Những năm gần đây, khi nguồn quần chúng kết nạp vào Đảng gặp khó khăn, trong khi đó, Chỉ thị số 28-CT/TW, ngày 21/01/2019 của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng kết nạp đảng viên và rà soát, sàng lọc, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng yêu cầu công tác kết nạp đảng viên phải coi trọng đúng mức chất lượng đã đặt ra những băn khoăn cho các cấp ủy, tổ chức đảng.
Số lượng chưa đạt, chất lượng đảng viên mới còn hạn chế
Trong nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2015-2020, số lượng đảng viên được kết nạp hằng năm giảm dần: Năm 2016, kết nạp 5.783, năm 2017 kết nạp 5.399, năm 2019 kết nạp 4.260, năm 2020 kết nạp 3.293 quần chúng vào Đảng.
Trung bình mỗi năm toàn tỉnh kết nạp được 4.800 quần chúng vào Đảng (chỉ tiêu 5.600-5.800/năm). Như vậy, số lượng kết nạp đảng là một trong những chỉ tiêu chưa đạt. Chất lượng đảng viên nói chung đã từng bước được nâng lên, nhất là về trình độ chuyên môn, đảng viên mới có trình độ đại học và trên đại học tăng lên hàng năm, tuy nhiên, trong số hơn 4.800 đảng viên mới kết nạp đã có 801 đảng viên bị xóa tên ra khỏi Đảng (chiếm 16,7%) đã phản ánh chất lượng đảng viên mới kết nạp còn những hạn chế.
Đảm bảo hài hòa giữa số lượng và chất lượng
Từ thực tế trên, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra chỉ tiêu bình quân hàng năm kết nạp 4.500-5.000 đảng viên. So với chỉ tiêu của nhiệm kỳ trước, Đại hội đã xem xét và cân đối giữa số lượng và chất lượng, thực hiện đúng tinh thần Chỉ thị số 28-CT/TW, ngày 21/01/2019 của Ban Bí thư, khắc phục tình trạng chạy theo số lượng, xem nhẹ chất lượng. Như vậy, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XIX và Chỉ thị số 28-CT/TW, ngày 21/01/2019 của Ban Bí thư đã giải đáp cho những băn khoăn, trăn trở về vấn đề số lượng, chất lượng đảng viên mới.
Bước vào nhiệm kỳ 2020-2025, cấp ủy các cấp nhìn chung đã triển khai kịp thời nghị quyết đại hội về công tác phát triển đảng, một số cấp ủy cấp trên cơ sở (Anh Sơn, Thanh Chương, Nam Đàn, Tương Dương, Quỳ Hợp...) đã tổng kết các đề án, chương trình đang thực hiện trong nhiệm kỳ trước, triển khai xây dựng các nghị quyết, chương trình, đề án, kế hoạch phát triển đảng viên cho nhiệm kỳ mới. Ban Tổ chức Tỉnh ủy đã tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổng kết Đề án "Phát triển đảng viên, tổ chức Đảng trong các doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2014 - 2020" (Đề án 5155); tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Kết luận số 189-KL/TU ngày 10/6/2020 về tiếp tục việc thực hiện Đề án trong nhiệm kỳ mới; đang tham mưu tổng kết Đề án số 01-ĐA/TU, ngày 10/8/2016 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XVIII về "Xây dựng chi bộ, phát triển đảng viên ở các khối, xóm, bản chưa có chi bộ, chưa có đảng viên và các khối, xóm, bản có nguy cơ không còn chi bộ giai đoạn 2016 - 2020" (Đề án 01).
Nhiều nguyên nhân khiến tỷ lệ kết nạp đảng viên mới đạt thấp
Tuy nhiên, nhìn chung, sau đại hội Đảng các cấp, cấp ủy, tổ chức đảng đang tập trung nhiều vào các công việc khác như xây dựng hệ thống quy chế hoạt động, kiện toàn bộ máy, công tác cán bộ, chuẩn bị công tác bầu cử Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp; tình hình dịch bệnh Covid - 19 diễn biến phức tạp, nguồn quần chúng để bồi dưỡng kết nạp tại khu vực nông thôn gặp nhiều khó khăn... nên công tác phát triển đảng từ đầu năm 2021 đến nay còn hạn chế.
