành ủy đã ra quyết định cách chức phó bí thư chi bộ và giao cho UBND TP. Vinh làm thủ tục buộc thôi việc theo quy định của Luật Viên chức. Qua kết quả thanh tra cho thấy ông Tiến đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, làm trái các quy định của Nhà nước, gây bức xúc trong các hộ kinh doanh ở chợ Ga. Ban Thường vụ Thành ủy Vinh đã ra Quyết định số 766/QĐ-Th.U ngày 26/11/2013 kỷ luật cách chức bí thư chi bộ và giao cho UBND TP. Vinh kỷ luật cách chức Trưởng BQL chợ Ga đối với ông Lê Văn Tiến. Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Hoài An nhận xét: “Đồng chí Tiến không chỉ vi phạm nguyên tắc quản lý tài chính mà còn có khuyết điểm lớn là không xây dựng được khối đoàn kết tập thể, nghệ thuật quản lý và khả năng dân vận kém dẫn đến xẩy ra điểm nóng”.
Đối với trường hợp ông Nguyễn Văn Hạ (SN 1961), Giám đốc Trung tâm Giáo dục lao động xã hội TP. Vinh thì việc làm trái quy định của Nhà nước lại ở mức nghiêm trọng hơn. Theo Kết luận thanh tra số 22/KL-UBND ngày 26/9/2013 của UBND TP. Vinh về “Quản lý và sử dụng tài chính tại đơn vị, chế độ tài chính đối với học viên tại Trung tâm Giáo dục lao động xã hội TP.Vinh” thì ông Nguyễn Văn Hạ đã vi phạm nguyên tắc quản lý tài chính với số tiền phải thu hồi là 216,5 triệu đồng. Là Trung tâm Giáo dục lao động xã hội, đơn vị được Nhà nước cấp kinh phí làm nhiệm vụ cai nghiện, dạy nghề, hướng nghiệp, tổ chức lao động trị liệu cho các đối tượng nghiện ma túy. Với cương vị giám đốc, ông Nguyễn Văn Hạ đã tìm cách bớt xén chế độ của học viên để chi cho đơn vị như: Thanh toán tiền ăn cho học viên không sòng phẳng, khai tăng giá tiền mua trang phục cho học viên để lấy tiền chênh lệch, khai khống chế độ bồi dưỡng cán bộ trực phục vụ cai cộng đồng lấy tiền nhập quỹ công đoàn để giải quyết chế độ tết cho cán bộ, công nhân viên, khai tăng tiền mua vật tư và chi phí phục vụ lớp học nghề của học viên để lấy tiền chênh lệch, không có quy chế về việc sử dụng tiền lao động sản xuất của học viên. Từ những sai phạm trên đây, Ban Thường vụ Thành ủy Vinh đã ra Quyết định số 765/QĐ-Th.U ngày 26/11/2023 thi hành kỷ luật Nguyễn Văn Hạ với hình thức cách chức bí thư chi bộ và giao cho UBND thành phố cách chức giám đốc Trung tâm Giáo dục lao động xã hội.
Ngoài việc vi phạm nguyên tắc quản lý tài chính, ông Nguyễn Văn Hạ còn tự tiện cho đối tượng cai nghiện về thăm gia đình không đúng quy định của pháp luật. Với hành vi đó, ông Nguyễn Văn Hạ đã bị Công an TP. Vinh khởi tố.
Bài học về công tác kiểm tra, giám sát
Việc Thành ủy Vinh kiên quyết xử lý cán bộ, đảng viên sai phạm thể hiện quyết tâm tiếp tục thực hiện Nghị quyết T.Ư 4 (khóa XI) đạt kết quả cao hơn, được dư luận cán bộ, đảng viên và nhân dân rất đồng tình. Nhưng qua đó cũng bộc lộ những yếu kém của một số tổ chức cơ sở đảng. Trong báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng năm 2013, Ban Tổ chức Thành ủy đã thẳng thắn chỉ rõ: “Vai trò lãnh đạo và thực hiện các nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng của một số tổ chức cơ sơ đảng chưa tốt; nội dung, hình thức, chất lượng sinh hoạt đảng nhìn chung còn hạn chế; trong quản lý cán bộ, đảng viên của một số tổ chức cơ sở đảng còn lỏng lẻo, để cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật, ảnh hưởng đến uy tín của Đảng và chính quyền”.
