(Baonghean) - Trên địa bàn Nghệ An hiện có 829 cửa hàng kinh doanh bán lẻ khí hóa lỏng (còn gọi là gas hoặc LPG) với 17 nhãn hiệu gas khác nhau. Với hệ thống đó, theo đánh giá cơ bản đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng. Tuy nhiên, để quản lý sâu sát hoạt động kinh doanh lĩnh vực này trong địa bàn rộng, ngành Công thương tham mưu cho UBND tỉnh phân cấp quản lý cho cấp huyện.
Những băn khoăn khi triển khai Nghị định mới
Mặc dù Nghị định 19/2016/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh khí hóa lỏng (thay thế Nghị định 107/2009/NĐ-CP trước đây) có hiệu lực từ tháng 5/2016 nhưng mấy tháng qua, ông Trần Văn Viện, đại lý kinh doanh gas ở TP Vinh vẫn chưa thực sự yên tâm khi áp dụng một số quy định mới. Theo phân tích của ông Viện, hiện cơ sở của ông hiện có trên 200.000 bình gas và bồn chứa khoảng 80 m3, nếu áp dụng quy định mới theo Nghị định 19/2016, mô hình đại lý của ông có thể đăng ký lại là thương nhân phân phối, về bình (còn gọi là chai) đủ tiêu chuẩn nhưng bồn chứa phải đạt khoảng 300 m3.
Đây là việc khó khăn vì doanh nghiệp phải đầu tư thêm cả chục tỷ đồng và gây lãng phí, bởi nguồn khí theo bình được quay vòng cho các hộ sử dụng, như vậy việc nâng cấp bồn chứa không cần thiết. Đó là chưa kể nếu nâng cấp bồn chứa, phải nâng cấp (hoặc thuê thêm) cả kho chứa, các điều kiện đảm bảo an toàn…
Xung quanh việc áp dụng Nghị định 19/2016/NĐ-CP còn có những băn khoăn về quy định số lượng đại lý của thương nhân phân phối hoặc tổng đại lý phân phối gas và những quy định về trạm chiết nạp, điều kiện kho dự trữ… Bên cạnh đó, nếu áp dụng chặt chẽ, thì phần lớn các cửa hàng kinh doanh gas trên địa bàn Nghệ An sẽ phải xem xét lại. Bởi lâu nay, rất nhiều cơ sở tận dụng từ nhà ở để bình, không có nhà kho riêng biệt, kinh doanh gas chung với nhiều mặt hàng khác, các cửa hàng kinh doanh gas đều tập trung ở khu vực đông dân cư, nhiều người qua lại chưa đảm bảo các khoảng cách an toàn. Theo thống kê của ngành Công thương, trên 90% số lượng các cửa hàng kinh doanh ở Nghệ An không có hệ thống kho riêng biệt mà chủ yếu các bình gas được tồn trữ ngay tại cửa hàng hoặc nhà ở để luân chuyển, tiêu thụ.
Cùng đó, chất lượng lao động tại các cửa hàng còn thấp, việc đào tạo nghiệp vụ kinh doanh khí hóa lỏng và tập huấn nghiệp vụ PCCC chưa sát với thực tế. Trên địa bàn vẫn còn xảy ra tình trạng sang chiết gas trái phép, gian lận thương hiệu gây ra nhiều khó khăn trong quản lý, kiểm tra, kiểm soát cho các cơ quan chức năng có liên quan. Việc chưa có quy định về chế độ công khai minh bạch thông tin về hoạt động kinh doanh gas của các thương nhân kinh doanh đầu mối, tổng đại lý, đại lý làm cho người tiêu dùng khó nắm bắt được thông tin về giá, nhãn hiệu hàng hóa và hệ thống phân phối thuộc các loại hình thương nhân kinh doanh khí… Tất cả đều đang là vấn đề đáng bàn xung quanh việc thực hiện nghị định mới về quản lý kinh doanh gas. Song ở góc độ cửa hàng bán lẻ gas, Nghị định 19/2016/NĐ-CP không điều tiết nhiều so với quy định trước đây.