Theo báo cáo nhanh, 6 tháng đầu năm 2021, toàn tỉnh kết nạp được gần 1.700 đảng viên mới (chiếm 38% chỉ tiêu cả năm), dự kiến số lượng kết nạp trong cả năm khó đảm bảo chỉ tiêu đề ra.
Ngoài các nguyên nhân chính như đã nêu trên, có thể khẳng định: Một số cấp ủy còn chưa quyết liệt, quan tâm đúng mức trong chỉ đạo thực hiện, xem việc phát triển đảng viên là việc "tự đến", chủ yếu "khoán" cho các chi bộ thực hiện, chưa triển khai đồng bộ các chủ trương, giải pháp để giáo dục, rèn luyện đảng viên.
Các giải pháp khắc phục khó khăn
Để thực hiện mục tiêu phát triển đảng viên về số lượng và nâng cao chất lượng theo Chỉ thị số 28-CT/TW của Ban Bí thư, các huyện, thành, thị ủy và đảng ủy trực thuộc cần tập trung triển khai các nội dung, giải pháp đã nêu trong Kế hoạch số 187-KH/TU, ngày 08/4/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Hướng dẫn số 02-HD/BTCTW, ngày 12/04/2021 của Ban Tổ chức Trung ương; Công văn số 406-CV/BTCTU ngày 21/5/2021 của Ban Tổ chức Tỉnh ủy; các nội dung về phương hướng, kết luận của Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về tiếp tục thực hiện Đề án 5155 và Đề án 01, tập trung một số nội dung sau:
Nhận thức đúng về công tác phát triển, nâng cao chất lượng đảng viên, xác định đây là vấn đề có tính nguyên tắc trong công tác tổ chức xây dựng Đảng, nhằm tăng thêm nguồn sinh lực cho Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng. Phát triển đảng là nhiệm vụ của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp và của từng đảng viên, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức đoàn thể chính trị-xã hội, của từng đảng viên.
Chỉ đạo thực hiện sơ kết, tổng kết các đề án, chương trình kế hoạch của nhiệm kỳ trước, năm trước để xây dựng đề án, chương trình, kế hoạch, hướng dẫn... về công tác phát triển đảng phù hợp với tình hình cụ thể. Lãnh đạo các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội đẩy mạnh các phong trào thi đua, qua đó phát hiện những nhân tố tích cực, nhất là đoàn viên, thanh niên, công nhân, người lao động có thành tích, gương mẫu trong phong trào, có uy tín trong nhân dân để có kế hoạch bồi dưỡng trở thành những quần chúng ưu tú và giới thiệu với cấp ủy, tổ chức đảng. Có kế hoạch phân công cấp ủy viên, đảng viên có kinh nghiệm đến những địa bàn, đơn vị chưa có tổ chức đảng, chưa có đảng viên, các đối tượng theo Đề án 5155, Đề án 01 để thực hiện công tác phát triển đảng.
Thực hiện chặt chẽ, đúng quy định quy trình, thủ tục kết nạp người vào Đảng, chuyển đảng viên dự bị thành đảng viên chính thức theo Điều lệ Đảng và các quy định, hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng.
Tăng cường công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện, kiểm tra, giám sát đảng viên, đổi mới và nâng cao chất lượng học tập lý luận chính trị, học tập nghị quyết, thực hiện tốt việc phân công công tác cho đảng viên, thực hiện nghiêm túc quy định về quản lý sinh hoạt đảng và chuyển sinh hoạt đảng, tăng cường kiểm tra việc thực hiện quy định về chế độ sinh hoạt đảng.
Cùng với việc kết nạp những quần chúng ưu tú vào Đảng, các cấp ủy, tổ chức đảng cần thực hiện tốt việc rà soát, sàng lọc đội ngũ đảng viên, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng đảm bảo về đối tượng, tiêu chí, quy trình theo Hướng dẫn số 02-HD/BTCTW, ngày 12/04/2021 của Ban Tổ chức Trung ương về tiêu chí, quy trình rà soát, phát hiện, giáo dục, giúp đỡ, sàng lọc, đưa đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng.
Đảng viên là "tế bào" cấu thành tổ chức đảng, nâng cao chất lượng đảng viên chính là nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng.