Thực trạng rác thải sinh hoạt ngày càng nhiều lên và có những thời điểm quá tải luôn là nỗi bức xúc của người dân bởi môi trường bị ô nhiễm, cảnh quan đô thị kém văn minh sạch đẹp. Tuy nhiên trong thực tế tại thành phố Vinh, thị xã Cửa Lò, các huyện Nghi Lộc, Diễn Châu… rác thải được xử lý khá tốt, nhanh và ít tồn đọng vào ban ngày.
Đó là cả một sự nỗ lực lớn của các cấp ngân sách, chính quyền địa phương và tập thể cán bộ công nhân Công ty cổ phần Môi trường và công trình đô thị Nghệ An; nhất là trong điều kiện con người giảm xuống, giá cả tăng cao nhưng chi phí xử lý rác thì còn thấp.
Lượng rác thải trên địa bàn TP Vinh rất lớn mỗi ngày, công nhân phải làm việc hết công suất để đảm bảo môi trường. Ảnh: Quang An Theo Quyết định số 4563/QĐ-UBND ngày 10/10/2013, giá xử lý rác thải là 77.000 đồng/tấn. Theo đánh giá của Sở Tài chính, sau gần 8 năm áp dụng đơn giá tại Quyết định nói trên, các yếu tố cấu thành giá công tác xử lý chôn lấp rác có nhiều biến động lớn, đặc biệt là giá ca máy, nhiên liệu, nhân công, vật tư và một số yếu tố khác, do đó cần phải điều chỉnh giá.
Theo Bảng 8, Phần II, Quyết định số 1354/QĐ-BXD ngày 29/12/2017 của Bộ Xây dựng về việc công bố suất vốn đầu tư xây dựng và mức chi phí xử lý chất thải rắn sinh hoạt quy định mức chi phí xử lý của cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh có công suất từ 300 đến 800 tấn/ngày (không tính khấu hao cho đầu tư bãi chôn lấp) là 90.000 - 110.000 đồng/tấn. Như vậy giá dịch vụ xử lý rác thải sinh hoạt theo công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh được quy định Quyết định số 4563/QĐ-UBND còn ở mức thấp, cần phải điều chỉnh.
Quá trình thẩm định giá, Sở Tài chính đã thẩm định phương án giá và trình UBND tỉnh ban hành Quyết định điều chỉnh giá. Sở Tài chính cũng đã xin ý kiến đóng góp của Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tư pháp và 4 huyện chịu tác động trực tiếp và tiếp thu các ý kiến đóng góp để hoàn thiện. Trên cơ sở phương án giá do Công ty cổ phần Môi trường và công trình đô thị Nghệ An lập kèm theo Tờ trình số 80/MTĐT-KDĐT ngày 18/8/2020, Sở Tài chính đã thẩm định và dự kiến giá tính đúng tính đủ chi phí dịch vụ xử lý rác thải sinh hoạt theo phương thức chôn lấp hợp vệ sinh đã bao gồm thuế giá trị gia tăng (10%) là 90.000 đồng/tấn.
Công nhân vệ sinh môi trường TP Vinh thu gom rác thải sinh hoạt tại đường Nguyễn Sỹ Sách. Ảnh: Quang An Trước đó, thực hiện ý kiến kết luận của Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh tại cuộc họp nghe và cho ý kiến ngày 24/3/2021, yêu cầu tính đúng tính đủ chi phí cấu thành giá dịch vụ xử lý rác thải sinh hoạt bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh cho Công ty cổ phần Môi trường và công trình đô thị Nghệ An, Sở Tài chính đã có Công văn số 924 ngày 31/3/2020 đề nghị UBND các huyện: Nghi Lộc, Diễn Châu; thị xã Cửa Lò và thành phố Vinh cho ý kiến với phương án giá mà Sở Tài chính đã tính toán và chủ động cân đối, bố trí ngân sách để chi trả theo giá dịch vụ xử lý rác thải sinh hoạt bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh đã bao gồm thuế giá trị gia tăng (10% với mức giá 90.000 đồng/tấn. Đến nay theo ý kiến phản hồi lại của UBND huyện thành thị thì các cơ quan đều thống nhất với đề xuất của Sở Tài chính. Như vậy cùng với cơ sở pháp lý, việc điều chỉnh giá là cần thiết.
Việc tăng giá xử lý
rác thải sinh hoạt sẽ phần nào tác động đến các hộ dân chịu ảnh hưởng của vùng mà Công ty quản lý. Đối với các hộ gia đình, tổ chức cá nhân không bị ảnh hưởng do chưa thực hiện điều chỉnh giá vẫn sẽ thực hiện theo mức thu tối đa được quy định tại Quyết định số 19/2019/QĐ-UBND ngày 28/5/2019 của UBND tỉnh. Việc điều chỉnh giá xử lý rác thải sinh hoạt cũng sẽ tác động vào ngân sách các cấp. Hiện nay kinh phí xử lý rác thải bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh do Công ty cổ phần môi trường và Công trình đô thị Nghệ An thực hiện khoảng 16,1 tỷ đồng. Với đơn giá xử lý dự kiến là 90.000 đồng/tấn thì dự kiến ngân sách các cấp bố trí tăng thêm do tăng giá dịch vụ khoảng 2,7 tỷ đồng/năm (khoảng 16,9%).