Sẽ phân cấp quản lý cho cấp huyện
Xung quanh những vấn đề quy định điều kiện kinh doanh gas theo Nghị định 19/2016/NĐ-CP, Bộ Công thương đang lắng nghe các doanh nghiệp, tiếp tục lấy ý kiến các ngành chức năng để có thể đề xuất Chính phủ điều chỉnh phù hợp. Ở khía cạnh quản lý, quá trình thực hiện, Sở Công thương đã tham mưu và trình UBND tỉnh văn bản “Dự thảo quyết định ban hành quy định về việc phân cấp cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng” cho cửa hàng bán lẻ gas trên địa bàn tỉnh Nghệ An sau khi xin ý kiến của sở, ngành liên quan và UBND các huyện, thành phố, thị xã. Nội dung của dự thảo là phân cấp việc cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng cho cửa hàng bán lẻ cho UBND cấp huyện quản lý và cấp phép.
Lý do ngành Công thương đưa ra là Nghệ An có diện tích rộng nhất nước, địa bàn phức tạp, các cửa hàng kinh doanh gas chủ yếu là các cửa hàng bán lẻ có quy mô nhỏ, nằm rải rác trên địa bàn tỉnh. Khi áp dụng nghị định mới, việc cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng cho cửa hàng bán lẻ đòi hỏi phải kiểm tra, thẩm định trực tiếp từng cơ sở nhằm đảm bảo đáp ứng các điều kiện quy định. Một vấn đề khác tác động đến việc phân cấp việc cấp phép, quản lý kinh doanh gas cho cấp huyện là hiện nay lực lượng Cảnh sát PCCC đã hình thành các phòng nghiệp vụ theo các vùng, sát hơn với cơ sở. Đây là lực lượng nòng cốt cùng ngành Công thương và các ngành chức năng thực hiện vai trò kiểm soát trong cấp phép, tập huấn nghiệp vụ phòng, chống cháy nổ trong kinh doanh khí hóa lỏng (thuộc danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện).
Điển hình như Phòng cảnh sát PCCC TP. Vinh, đơn vị này phối hợp với ngành Công thương quản lý 131 cửa hàng kinh doanh khí đốt hóa lỏng. Hàng tháng, hàng quý, Phòng chủ động kiểm tra các điều kiện đảm bảo an toàn kinh doanh gas. Cùng đó, hàng năm, phối hợp với chính quyền và các chủ cửa hàng tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho 100% nhân viên (326 người) tham gia kinh doanh gas.
Theo phân tích của bà Hồ Thị Hà - Phó Trưởng phòng Quản lý thương mại, Sở Công thương thì từ trước tới nay, 829 cửa hàng kinh doanh gas trên địa bàn tỉnh đều do Sở Công thương cấp. Thực tế do địa bàn tỉnh rộng, các cửa hàng phân bố không đều, nên việc thẩm định trực tiếp tại các cơ sở gặp nhiều khó khăn, hạn chế đồng thời gây lãng phí về thời gian và chi phí đi lại đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh gas ở xa đến nộp trực tiếp hồ sơ tại Sở Công thương. Việc phân cấp cấp phép kinh doanh gas cho huyện sẽ tăng cường hơn nữa công tác quản lý hoạt động kinh doanh gas thuộc địa bàn mình quản lý.
Đây cũng là hướng đi nhằm tăng tính hiệu quả trong quản lý kinh doanh thời kỳ mới. Trên cơ sở đó, sở hướng dẫn cho các huyện niêm yết công khai và giải thích, hướng dẫn cho tổ chức, công dân các quy định của pháp luật về cấp mới, cấp lại, điều chỉnh, gia hạn giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng; Thực hiện việc cấp mới, cấp lại, điều chỉnh, gia hạn giấy chứng nhận đủ điều kiện khí dầu mỏ hóa lỏng cho cửa hàng của các tổ chức, công dân thuộc các đối tượng quy định sau khi được UBND tỉnh phân cấp.
Nguyên Nguyên