Nhiều vụ việc vướng mắc kéo dài
Ông Nguyễn Văn Việt - Phó Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự (THADS) tỉnh cho biết, tuy số vụ việc thi hành án (THA) thành công liên quan các tổ chức tín dụng, ngân hàng năm sau đều cao hơn năm trước, nhưng vẫn còn nhiều vướng mắc cần phải có sự phối hợp giữa các bên liên quan thì mới có thể giải quyết dứt điểm. Đơn cử như vụ việc THA liên quan Công ty TNHH Thanh Huyền ở TP. Vinh.
Theo đó, tháng 4/2013, theo phán quyết của TAND TP. Vinh, Chi cục THADS huyện Nghi Lộc ra quyết định thi hành án buộc Công ty TNHH Thanh Huyền (số 152, đường Nguyễn Văn Cừ, TP.Vinh) phải trả cho Ngân hàng TMCPXNK Việt Nam số tiền gốc và lãi hơn 3,5 tỷ đồng. Do Công ty TNHH Thanh Huyền không có khả năng thi hành án nên chấp hành viên đã kê biên tài sản thế chấp của bà Huyền gồm nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất có diện tích 853m2 tại xóm Thái Thịnh, xã Nghi Thái, huyện Nghi Lộc. Quá trình xử lý tài sản Chi cục THADS huyện Nghi Lộc phát hiện thực tế thửa đất của bà Huyền được cấp giấy CNQSD đất không đúng hiện trạng so với thửa đất bà Huyền và chồng được nhận chuyển nhượng.
Nghĩa là bìa thế chấp tại ngân hàng có chiều rộng 12m, nhưng đo thực tế chỉ có 8m, 4m còn lại thuộc phần đất và nhà của bà Trương Thị Tịnh kề bên. UBND huyện Nghi Lộc cũng đã xác nhận là do sai sót, trong khi thực hiện thủ tục cấp GCNQSD đất cho bà Nguyễn Thanh Huyền và chồng đã lấn sang đất của bà Trương Thị Tịnh với kích thước 4m. Song, đến nay cấp có thẩm quyền chưa có quyết định điều chỉnh, sửa đổi khiến vụ việc này vẫn “treo” chưa giải quyết được
Năm 2017, Tòa án nhân dân thị xã Cửa Lò đã buộc ông Võ Văn Dũng phải trả cho Công ty quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) số tiền gốc và lãi tính đến hết ngày 29/9/2017 là hơn 834 triệu đồng (trong đó tiền gốc là 500 triệu đồng). Sau khi tòa tuyên án, ông Dũng cũng không có khả năng trả được nợ nên Công ty VAMC đã yêu cầu cơ quan thi hành phát mại tài sản thế chấp gồm quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền trên đất thuộc thửa đất số 456, tờ bản đồ số 16, diện tích 198,5m2 do UBND thị xã Cửa Lò cấp ngày 02/11/2011 mang tên ông Võ Văn Dũng tại khối 12, phường Nghi Hương.
Số lượng án tín dụng, ngân hàng hàng năm các cơ quan Thi hành án dân sự (THADS) Nghệ An phải giải quyết tuy chiếm bình quân 1,5% số lượng vụ việc, nhưng lại chiếm 60% về lượng tiền. Và những vụ việc có vướng mắc, phức tạp, kéo dài thường là những vụ việc có số lượng tiền phải thi hành án lớn".
Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thi hành án, do ông Võ Văn Dũng không tự nguyện thi hành, nên tháng 5/2018, Chi cục THADS thị xã Cửa Lò đã ra Quyết định cưỡng chế kê biên; tài sản được thẩm định với giá hơn 752 triệu đồng để bán đấu giá và một người dân ở phường Nghi Tân đã mua trúng đấu giá với mức 775 triệu đồng. Song, ông Võ Văn Dũng không chịu bàn giao tài sản cho người trúng đấu giá, thậm chí chống trả quyết liệt. Bởi vậy, Chi cục THA Cửa Lò đã phải báo cáo Ban chỉ đạo THADS thị xã cùng các cơ quan liên quan để vừa thuyết phục, vận động vừa cưỡng chế thì vụ việc mới được giải quyết vào tháng 7/2019.
