Với những người sành ăn ở hai đầu đất nước thì chột nưa vẫn là một món ăn hoàn toàn xa lạ. Nhưng với dân nông thôn miền Trung từ Nghệ An vào đến Thừa Thiên - Huế, đặc biệt là Quảng Trị thì chột nưa là món đặc sản đậm phong vị quê hương và gắn bó với họ bao đời nay.
 |
Món bún mắm |
Chột nưa kho cá nước lụtChột nưa, hay nói chính xác hơn là chột của cây nưa, một loại thực vật trồng ở những nơi ẩm thấp, gần gũi với cây môn và cây bạc hà nhưng lá của nó lại rất giống lá đu đủ. Người Quảng Trị thường trồng nưa vào tháng tư hàng năm ngay sau khi thu hoạch xong vụ lúa đông xuân. Và đến tháng 7, tháng 8 khi những cơn lụt đầu mùa lăm le nhận chìm ruộng đồng dưới nước bạc từ nguồn tràn về thì nhổ nưa. Củ nưa chất lên giàn bếp làm lương thực độn cho buổi giêng hai thóc cao, gạo kém, còn chột nưa (thân) chế biến thành thức ăn sau khi tước bỏ lớp da bên ngoài như kiểu bạc hà. Trước hết, chột nưa mà nấu canh với cá hẻn mồi (tiếng địa phương gọi con cá trê nhỏ theo nước lụt về xuôi) hay con tràu (cá lóc), chẳng cần bột ngọt, bột nêm mà chỉ cần cho vào ít mắm ruốc, ớt bột cay cay thì nước ngọt đậm đà chẳng thua bất cứ món canh sang trọng, cầu kỳ nào cả. Thứ đến, chột nưa thái mỏng rồi muối chua, sau ba ngày vớt ra xả bớt mặn, vắt cho ráo chấm với mắm ruốc hoặc nước mắm pha chút tỏi, chút ớt, đủ hấp dẫn khẩu vị. Như người Bắc ghiền cà pháo, mắm tôm hay người Nam ghiền bồn bồn muối cua vậy. Nhưng món chột nưa được người miền Trung nói chung và Quảng Trị nói riêng ưa chuộng nhất. Và cam đoan với bất cứ ai được nếm qua một lần ắt khó lòng quên, đó là món chột nưa kho với cá mụn nước lụt (cá nhỏ, cá vụn). Cây nưa có thể trồng nơi nơi
Điều đáng nói là chỉ có cá mụn mùa lụt mới hoà quyện với chột nưa để cho ra cái hương vị quyến rũ đến thế. Không gì thú vị bằng những ngày thu, thời điểm thu hoạch chột nưa cũng là mùa lụt bắt đầu ở miền Trung, bưng chén cơm nóng hổi ăn với chột nưa thì quên trời, quên đất. Mới đây ông Phạm Quang Nhơn- đứa con Quảng Trị tha hương, hiện định cư tại Bà Rịa - Vũng Tàu, đã trồng đầy cây nưa trên sân thượng nhà. Trong một lần họp mặt bạn bè đồng hương, ông chiêu đãi một bữa tiệc toàn chột nưa làm chính. Ngoài những món cố hữu như đã nêu, ông Nhơn còn quả quyết trước khi nhập tiệc là đã sáng tạo thêm hai món ăn mới để chột nưa trở thành cao cấp, sánh cùng những món sang trọng khác trong nhà hàng. Thứ nhất: chột nưa thái mỏng cùng thịt heo luộc, thêm gia vị để trộn gỏi. Thứ hai: cắt chột nưa thành những miếng bằng trái đậu bắp, phết lên lớp bơ mỏng, nhét vào giữa mấy hạt đậu, nướng vừa chín đem ăn. Quả lời ông Nhơn không ngoa, chột nưa đã kỳ càng thêm tuyệt và chẳng hề dân dã chút nào.