Năm 2013, Đảng bộ TP. Vinh không đạt danh hiệu đảng bộ vững mạnh với hai lý do chính: để xẩy ra nhiều trường hợp dân khiếu kiện tập thể và có nhiều cán bộ, đảng viên bị xử lý kỷ luật. Bí thư Thành ủy Võ Viết Thanh nói rõ quan điểm: “Xử lý cán bộ, đảng viên sai phạm là làm cho chính mình nhằm nâng cao chất lượng của toàn đảng bộ, bởi vậy dù có bị hạ loại danh hiệu thi đua vẫn phải quyết tâm làm. Nhưng điều quan trọng nhất là phải rút ra bài học kinh nghiệm trong công tác cán bộ; đặc biệt phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đảng viên tại cơ sở để không xẩy ra sai phạm; nếu để cho cán bộ, đảng viên sai phạm rồi cấp trên về kiểm tra xử lý thì đó là biện pháp cuối cùng”.
Theo báo cáo của UBKT Thành ủy thì trong 44 đảng viên bị thi hành kỷ luật, có 1 trường hợp vi phạm về chính trị, 2 trường hợp vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, 4 trường hợp thiếu tinh thần trách nhiệm, 29 trường hợp vi phạm trong chấp hành nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước (trong đó có 23 đảng viên bị khiển trách vì sinh con thứ 3), 7 trường hợp vi phạm các nội dung khác. Để nhiều đảng viên vi phạm với nhiều nội dung như thế rõ ràng công tác kiểm tra, giám sát tại các tổ chức cơ sở đảng đang bị buông lỏng. Trưởng Ban dân vận Trần Viết Lập, nguyên Bí thư Đảng bộ phường Vinh Tân nhận xét: “Năm nào công tác kiểm tra đảng cũng như thanh tra nhà nước đều làm thường xuyên theo định kỳ, vậy mà vẫn để xẩy ra sai phạm như ở phường Vinh Tân chứng tỏ công tác kiểm tra, thanh tra chưa đạt yêu cầu”.
Theo Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Hoài An cho biết thì từ khi triển khai thực hiện Nghị quyết T.Ư 4, công tác cán bộ của TP. Vinh được chấn chỉnh, làm rất chặt chẽ, bài bản; từ giới thiệu, bổ nhiệm, đề bạt, luân chuyển cán bộ đến việc nhận xét, đánh giá cán bộ để đưa vào quy hoạch đều có quy chế và thông qua tập thể rất dân chủ. Khi đưa cán bộ về cơ sở, tập thể lãnh đạo thành phố cân nhắc rất kỹ. Nhưng về chủ trì ở đơn vị, một phần do cán bộ thiếu tinh thần rèn luyện phấn đấu, mặt khác do tổ chức đảng ở đó buông lỏng kiểm tra, giám sát nên mới xẩy ra sai phạm đáng tiếc.
Về xử lý kỷ luật những cán bộ, đảng viên sai phạm, Chủ nhiệm UBKT Thành ủy Trần Thị Cẩm Tú nói rõ quan điểm: “Biết là xử lý kỷ luật nghiêm thì không chỉ người đó mất đau mà tập thể cũng mất cán bộ, nhưng khi người đứng đầu vi phạm tư cách đảng viên, suy thoái đạo đức, lối sống thì phải kiên quyết xử lý”.
Nguyên nhân sâu xa của những sai phạm trên đây là các tổ chức cơ sở đảng không phát huy vai trò lãnh đạo để kiểm tra, giám sát đảng viên, nhất là đối với đảng viên là người đứng đầu. Tại sao Bí thư Đảng ủy phường Vinh Tân tha hóa đến mức nặng như thế mà tập thể đảng bộ không có ý kiến gì, đến khi dư luận “bung” ra thì UBKT Thành ủy mới vào cuộc để xử lý? Tại sao Trưởng Ban quản lý chợ Ga có những việc làm sai trái như thế mà tập thể chi bộ ở đó không có biện pháp ngăn chặn để đến lúc bà con chợ Ga bức xúc kéo lên thành phố phản ứng tập thể buộc Thành ủy phải chỉ đạo giải quyết? Tại sao Giám đốc Trung tâm Giáo dục lao động xã hội TP. Vinh vi phạm pháp luật đến mức bị khởi tố mà chi bộ ở đó không có ý kiến? Rõ ràng công tác kiểm tra, giám sát đảng viên bị buông lỏng ngay tại tổ chức cơ sở đảng nơi đảng viên sinh hoạt. Thực trạng đó đã đặt UBKT Thành ủy trong tình trạng luôn phải chạy theo các vụ việc cán bộ, đảng viên sai phạm để xử lý; dù xử lý nghiêm khắc đến đâu thì vẫn để lại hậu quả lâu dài. Đây là bài học sâu sắc nhất mà tập thể lãnh đạo Thành ủy Vinh cần nghiêm túc tiếp thu để chỉ đạo các tổ chức cơ sở đảng làm tốt công tác kiểm tra, giám sát đảng viên.
Trần Hồng Cơ