Tăng phối hợp để “gỡ” khó
Những vụ việc trên là một trong những vụ án liên quan tranh chấp đất đai, thế chấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ngân hàng thường phức tạp, nên công tác thi hành án liên quan nội dung này cũng gặp phải những vướng mắc
Tại cuộc làm việc giữa Cục THADS tỉnh và các tổ chức tín dụng, ngân hàng trên địa bàn tỉnh vào ngày 9/7 vừa qua, đại diện các bên tham gia cũng đã có nhiều ý kiến về vụ việc của Công ty Thanh Huyền, đồng thời đề nghị các bên cần nhận diện thêm các vướng mắc cần “gỡ” trong THA tín dụng, ngân hàng để có biện pháp hiệu quả. Nhiều tổ chức tín dụng, ngân hàng đã chỉ ra các bất cập cần tháo gỡ như: tình trạng tài sản thế chấp là của bên thứ ba khiến đương sự không hợp tác, thậm chí chống đối như trường hợp ông Võ Văn Dũng.
Nhiều tài sản sau khi kê biên đấu giá không có người mua. Ví như vụ việc liên quan ông Trần Hữu Danh ở TP. Vinh, tài sản bị kê biên của ông Danh khi đưa ra đấu giá đã giảm giá đến lần thứ 12 vẫn không có người mua. Thậm chí có vụ việc giảm giá đến 22 lần vẫn không phát mại được tài sản.
Một vướng mắc nữa đó là việc tính pháp lý của tài sản thế chấp, nhất là quyền sử dụng đất, rất nhiều vụ việc chưa rõ ràng, có tranh chấp nên không THA được. Ví như vụ công ty Thanh Huyền. Bên cạnh đó, chất lượng, quy trình thẩm định cho vay vốn của một số ngân hàng, tổ chức tín dụng chưa đảm bảo, dẫn đến giá trị tài sản tại thời điểm kê biên thấp hơn nhiều so với khoản nợ vay. Một số tổ chức tín dụng, ngân hàng chưa phối hợp tích cực, thiếu chia sẻ với cơ quan THA.
Thậm chí còn có tổ chức tín dụng còn ký hợp đồng với tổ chức thừa phát lại để thi hành án, khi gặp khó mới đề nghị cơ quan THA thực hiện. Một tình trạng thường gặp khác gây khó cho công tác THA đó là các tài sản đảm bảo cho khoản vay như xe ô tô, máy xúc… không xác định được địa chỉ nên không thể thi hành án để thu hồi. Tính đến nay có 18 vụ việc tài sản “mất tích” tương đương số tiền hơn 258 tỷ đồng chưa được thi hành…
Để “gỡ” những vướng mắc liên quan THA tín dụng, ngân hàng, ông Cao Văn Hợi - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh Nghệ An cho rằng, mỗi ngân hàng, mỗi tổ chức tín dụng đều có cấp trên khác nhau, có cách xử lý nợ khác nhau. Vì vậy, bên cạnh các chi cục THA và các tổ chức tín dụng, ngân hàng thì còn cần phải có thêm sự trao đổi, phối hợp giữa nhiều sở, ngành, địa phương khác để tìm cơ chế hỗ trợ, cơ chế hợp tác giúp THA hiệu quả hơn.
Ông Phạm Quốc Nam - Cục trưởng Cục THADS tỉnh cũng cho biết, thời gian tới Cục THADS tỉnh sẽ sửa đổi bổ sung quy chế phối hợp với Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Nghệ An để tăng hiệu quả THADS, nhất là án liên quan tín dụng ngân hàng. “Chỉ có tăng cường phối hợp, thường xuyên trao đổi giữa cơ quan THA với các tổ chức tín dụng, ngân hành cũng như các bên liên quan mới có thể giải quyết nhanh chóng các vụ việc, không để tồn đọng, kéo dài” - ông Phạm Quốc Nam khẳng định.